Phim tài liệu là một thuật ngữ trong điện ảnh để chỉ thể loại phim khai thác mọi khía cạnh trong đời sống ở góc độ chân thực và tự nhiên nhất, không có dàn dựng, không có hư cấu, không có diễn viên, không có kịch tính hay xung đột. Những bộ phim tài liệu có nhiều nhánh khác nhau để truyền tải nội dung của các nhà làm phim, như ẩm thực, du lịch, tội phạm và tội ác, lịch sử chiến tranh, khoa học… nhằm phục vụ những phân khúc khán giả nhất định.
Nhắc tới thể loại này, nhiều khán giả còn chần chừ e ngại vì sợ khô khan và nhạt nhẽo, nhưng có thực phim tài liệu nào cũng như vậy? Cùng Moveek điểm lại một vài cái tên tinh anh của dòng phim này trên hệ thống phát hành Netflix nhé
1. Explained
Đây là loạt phim tài liệu của Vox có chủ đề mở rộng trên nhiều lĩnh vực, đào sâu vào những điểm nóng trên thế giới và giải thích cách chúng vận hành. Một số chủ đề được đề cập tới trong Explained như sự phân chia tiền lương giữa nhân viên nam và nữ, chế độ ăn uống và việc ăn kiêng, sự phổ biến của nền âm nhạc K-pop, thiên văn học, thể thao, thị trường chứng khoán, hiện tượng toàn cầu Cryptocurrency (tiền mã hóa) mà điển hình là sự xuất hiện của đồng tiền bitcoin, sự tiến hóa của loài người, nghiên cứu mã gen, và nhiều chủ đề khác nữa.
Xem Explained, khán giả như được dung nạp một lượng kiến thức cần thiết, bổ ích và không kém phần thú vị trên nhiều mảng trong đời sống, và chắc chắn thông tin đã được kiểm định chính xác. Phim hiện đã ra mắt phần 1 gồm 20 tập, thời lượng khoảng 16 đến 18 phút đủ để không gây nhàm chán và giọng người dẫn chuyện thay đổi trong từng tập. Hiện series có số điểm khả quan trên IMDb với 7,9/10 điểm, một con số không hề tệ với loạt phim tài liệu dài tập.
2. Abducted in Plain Sight
Đây là bộ phim tài liệu về một vụ bắt cóc có thật xảy ra vào những năm 1970, được sản xuất bởi Top Knot Film vào năm 2017 và phát hành trên Netflix vào năm 2019. Phim kể về cô bé 12 tuổi Jan Broberg Felt bị người hàng xóm bắt cóc.
Bob "B" Berchtold – gã hàng xóm luôn ám ảnh cô con gái 12 tuổi của gia đình Broberg, đã tìm cách bắt cóc Jan không chỉ một mà những hai lần. Khi phim được phát hành trên Netflix, người xem không thể nào tin nổi gia đình đáng thương đã gần như suy sụp và bị một cú sốc tâm lý lớn đến vậy. Abducted in Plain Sight là một trong những phim tài liệu gây ám ảnh nhất trong dòng phim về tội phạm. Bộ phim vạch trần hậu quả hành động điên rồ của gã đàn ông và sự thất bại của người lớn, cũng như hệ thống tư pháp trước việc định tội các tội phạm tình dục trẻ em.
Phim hiện đang được đánh giá 6.9/10 điểm trên trang IMDb.
3. Conversations with a Killer: The Ted Bundy Tapes
Bộ phim ghi lại quá trình gây án, điều tra, ra tòa, bào chữa, khép tội cho đến lúc ngồi trên ghế điện chịu án tử hình của Theodore Bundy – kẻ giết người hàng loạt khét tiếng nhất lịch sử nước Mỹ. Ẩn dưới vẻ ngoài đẹp trai, thông minh và hài hước là bộ mặt thật của một con ác quỷ đã ra tay giết hại rất nhiều cô gái mà không thấy tội lỗi. Hắn thậm chí từng nói "Tôi giết người vì tôi muốn thế" như lời khẳng định bản chất độc ác.
