Ở Mĩ, Star Trek là một thương hiệu phim sánh ngang cùng Star Wars của Geogre Lucas. Và đến hôm nay, khi tận mắt xem Star Trek Beyond tôi mới hiểu tại sao nó lại thành công đến vậy, và sự hoành tráng của văn hóa Mĩ.
Dành cho khán giả muốn review ngắn gọn: Star Trek Beyond là một bộ phim có đủ các điểm cộng của các thương hiệu khác cộng lại.
- Khai thác sự hấp dẫn của vũ trụ giống Star Wars.
- Đắc èn đíp (Dark and deep) giống Batman V Superman
- Hài hước giống Civil War.
- Và một điểm cộng siêu lớn của nó chính là: Chất riêng của thương hiệu và không dính phải những điểm trừ của các thương hiệu kia.
Tóm lại là hay, đáng để xem và đáng được tán thưởng cũng như ghi nhớ.
Nếu bạn cần 1 review thì chúng tôi đã cho bạn ở trên. Còn nếu bạn muốn nghe một câu chuyện về cách mà một thương hiệu phim, hay nói lớn hơn là nền văn hóa Mĩ “lấy lòng” người xem thì mời đọc tiếp.
Từ khi biết ngắm nhìn những ngôi sao trên bầu trời đêm, con người đã đặt câu hỏi “ Liệu chúng ta có cô đơn trong vũ trụ?”
Cùng với sự phát triển của khoa học, người Nga đã đưa chú chó Laika lên không gian, đưa cả một trạm không gian khổng lồ lên quỹ đạo trái đất. Người Mĩ đã cắm cờ lên Mặt Trăng.
Nhưng chúng ta vẫn chưa tìm thấy một sự hồi đáp nào trong những công cuộc tìm kiếm. Vì thế mà, trí tưởng tượng và tư tưởng đã được dùng tạm để tạo ra những giả thuyết khác nhau về câu trả lời này.
“Người ta có xu hướng sợ những gì mà mình chưa rõ.” Ngày Halloween năm 1938, đài Columbia Broadcasting System đã phát một vở kịch qua sóng FM. Vở kịch dựa trên tác phẩm cùng tên của nhà văn H.G.Wells, kể về cuộc xâm lăng của người ngoài hành tinh trên trái đất. Với tài diễn xuất và dàn dựng, họ đã khiến cho cả một thành phố chìm trong hỗn loạn vì ngỡ đã có một cuộc xâm lăng thực sự diễn ra.
Đi xa hơn nữa, năm 1977 đánh dấu sự bắt đầu thương hiệu Star Wars thần thánh của Geogre Lucas. Ra đời trong bối cảnh xã hội Mỹ đang dần suy sụp niềm tin vì những cuộc chiến mà chính phủ gây ra, bộ phim đã đem lại niềm cảnh hứng cho cả một thế hệ X (X Generation). Nếu H. G. Wells dựa vào cảm giác sợ hãi mà vẽ nên bức tranh kinh hoàng đến từ vũ trụ xa xăm, thì Geogre Lucas đem các giá trị nhân văn của phương Đông để áp lên một dải ngân hà xa xôi trong vũ trụ ( From a galaxy far far away). Chuyến phiêu lưu của cha con Anakin và Luke, sự dũng cảm của Han Solo làm cho những thanh niên Mĩ mất định hướng cảm thấy “sôi sục nhiệt huyết”, và cũng khiến văn hóa Mĩ thống trị màn bạc trên toàn thế giới, điều mà súng đạn và kim tiền của họ đôi khi cũng không làm được.
Tại Việt Nam, người ta biết “chút ít” về War of the World qua bộ phim bom xịt năm 2005 do Tom Cruise thủ vai chính. Dù chuyển tải thông điệp về nỗi sợ đối với vũ trụ của nguyên bản khá tốt, bộ phim trở thành bom xịt vì không đủ “chất” để vượt qua The Indepence Day năm 1996.
Còn về Star Wars, độ nổi tiếng của dòng phim này cũng khá mạnh do nguồn cung cấp băng video lậu của các cửa tiệm thuê băng. Và thật khó để cưỡng lại mấy cây kiếm lade (light saber) mà Jedi vung vẩy trong phim.
Thế nhưng, khán giả Việt Nam ít ai biết rằng, giữa năm 1938 với The War of the Worlds và năm 1977 với Star Wars, đã có một dòng phim về đề tài phiêu lưu vũ trụ mang tên Star Trek thành công dữ dội từ năm 1966!
Dòng phim này có khởi nguồn là một bộ phim truyền hình nhiều tập do hãng CBS sản xuất, sáng tác bởi Gene Roddenberry. Bộ phim kể về hành trình của thuyền trưởng Kirk trên con tàu Enterprise, thực hiện những nhiệm vụ của “Liên minh các hành tinh” (United Federation of Planets). Tận dụng sự sáng tạo của nhà biên kịch, và sự huyền bí của vũ trụ, bộ phim đã đưa người xem qua muôn vàn thế giới suốt từng ấy năm.
Và giờ đây, năm 2016, khi xã hội loài người đã có những tiến bộ vượt bậc và gout thẩm mĩ được nâng cao, những bộ phim Star Trek ra đời vẫn mang theo giá trị cốt lõi bên trong và khoác lên mình sự mĩ miều của kĩ xảo tiên tiến. Chính vì vậy, mà “Star Trek Beyond” là một thành công rất lớn.
