Đánh giá của phongviet

phongviet

Nguyễn Phong Việt

Nhà thơ - nhà báo tự do

Joker & khi cái ác khiêu vũ với cuộc đời!

Có lẽ với hầu hết khán giả của Joker, cảm giác ám ảnh nhất phần lớn đều tập trung vào những lúc Joker tự khiêu vũ một mình: Joker khiêu vũ trong nhà vệ sinh, lúc trên bậc cầu thang bộ hoặc ngay cả trước khoảnh khắc bước ra khỏi tấm màn nhung của sân khấu gameshow…. Lần duy nhất Joker khiêu vũ với mẹ là lúc bà đang trong trạng thái buồn ngủ, cũng là lần mà đẩy số phận Joker đi đến bi kịch tận cùng của cảm xúc vì nhận ra mẹ mình là một người nói dối với căn bệnh hoang tưởng của bà…

Đầu tiên phải khẳng định Joker là người tốt. Là người mà khi nhận thức được mình có cái tên Happy, cùng với đó là thông điệp gửi gắm của người mẹ: “Con mang đến niềm vui và nụ cười cho thế giới này!”, Joker tin mình có lý do để tồn tại.

Cho đến khi tất cả vuột khỏi tầm tay, như kiểu bạn càng chứng tỏ bạn có giá trị với cuộc đời này (thông qua công việc làm một chú hề), có giá trị với gia đình (thông qua việc chăm sóc mẹ một cách tận tụy) thì lại càng nhận ra không ai là cần bạn cả. Khi mà một nhóm trẻ cũng có thể giẫm đạp bạn trên đường phố xem như một trò vui. Và đặc biệt là khi mẹ bạn luôn tìm cách cầu cứu sự quan tâm từ một người đàn ông khác mà không phải là bạn- một đứa con đang kề cận bà mỗi ngày.

Cũng giống như câu chuyện tâm lý của một đứa trẻ. Hoặc là nó rất ngoan để có thể thu hút bạn hoặc là nó rất hư cũng là cách gây ra sự chú ý. Chính những phát súng vô tình (nhưng không ngẫu nhiên chút nào) tạo ra vụ thảm sát trên chuyến tàu điện trong đêm ấy, là bước ngoặt để Joker nhìn ra sự tồn tại chính đáng của mình. Nếu mình không thể chứng minh sự tồn tại của mình ở vai trò một người tốt thì mình sẽ làm ngược lại…

Sẽ có không ít người trong chúng ta từng nghĩ như Joker: “Cái chết của tôi chính là thứ duy nhất có ý nghĩa trong cuộc đời tôi!”.

Tất cả khoảnh khắc mà Joker không thể ngăn lại những trận cười ngặt nghẽo vì căn bệnh không kiềm chế được tiếng cười của mình, đều là những khoảnh khắc cực kỳ bi thương. Nó giống như kiểu tận cùng của đau đớn, phẫn uất không phải là nước mắt cũng chẳng phải là sự câm lặng mà chính là những tiếng cười vô hồn. Những tiếng cười buộc phải vang lên giống như để chứng tỏ với thế giới này bạn vẫn đang ở đó mà không hề vô hình.

Không phải ngẫu nhiên mà trong phim có rất nhiều góc máy từ trên cao xuống và từ dưới nhìn lên. Từ trên nhìn xuống con người có thể rất nhỏ bé nhưng từ người nhìn lên thì con người hoàn toàn không nhỏ bé chút nào. Vấn đề là bạn đang chọn góc nhìn nào để sống sót.

Trong một khoảnh khắc nào đó của suốt gần 120 phút của bộ phim, mình đã nghĩ Joker như một Thanos của loài người

Joker phải tự biến mình thành kẻ xấu để ít ra mang lại điều tốt đẹp cho cái thành phố Gotham đang gần như vắng hẳn bàn tay của công lý. Dùng một cái xấu để thanh trừng một cái xấu là việc không được quyền xảy ra trong một xã hội pháp quyền. Nhưng nếu như xã hội ấy đang vận hành theo một cơ chế mà không ai biết chính xác nó là gì, và bất cứ tiếng nói yếu ớt nào cũng đều không có cơ hội được lắng nghe thì lại khác…

Mình thật sự không dám khuyên ai đó nên xem Joker khi bộ phim khởi chiếu vào cuối tuần này, vì nếu ở bên trong bạn có sẵn những mầm mống về cái ác, sự uất ức, lòng căm phẫn… nhưng chưa hề có cơ hội lộ diện ra bên ngoài thì rất có thể Joker sẽ kích hoạt cảm xúc ấy.

Joker là một phim quá hay vượt trên tất cả những mong đợi, cả Joaquin Phoenix và đạo diễn Todd Phillips đều xứng đáng có 1 đề cử ở hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc và Đạo diễn xuất sắc của Oscar 2020. Nhưng ở hướng ngược lại, nó cũng là một phim quá nặng nề về cái ác.

Trong khiêu vũ, bao giờ chúng ta cũng cần 2 người để nương tượng vào nhau. Một người tiến sẽ có một người lùi. Một bước chân lên sẽ có một bước chân nhường lại khoảng trống. Joker hơn ai hết rất cần điều đó, cần một điểm tựa để “khiêu vũ” cho dù là với tài năng ít ỏi của mình chỉ mong muốn làm một kẻ hề mua vui cho mọi người…

Nhưng rốt cuộc, Joker không có điểm tựa nào cả. Để chỉ còn duy nhất một cách là tự mình khiêu vũ với cuộc đời…

Và bi kịch thay, lúc cái ác khiêu vũ, lại là lúc nó vui nhất!