[PHÂN TÍCH] Eternals (2021) - 4 điểm khiến phim hụt hơi đáng tiếc

Eternals vừa ra mắt tại rạp sau nhiều tháng thăng trầm bị hoãn lại vì COVID. Nhưng trước đó, bộ phim này đã thu hút nhiều ý kiến trái chiều từ các nhà phê bình lẫn khán giả đại chúng – những người đã được dịp xem qua bộ phim. Bất chấp các ý kiến khen chê, họ đều có chung một nhận định: Eternals là một phim Marvel họ chưa từng được thấy trước đây, nhưng cũng là bộ phim họ đã xem quá nhiều lần.

IGN

Kể về những siêu anh hùng đầu tiên của Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU), những thực thể vũ trụ mang hình dáng con người nhưng đã đến Trái Đất vào kỷ nguyên đồ đá, Eternals thể hiện câu chuyện của nó trên một tầm vóc chưa được thấy trong MCU, với quy mô trải dài khắp lục địa và ngoài vũ trụ, qua các thời đại lịch sử quan trọng trong nền văn minh con người. Bên cạnh đó, bộ phim của đạo diễn từng thắng giải Oscar hạng mục Phim hay nhất và Đạo diễn xuất sắc nhất (với Nomadland) Chloe Zhao cũng có tầm vóc tư tưởng không hề nhỏ. Đó là những tư tưởng sẽ thổi bùng một cuộc tranh luận rất dài và dường như không ngừng về nhân tính, sự tồn tại của nhân loại, mối quan hệ, vị trí của chúng ta với trật tự tự nhiên và câu hỏi về sự ưu tiên.

Không ngạc nhiên khi Eternals lại gây chia rẽ như vậy. Rõ ràng là nó đang đi ngược với công thức thường thấy mà Marvel Studio bắt buộc các phim của họ phải có và nghiên về phong cách trước đây của đối thủ DC. Tuy nhiên, những ý tưởng này đã trở nên lở dở vì Eternals, với nhịp điệu không đều và mâu thuẫn, được đánh giá là nửa vời và nuối tiếc khi gặp phải một số vấn đề trong cách xây dựng câu chuyện.

1. Nhân vật quá nhiều, thời lượng không đủ

Variety

Marvel không thường làm phim dài, trừ một số trường hợp đặc biệt như Avengers: Endgame (2019) với thời lượng hơn 3 tiếng đồng hồ. Bản thân Eternals cũng dài đến 2 tiếng rưỡi hơn. Với thời gian này, bộ phim cũng được xem là dự án tương đối dài. Nhưng với sự đồ sộ của dàn nhân vật trong đây, thời lượng này vẫn không đủ để các nhân vật kết nối với khán giả.

Các Eternals là những nhân vật ít được biết đến của Marvel, nếu không muốn nói là hoàn toàn lạ lẫm. Bộ phim thứ 26 của MCU vừa phải gánh vác trách nhiệm giải thích – giới thiệu, vừa phải để người xem cảm thấy gần gũi hoặc ít nhất là cảm được một khía cạnh nào đó của các siêu anh hùng này. Vì đến cuối cùng, mối liên kết đó là thứ khiến nhân vật trở nên đáng nhớ và đáng yêu.

PopSugar

Trong khi Avengers (2012) – một phần phim cũng có dàn nhân vật nhiều không kém – có sự hậu thuẫn của các phần phim về các nhân vật riêng lẻ như Iron Man hay Captain America: The First Avenger, Eternals chỉ có một mình, các đầu truyện tranh không mấy người nghe đến, và phải cạnh tranh với các trận chiến CGI chỉ trong hơn 2 tiếng rưỡi. Khoan hãy nói đến sự phát triển, chỉ riêng điều đó đã khiến các nhân vật trong đây hiện lên chóng vánh và nhạt nhòa.

Eternals còn gặp phải sự không đồng đều trong phát triển nhân vật. Với một phim như thế này, người viết cũng chẳng hi vọng được những màn bồi đắp cao siêu, nhưng ít nhất hãy cho họ một tiền đề cá nhân đủ mạnh để thuyết phục người xem cảm được quyết định của mình. Phatos, Thena, Druig, Makkari và Sersi đều đồng ý về phe con người, nhưng động cơ của họ không phải ai cũng rõ ràng. Phatos có gia đình, Druig mâu thuẫn với tư tưởng của Eternals, Thena ít nhất cũng có tình yêu không được phim mô tả với loài người, vậy còn Makkari thì sao? Nhân vật quá nhiều nhưng chemistry thì vẫn hạn chế.

2. Tiền đề chưa thuyết phục

Fshare Blog

Eternals có quy mô tư tưởng kỳ vĩ, không chỉ đơn thuần là địa chính trị nữa mà hướng đến các suy tư triết học hơn, thậm chí là hơi hướng đen tối. Sẽ không có gì đáng nói nếu phim thực sự có thể làm tới với sự kỳ vĩ đó.

Đầu tiên, Eternals được phái đến Trái Đất để bảo vệ loài người khỏi các Deviants – một loài quái vật không thể ngừng ăn thịt các giống loài thông minh và không ngừng tiến hóa, quét sạch sự sống trong quá trình đó. Nhưng sự thật là các Eternals chẳng khác gì một cách trừ sâu kết hợp với hệ thống chăn nuôi vô cùng hiện đại.