Hắn bị kết án chính thức về hành vi giết 30 người, cưỡng bức, bắt cóc, trộm cắp, hành hung, ái tử thi, chống đối người thi hành công vụ… Nạn nhân của hắn tất cả đều là các cô gái trẻ và xinh đẹp tuổi từ 18 đến 25, một trong số đó chỉ mới 12 tuổi. Loạt phim gồm 4 tập với thời lượng khoảng 55 -57 phút, đem lại cảm giác chân thực và ám ảnh không thua kém những bộ phim tội phạm điều tra phá án nào.
4. Our Planet
Series là một cuốn từ điển sống động bằng những thước phim về thiên nhiên và sinh vật đang tồn tại trên Trái đất. Nói đây là bộ phim tài liệu đẹp nhất, hoàn hảo nhất, đầy đủ nhất về những gì ta cần biết về thiên nhiên, cảnh sắc, khí hậu và động vật đang sinh sống trên hành tinh này. Đặc biệt là mọi cảnh đều được các nhà quay phim thực hiện vô cùng vất vả và chỉn chu.
Our Planet khiến ta thêm trân quý hành tinh ta đang sống. Mấy ai để ý trong 50 năm, các quần thể hoang dã đã giảm 60%, đàn tuần lộc đã mất 70% số cá thể trong đoàn trong vòng 20 năm. 50 năm trở lại đây, với việc Trái đất nóng lên và băng biển biến mất, lượng nhuyễn thể dự trữ của Nam đại dương đã giảm hơn một nửa. Những năm gần đây, tỉ lệ sinh sản của hải âu giảm gần 40%. Những con vật như chim cánh cụt, hải âu, cá voi sát thủ, hải tượng… đều sống phụ thuộc vào đàn nhuyễn thể ẩn mình dưới lớp băng. Nếu một ngày băng biển không còn, tương lai của Nam Georgia sẽ trở nên mù mịt.
Sở hữu nhiều cảnh quay đẹp, các tập phim phản ánh thực tế về thế giới động vật và thiên nhiên quanh ta, thật không có lí do gì để bỏ qua một series chất lượng như Our Planet. Series xứng đáng lọt top những phim tài liệu đáng xem trên hệ thống phát hành Netflix và là tinh anh cho dòng phim về thiên nhiên môi trường.
5. Hot Girls Wanted
Bộ phim này có chủ đề về việc mua bán dâm, vậy điều này có làm cho chất lượng của phim đi xuống? Câu trả lời là không. Phim ngắn được sản xuất bởi Netflix và xuất hiện vào năm 2015 tại Liên hoan phim Sundace, do Jill Bauer và Ronna Gradus thực hiện. Phim tập trung khai thác sự nghiệp của những diễn viên phim người lớn nghiệp dư lúc mới vào nghề. Đây không phải một bộ phim người lớn tràn lan trên mạng, đây là sản phẩm nghiêm túc đi sâu tìm hiểu về ngành công nghiệp kinh doanh phim khiêu dâm cùng nhiều hệ lụy trong nghề như nạn bóc lột và cuộc sống sau "cánh gà" của các diễn viên.
Ngành công nghiệp này rốt cuộc có đáng để nhiều cô gái trẻ độ tuổi 18 đôi mươi đánh đổi tuổi trẻ, sức khỏe cũng như danh tiếng cá nhân và tương lai phía dưới để kiếm tiền một cách nhanh chóng. Phim cũng đề cập đến suy nghĩ của người trong ngành cũng như người nhà của họ. Cảm giác có bạn gái, con gái, em gái, cháu gái làm nghề này đã đem lại không ít sự thay đổi trong cuộc sống của nhiều người. Có thể nói Hot Girls Wanted là một trong những cái tên đi đầu trong dòng phim về tiểu sử có yếu tố khiêu gợi, hãy nhớ bạn cần trên 16 tuổi để thưởng thức phim tài liệu này nhé.
