Với hơn 2 tỷ USD doanh thu toàn cầu, Na Tra 2: Ma Đồng Náo Hải đã vượt Inside Out 2 để trở thành một trong những bộ phim hoạt hình ăn khách nhất thế giới. Đây là thành công vô tiền khoáng hậu của điện ảnh hoạt hình Trung Hoa.
Nhưng sau lớp vỏ của một bom tấn đầy cảm xúc, kỹ xảo ấn tượng, sáng tạo mới mẻ và chiến lược quảng bá điệu nghệ, điều còn đọng lại lâu nhất là những tầng ý nghĩa nhân sinh mà Sủi Cảo gửi gắm qua từng nhân vật. Bạn có nhận ra thông điệp đó qua từng khung hình sống động không?
Na Tra từ phần 1 đã phải sống với định kiến
1. Na Tra: Sống là phải vượt lên định kiến
Đấu tranh với định kiến và bản ngã là sợi chỉ đỏ xuyên suốt từ phần 1 đến phần 2. Và không nhân vật nào thể hiện rõ điều đó hơn Na Tra – đứa trẻ hóa thân từ Ma Hoàn, nửa ác của Hỗn Độn Châu.
Ngay từ khi lọt lòng, Na Tra đã bị gắn mác “yêu nghiệt gieo họa cho trần thế”. Lời đồn và ánh mắt kỳ thị khiến cậu bị cô lập, đối xử như một yêu ma, dù chưa từng gây ra tội lỗi. Đó là điều cậu không thể kiểm soát, cũng không thể ngăn chặn miệng đời.
Điều cậu bé có thể làm là tiếp tục sống và chứng minh: họ đã sai
Thứ duy nhất Na Tra có thể làm là chứng minh họ đã sai. Một đứa trẻ ba tuổi đã ý thức về định kiến xung quanh mình, dành trọn tuổi thơ ngắn ngủi để làm việc thiện, cuối cùng dám chống lại cả Thiên kiếp và tự quyết số phận không chút sợ hãi.
Bài học rút ra từ hình ảnh cậu bé mắt thâm ấy là: ta không thể trốn tránh định kiến, không thể chọn xuất thân, càng không thể bắt người khác ngừng lời cay độc. Nhưng ta có thể kiên cường bước qua tất cả, với đầu ngẩng cao và lòng không khuất phục.
Lý Tịnh và Ân Thập Nương đã yêu thương con bất chấp danh Ma Đồng
2. Xem Na Tra, không thể không nghĩ đến bàn tay cha mẹ
Dù dựa trên nguyên tác hay lấy cảm hứng từ Phong Thần Diễn Nghĩa, mối quan hệ cha mẹ – con cái luôn là trục cảm xúc quan trọng trong các tác phẩm ấy. Nhưng khi chúng chỉ dừng lại ở mức độ nông như nguyên tác, Sủi Cảo đã thổi vào Na Tra 2: Ma Đồng Náo Hải một góc nhìn mang đậm hơi thở thời đại.
Na Tra không đơn độc chống lại tai tiếng mình không gây ra. Ở phía sau cậu là cha mẹ – Lý Tịnh và Ân Thập Nương – vẫn luôn dịu dàng và nhẫn nại. Họ nghiêm khắc, kiên trì uốn nắn, yêu thương Na Tra vô điều kiện từ ngày cậu chào đời. Vô điều kiện nhưng không dung túng.
Tình yêu của cha mẹ mạnh hơn bất kỳ thiên mệnh nào
Trong thế giới nơi “thiên mệnh” là lưỡi gươm treo trên đầu, không chỉ Na Tra chọn phản kháng. Cha mẹ cậu cũng phản kháng, nhưng bằng niềm tin vào nhân tính và kiên trì dạy dỗ, cảm hóa chứ không phải bạo lực.
Nếu ở nhiều phiên bản khác, Lý Tịnh bị đóng khung trong sự bảo thủ lạnh lùng, Ân phu nhân trong tình thương bất lực, thì Sủi Cảo đã biến họ thành hiện thân của thông điệp lớn nhất: không có thiên mệnh nào mạnh hơn tình yêu thương đúng đắn của cha mẹ dành cho con.
Con cái không thể sống cho hoài bão của cha mẹ
3. Ngao Bính – Ngao Quảng: Con cái và hoài bão của cha mẹ
Trái ngược Na Tra, Ngao Bính là “con nhà người ta” chuẩn mực: ngoan ngoãn, lịch sự, chính trực, nhân hậu và tài năng. Dù vậy, ngay cả khi mang trong mình Linh Châu – nửa thiện của Hỗn Độn Châu, điều đó không giúp cậu sống dễ dàng hơn.
Ngao Bính gánh trọng trách phục hưng Long tộc, giống như Na Tra phải gánh định kiến, khiến cậu bé luôn phải giằng xé giữa hoài bão của cha và bản ngã của mình. Đã 2 lần đối diện với thiên kiếp và thử thách, chiến đấu vì Long tộc, cậu chưa một lần được sống cho chính mình.
Dù cho chúng có thương ba mẹ đến đâu
Nếu Lý Tịnh và Ân Thập Nương đại diện cho tình thương vô điều kiện, thì Ngao Quảng lại là điển hình của một người cha châu Á truyền thống: tin rằng kinh nghiệm và từng trải của bản thân là con đường tốt nhất cho con, vô tình đưa cả hoài bão dang dở của mình đặt lên vai con.