1. Những điểm hay của cốt truyện
Như đã nói ở trên, Star Trek có rất nhiều ưu điểm của các bộ phim bom tấn khác. Cốt truyện phim luôn bất ngờ vì chẳng ai biết được các nhà làm phim muốn khai thác khía cạnh nào của vũ trụ. Các nhân vật được phát triển đồng đều và trọn vẹn. Khác với dòng phim siêu anh hùng và cả Star Wars, nhân vật chính của Star Trek là một phi hành đoàn và nhân vật phụ là cả một vũ trụ. Thế nên việc cho các nhân vật đầy đủ đất diễn và vai trò trong một cốt truyện hoàn chỉnh là một thành công lớn của các nhà biên kịch.
Và nhịp phim rất uyển chuyển : các cảnh hành động, bi, hài, được đặt đúng chỗ, đúng nhịp. Chính vì vậy mà khán giả có đủ thời gian “nín thở” vì hành động mãn nhãn, nhưng cũng đủ thời gian để cảm nhận nội tâm của các nhân vật.
Star Trek Beyond mang những bài học triết lí nhưng lại không quá nặng nề như Batman v Superman.
Star Trek Beyond có những cảnh hài hước nhẹ nhàng nhưng không làm mờ đi sự tàn bạo của vũ trụ, không làm bộ phim có cảm giác “huề cả làng” như Civil War.
Và dĩ nhiên , Star Trek Beyond khai thác được nét đẹp của vũ trụ và chiến tranh vũ trụ tốt như Star Wars nhưng có một tinh thần riêng, đó là tinh thần phiêu lưu mạo hiểm, chinh phục những điều chưa biết của con người.
Với tư cách là một thương hiệu phim, cốt truyện của “Star Trek Beyond” là hoàn toàn tốt. Nhưng bộ phim còn làm tốt hơn ở vai trò “đại sứ nền văn hóa Mĩ”. Những chi tiết như : phi hành đoàn có đủ các sắc tộc, giới tính trên Trái Đất nhưng do một người nói tiếng Anh chỉ huy, con tàu “USS Franklin” do thuyền trưởng Edison chỉ huy là tàu đầu tiên của Liên Bang bay vào không gian v.v. được dùng để ám chỉ vị thế của nước Mĩ trong công cuộc chinh phục không gian và liên kết loài người. Nhưng các nhà làm phim chỉ dừng ở đó. Họ cũng dành không gian cho một người Châu Á lái con tàu Enterprise, một nữ thuyền viên da đen bảo vệ thuyền trưởng, một kĩ sư người Anh bảo trì tàu v.v. Đó là sự tinh tế của người Mĩ: chúng tôi sẽ lãnh đạo các bạn trên một tinh thần đoàn kết và tình yêu thương, gắn bó chứ không phải sự cưỡng chế. Cả nhân loại sẽ cùng hướng đến tương lai không còn giới hạn, và người Mĩ sẽ ở vị trí dẫn đầu, dù chỉ là có hơi cao hơn “một chút” so với những người còn lại. Tinh diệu là ở chỗ đó!
2. Dựng phim - tốt về mọi mặt
Khi bạn đã có “ý đẹp”, bạn sẽ cần “lời hay”.
Star Trek Beyond là một bộ phim được dàn dựng công phu, hoàn hảo về mặt hình ảnh lẫn âm thanh.
Bạn có còn nhớ quang cảnh lỗ sâu trong Interstellar hiện ra, trên nền nhạc hoành tráng của Hans Zimmer chứ?
HÌnh ảnh lỗ đen vĩ đại và những giai điệu trầm bổng của chiến organ nhà thờ khiến người ta cảm nhận được sự hùng vĩ và tàn bạo của vũ trụ, sự nhỏ bé của con người.
Với Star Trek Beyond, quang cảnh của trạm không gian Yorktown và giai điệu nhạc mang đậm chất cổ điển lại vẽ nên nét quyến rũ của tự nhiên được trí tưởng tượng của con người thu lại. Đã bao giờ bạn tự nghĩ “Nếu là Chúa Trời, ta sẽ tạo ra một hành tinh thế này… thế này… với những điểm đặc biệt chỉ mình ta biết” hay chưa? Nếu có, thì bạn sẽ cảm nhận lại được cảm giác ấy khi theo chân tàu Enterprise bay vào Yorktown và ngắm nhìn sự hùng vĩ, nguy nga của nó. Ở Yorktown, con người vẫn bé nhỏ. Nhưng những con người bé nhỏ đó lại tràn đầy niềm tự hào khi tự tạo ra một nơi sống được trong vũ trụ bao lạ. Con người đã chinh phục vũ trụ bằng niềm tin, trí tưởng tượng và lòng dũng cảm. Những điều đó được thể hiện chỉ trong một phân cảnh nhỏ của Star Trek Beyond!
Và cũng như kịch bản phim “nhắc khéo” về vị trí của nước Mĩ trong cuộc phiêu lưu, nhạc phim cũng đóng vai trò tôn vinh nền văn hóa này theo một cách rất trực tiếp và không thể từ chối. Nhạc rock được dùng trong phim là loại nhạc rock khá chất, và cách mà các nhân vật dùng nó cũng gây bất ngờ không nhỏ cho người xem. You rock, Star Trek!
3. Diễn xuất
Thuyền trưởng Kirk tài trí, Sulu giỏi giang, Spock “phớt tỉnh Ăng Lê”, Bones hay tếu táo, Scotty đáng tin cậy v.v. Tôi biết Chris Pine đó vai Kirk, Simon Pegg đóng vai Scotty hay John Cho đóng vai Sulu. Nhưng thực sự sau phim này, tôi cảm thấy rằng họ sẽ bị “đóng đinh” vào vai diễn của mình vì làm quá tốt việc khắc họa nhân vật không bị chìm giữa bộ phim. (Tôi xin nhắc lại là nhân vật chính của Star Trek là phi hành đoàn và nhân vật phụ là vũ trụ bên ngoài họ).
4. Điểm kết
Star Trek Beyond có thể chinh phục bất cứ ai!