6. The Vietnam War
Chiến tranh Việt Nam hay The Vietnam War là một bộ phim tài liệu gồm 10 tập với thời lượng khoảng 18 tiếng của hai đạo diễn người Mỹ Ken Burns và Lynn Novick mô tả chi tiết về cuộc chiến tranh Việt Nam. Bộ phim tài liệu được công chiếu chính thức vào năm 2017 trên đài PBS và được hệ thống Netflix mua lại. Đây là một trong số những bộ phim tài liệu nhận được nhiều đánh giá tích cực và sở hữu số điểm cao ngất ngưỡng trên trang đánh giá phim ảnh IMDb với 9,1 điểm.
The Vietnam War là những thước phim về cuộc chiến tranh gây chia rẽ và tranh cãi nhất lịch sử nước Mỹ trong thế kỉ 20, và chưa lần nào được tiếp cận khán giả thế giới thông qua ngôn ngữ phim ảnh. Loạt phim khai thác nhiều khía cạnh của cuộc chiến, từ những người lính trực tiếp tham gia chiến trận cho đến những người phản đối bạo lực, và tất nhiên không thiếu sự có mặt của những chiến sĩ và dân thường ở hai miền Nam-Bắc Việt Nam. Loạt phim mất 10 năm để thực hiện, bao gồm nhiều cảnh quay hiếm được lưu trữ cẩn thận, những bức ảnh được chụp từ những nhiếp ảnh gia hàng đầu thế kỉ 20. The Vietnam War luôn là phim tài liệu về lịch sử chiến tranh lọt top nhất định phải xem trên Netflix nếu bạn thích thể loại này. Phim miêu tả chân thực đến hãi hùng những năm tháng chìm trong máu và nước mắt của người dân bản địa cùng hậu quả khủng khiếp mà chiến tranh đã gây ra cho nhiều thế hệ
7. Somebody Feed Phil
Cái tên tiếp theo trong danh sách là loạt phim tổng hợp về du lịch – văn hóa – ẩm thực của Philip Rosenthal. Philip đi khắp nơi trên thế giới để tìm hiểu về những địa danh nổi tiếng nơi có nhiều món ăn ngon, đặc trưng, nổi bật và gặp gỡ nhiều người dân bản địa. Loạt series cũng tìm hiểu nguồn gốc lịch sử của những món ăn tại từng địa phương chứ không chỉ là những lời giới thiệu ngắn gọn.
Somebody Feed Phil đã phát sóng hai phần phim gồm 12 tập với thời lượng khoảng 55 phút mỗi tập. Đây có thể kể đến là chương trình kết hợp của ẩm thực và du lịch nhận được nhiều đánh giá tích cực từ người xem, sở hữu 8,1 điểm trên trang IMDb, loạt phim chắc chắn là cái tên đáng để thưởng thức trong số những phim cùng thể loại.
8. What The Health
Cái tên cuối cùng góp mặt trong danh sách là một phim ngắn có chủ đề về sức khỏe. What the Health là bộ phim tài liệu năm 2017 phê phán vấn đề sức khỏe bị tác động bởi việc tiêu thụ thịt và các sản phẩm từ sữa, đồng thời đặt câu hỏi về thực tiễn của các tổ chức y tế và dược phẩm hàng đầu. Phim khuyến khích mọi người nên sử dụng nhiều các thực phẩm có nguồn gốc thực vật thay vì động vật và nêu lên những mặt tích cực của việc làm này.
Bộ phim đến từ các nhà làm phim từng đạt giải thưởng Cowspiracy, có thời lượng dài 1 giờ 37 phút tương đương một bộ phim điện ảnh. Bộ phim muốn hướng mọi người đến chế độ ăn hợp lí và tốt cho sức khỏe bằng việc tăng lượng rau xanh, chế phẩm có nguồn gốc thực vật thay vì từ động vật. Tuy nhiên, phương pháp ăn uống nên được thay đổi để phù hợp với từng cơ thể. Phim đang được 7.7 điểm trên trang đánh giá IMDb và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ người xem.
Trên đây là 8 phim tài liệu khá nổi bật trong từng thể loại từ khoa học khám phá đến tội phạm giết người. Mong rằng danh sách trên sẽ giúp bạn đỡ đau đầu trong việc chọn phim tài liệu để xem trên Netflix và có những khoảng thời gian đáng giá cùng những bộ phim hay.