Bước ngoặt đến khi Ngao Bính tự quyết định ở lại bên Na Tra để chống lại một hệ thống thần tiên mục ruỗng. Ngao Quảng lựa chọn ủng hộ con trai.
Ngao Quảng cũng không muốn nhượng bộ Thiên đình nữa
Bản thân ông cũng không muốn nhượng bộ Thiên đình nữa, đưa toàn tộc đến một nơi mới đồng nghĩa ông muốn đem lại một khởi đầu mới cho tất cả. Và Sủi Cảo đã định hình một thông điệp từ cha hai cha con
Con cái không thể sống vì ước mơ của cha mẹ, dù chúng yêu thương họ đến đâu và ngược lại. Mỗi bên có một cuộc đời riêng, khát vọng riêng, có thể giúp đỡ lẫn nhau, nhưng không thể sống hộ cuộc đời của nhau. Bằng sự thông thái của mình, cha mẹ hãy cho con quyền và sức mạnh để lựa chọn lối đi riêng. Đó mới là đúng đắn.
Đây không phải bộ mặt của Xiển Giáo
4. Ai thiện, ai tà?
Bối cảnh của Na Tra 2: Ma Đồng Náo Hải lấy cảm hứng từ Xiển Giáo, Triệt Giáo (hư cấu) cùng âm hưởng của Nho – Phật. Sự hòa trộn này tạo nên một vũ trụ sâu rộng, đậm tính triết lý lẫn quy luật sống như một thế giới thật.
Thế nhưng, chính thế giới ấy lại bóc trần bộ mặt đen tối của Xiển Giáo. Vô Lượng Tiên Ông, đại diện cho chính đạo, luôn miệng hàn yêu phục ma, giữ vững trật tự, nhưng thực chất chấp niệm quyền lực độc tôn, sẵn sàng hy sinh cả người và yêu vô tội.
Người này mới là lý tưởng của Xiển Giáo trong Na Tra 2 - Thái Ất Chân Nhân
Ngược lại, những nhân vật từng bị coi là “tà” như Thân Công Báo, Ngao Quảng, Na Tra hay người phàm như Lý Tịnh, Ân thị… mới là những người phân biệt đúng sai, bảo vệ kẻ yếu - điều mà Vô Lượng khoe khoang trong giả dối. Đáng nói, họ đều thuộc tầng lớp mà Xiển giáo gắn mác yêu nghiệt hại người hoặc không đáng nói tới.
Điểm tinh tế ở đây là Sủi Cảo không biến Xiển Giáo thành phản diện tuyệt đối, mà dùng họ để tái định nghĩa hai chữ chính và tà vốn cứng nhắc và mang tính áp đặt của Phong Thần Diễn Nghĩa. Bộ phim nhắc nhở người xem rằng thiện hay ác không phải nhãn mác, mà nằm ở hành động. Lý tưởng có thể uyển chuyển tuyên truyền, nhưng hành động thì không thể nói dối.
Từ nhân vật chính...
5. Câu hỏi chưa có câu trả lời: Nhân tính là gì?
Câu hỏi ẩn mình trong hành trình của Na Tra và Ngao Bính – hai cậu bé bị đóng khung trong định kiến “ma hoàn” và yêu tộc, có lẽ là nghi vấn lớn nhất bộ phim và đến cuối vẫn chưa có câu trả lời nhất định.
Song, chúng ta vẫn có thể rút ra gì đó từ hành trình của cả hai đứa trẻ, những nhân vật khác như Thân Công Báo, thậm chí là phản diện. Nhân tính không do dòng máu hay danh phận quyết định, mà ở lựa chọn và hành động.
...đến nhân vật phụ
Khi phim khép lại, thứ còn vang vọng không chỉ là những trận chiến mãn nhãn, mà là câu hỏi: Nếu không phải chữ “tiên”, “yêu ma” hay điều gì mới định nghĩa chúng ta là con người?
Câu trả lời mà Sủi Cảo gợi mở: nhân tính phức tạp, lúc thiện lúc ác, và mãi mãi trói chặt trong những cuộc đấu tranh nội tâm, kéo con người về một phía. Có thể xấu, có thể tốt, điều trọng yếu là bạn có thể đương đầu với những hệ quả của chúng không?
Na Tra 2: Ma Đồng Náo Hải đều lắng đọng nhân tính dù không thể hoàn toàn định nghĩa nó
Các nhân vật của Sủi Cảo không hoàn hảo: họ sai lầm, họ chính trực, họ bị ép buộc, họ kháng cự, họ hy sinh, họ chấp niệm, họ thù ghét, họ thương yêu. Nhân tính trong họ hiện lên vừa mong manh vừa kiên cường, dễ bị chôn vùi bởi định kiến nhưng cũng đủ mạnh để phá xiềng số phận.
Có lẽ đây là câu hỏi có câu trả lời mơ hồ khiến người ta suy nghĩ nhiều nhất. Điều đó chứng tỏ Na Tra 2: Ma Đồng Náo Hải không chỉ là một bộ phim hoạt hình lấp lánh, mà thực sự chạm đến những ý nghĩa sâu sắc khiến khán giả phải suy ngẫm và lắng đọng.