(Moveek) Sau khi trượt đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất cho Ben Affleck, nhiều người đã nghĩ cơ hội chiến thắng Oscar của Argo đã tan biến, vì mới chỉ có 3 phim đăng quang mà đạo diễn không được đề cử. Vậy mà giờ đây, mọi dự đoán đều dồn về Argo như một điều hiển nhiên. Nếu như kết quả giải thưởng điện ảnh quan trọng nhất năm diễn ra đúng như vậy, một trong những "quy tắc vàng" của Oscar đã bị phá vỡ.
Những quy tắc này không dành cho những người trực tiếp bầu chọn giải Oscar, mà chỉ giúp cho người theo dõi có thể đưa ra dự đoán gần đúng nhất với suy nghĩ của Viện Hàn lâm.
Hãy cùng xem xét quy tắc đầu tiên:
#1 Phải có đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất. Là người chịu trách nhiệm về mọi mặt sáng tạo và nghệ thuật của một bộ phim, rõ ràng đạo diễn có công lớn nhất trong việc làm cho một bộ phim có thể được đánh giá là "xuất sắc" hay không. Vì thế, ta dễ dàng nhận thấy các đề cử Đạo diễn xuất sắc nhất đều trùng khớp hoặc chỉ khác đi một cái tên so với đề cử Phim xuất sắc nhất. Thậm chí từ khi số lượng đề cử Phim xuất sắc nhất tăng lên, phim nào có đạo diễn được đề cử chắc chắn sẽ có cơ hội giành Phim xuất sắc nhất. Tuy vậy cũng đã có một vài ngoại lệ, gần đây nhất là Driving Miss Daisy chiến thắng vào năm 1989 mà chẳng cần đến đề cử cho đạo diễn.
Vậy quy tắc thứ hai thì sao?
#2 Kịch bản xuất sắc. Một câu chuyện hay mới có thể trở thành một bộ phim hay. Thế nhưng Titanic dẫn đầu số đề cử ở Oscar năm 1998 rồi sau đó lên ngôi với kỉ lục 11 giải dù chẳng ai để ý việc phim này không nhận đề cử kịch bản cho James Cameron.
Hóa ra các yếu tố khác có thể thay thế một cốt truyện hay? Đó chính là quy tắc tiếp theo.
#3 Sự ủng hộ của "tầng dưới", như cách Hollywood dùng để gọi những hạng mục về kĩ thuật và thiết kế - khác với "tầng trên" là những hạng mục được xem là không thể thiếu như Đạo diễn, Diễn xuất và Kịch bản. Không nhất thiết phim đó phải có mặt ở tất cả các đề cử từ Quay phim, Hòa âm hay Hóa trang nhưng để giành chiến thắng thuyết phục, một bộ phim ít ra cần nhận được sự đồng tình ở nhiều phân ban trong Viện Hàn lâm. Năm ngoái, The Artist nhận năm đề cử; trước đó The Kings's Speech cũng sáu lần có tên trong các đề cử "tầng dưới".
Xét theo lý thuyết trên, Argo cũng khá "ấm túi" khi có trong tay bốn đề cử Dựng phim, Dựng âm thanh, Hòa âm và Nhạc nền. Trong khi đó đối thủ chính nhất của phim này là Lincoln lại sở hữu đến sáu đề cử kĩ thuật; còn Life of Pi thậm chí còn làm tốt hơn với tám đề cử. Như vậy Pi có cơ hội chiến thắng lớn hơn Argo? Hầu hết mọi người đều trả lời là "Không". Tại sao? Điều đó đưa chúng ta đến với quy tắc quan trọng cuối cùng...
#4 Sức mạnh của diễn viên. Nếu muốn cạnh tranh tượng vàng, một bộ phim phải cạnh tranh được ở các hạng mục diễn xuất. Lý do rất đơn giản: có khoảng hơn 1.300 diễn viên trong tổng số 5.755 thành viên Viện Hàn lâm tham gia bầu chọn giải Oscar, số lượng lớn hơn bất kì thành phần nào khác.
Theo quy tắc này thì Life of Pi lại đang ở tình thế bất lợi nhất khi không có bất kì một diễn viên nào trong phim được đề cử trong khi Silver Linings Playbook thì ẵm đề cử ở tất cả bốn hạng mục diễn xuất, các phim khác ít nhất cũng có một đề cử.
Thực ra cũng từng có những Phim xuất sắc nhất vượt qua quy tắc này, ví dụ như Slumdog Millionaire và The Lord of the Rings: The Return of the King thắng lần lượt 8 và 11 dù biến mất hoàn toàn khỏi hạng mục diễn xuất. Dù vậy hai phim này vẫn có một điểm chung: đoạt giải Dàn diễn viên xuất sắc nhất tại giải thưởng Hiệp hội diễn viên Mỹ (SAG); nói cách khác, họ vẫn nhận được sự ủng hộ rất lớn từ những người có tiếng nói nhất trong cuộc bầu chọn Oscar.
Đáp ứng đầy đủ mọi "quy tắc vàng" ở trên, Lincoln rõ ràng là đang đi theo con đường của The Artist, The Hurt Locker, No Country For Old Men để trở thành Phim xuất sắc nhất năm nay. Dĩ nhiên tình hình thực tế - như chúng ta đã biết – lại không mấy sáng sủa cho bộ phim về tổng thống thứ 16 của Mỹ. Mọi quy tắc đều luôn có ngoại lệ: Crash và The Departed chỉ được đề cử duy nhất một hạng mục "tầng dưới" là Dựng phim vẫn giành chiến thắng; thậm chí Grand Hotel (1932) còn giành Phim xuất sắc nhất với chi đúng một đề cử Oscar (vâng, chính là đề cử Phim xuất sắc nhất).