IGN

Mục tiêu của họ là để con người, hoặc sự sống thông minh nào trên bất kỳ hành tinh nào khác, sinh sôi đến cực hạn, cho đến khi hành tinh đó cung cấp đủ năng lượng để hạt giống được Celestial gieo xuống trước đó “nảy nở” thành một Celestial trưởng thành mới. Lúc này, tài nguyên của hành tinh cũng đã chạm đến đỉnh và cạn kiệt dần. Có điều, sự nảy nở này sẽ phá hủy hành tinh liên quan. Nhưng sự hy sinh của nó sẽ không uổng phí. Celestial mới sẽ kiến tạo các mặt trời mới, trọng lực, nhiệt độ… để làm nên các hành tinh mới, và theo đó là giống loài mới, cho đến khi vòng tròn này lặp lại, mang sự sống bất tận đến với vũ trụ. Nói cách khác, Celestial là giống loài tiếp tục sự tồn tại của vũ trụ. Vấn đề là Eternal mang tên Sersi không chấp nhận điều này và gọi đó là vòng tròn bạo lực và lỗi thời, rồi quyết định cứu Trái Đất.

Đó là một việc đáng vui mừng, tuy nhiên, lý do đằng sau quyết định của nhóm Eternals không hợp lý, hoặc không được phản biện hợp lý do thiếu vắng thời lượng. Lý giải việc người Trái Đất đáng được cứu vì biết yêu thương là lý do không thể mỏng hơn. Bên cạnh đó, Ajak từng nói con người ở Trái Đất có điểm đặc biệt. Vậy điểm đó là gì, phim cũng không nói, khiến lý do trên càng không có sức nặng. Có rất nhiều chủng tộc biết yêu thương trong vũ trụ của Marvel, họ cũng có sự bền bỉ và biết đấu tranh, lòng dũng cảm, lý trí và nhân ái – ví dụ như hành tinh Nova Prime trong The Guardians of the Galaxy. Chưa kể phim cũng chưa từng giải quyết được vấn đề các Eternals lại đặt Trái Đất lên trên trật tự tự nhiên, phá vỡ vòng tuần hoàn của vũ trụ chắc chắn sẽ để lại hậu quả rất thảm khốc.

Collider

Nếu nhìn rộng hơn, Eternals là một phim đã tự dồn mình thế bí vì hướng đến những điều quá vĩ đại trong khi sức lực của biên kịch rõ là có hạn. Phim đặt ra rất nhiều mối mâu thuẫn trong tư tưởng vượt qua ranh giới đúng sai. Chúng ta có cán cân giữa vũ trụ và trái đất, giữa ý chí tự do và trật tự, lợi ích cá nhân và lợi ích của toàn vũ trụ, vật chất và ý thức, nghĩa vụ và tình cảm, thậm chí là câu hỏi bản chất của chủ nghĩa anh hùng là gì trong việc các Eternals chọn lựa giữa sứ mệnh và tình cảm cá nhân. Vấn đề không phải là quy mô của triết lý, mà là ở việc phim gieo rắc mọi thứ thật lớn lao nhưng không thể theo được nó đến cùng, khiến bộ phim bị hụt hơi thấy rõ. Thật ra, phim có thể gàn những tư tưởng đơn giản nhưng có thể làm đến cùng với nó thì hay hơn nhiều việc vẽ ra rất nhiều nhưng làm chẳng bao nhiêu. Một lần nữa, phần tư tưởng trong đây thấy thật nửa vời

3. Bỏ qua phản diện đáng nhớ tiềm năng

ComicBook.com

Một trong nhiều điểm yếu của các phim Marvel không chỉ là xây dựng những phản diện không ấn tượng, mà còn bỏ qua các phản diện có tiềm năng. So với các Eternals, các Deviants cũng là tuyến phản diện đã có thể trở nên đáng nhớ, nếu đã được đầu tư đúng đắn. Có thể nói Deviants là một cơ hội nữa bị bỏ lỡ sau Wenwu trong Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings.

Deviants được các Celestial gửi xuống Trái Đất để làm nhiệm vụ của các Eternals trước khi họ được sinh ra. Khi Celestial mới xuất hiện, chúng cũng chết theo hành tinh đó. Nhưng chúng là một sản phẩm lỗi. Cho thời gian, các Deviants sẽ không ngừng tiến hóa cho đến khi nuốt trọn mọi thứ trên hành tinh, không chừa ra năng lượng nào để nuôi dưỡng hạt giống Celestial. Điều đó khiến Celestial phải cử Eternals xuống để sửa chữa lỗi lầm và hoàn thành sứ mệnh ban đầu hơn.

Variety

Deviants mặc dù nghe và trông như nhũng con quái vật chung chung, nhưng chúng là hình mẫu của hình tượng phản diện bi kịch. Suy cho cùng, giống với các Eternals, chúng chỉ là những quân tốt trên bàn cờ. Trong khi các Eternals tranh luận về góc nhìn của họ về trật tự, về các những điều vĩ mô, mong ước của các Deviants chỉ đơn giản là được sống – một khía cạnh mà ai cũng có thể đồng cảm và thấu hiểu, chắc chắn là dễ thấu hiểu hơn triết lý mà các Eternals mãi không thể tranh luận đến đâu.

Nếu được đầu tư đúng đắn, bộ phim đã có thể có một phản diện đáng nhớ hơn từ các khía cạnh nhạt nhòa trong đây. Bản thân của các Deviants cũng đại diện cho triết lý mà các Eternals đã dành hàng giờ tranh cãi: ý chí tự do. Được tạo ra và vứt bỏ, Deviants đã có thể là mẫu nhân vật có ý nghĩa và có cái kết xứng đáng hơn những gì diễn ra trong phim. Xây dựng một hình tượng phản diện thật bá đạo, hạ đo ván Ikaris (Richard Madden) và Gilgamesh chỉ để bị phí hoài với cái chết lãng xẹt cuối phim là điều gây thất vọng ở Eternals.

4. Không xác định được hướng đi

FandomWire

Ôm đồm quá nhiều có lẽ cũng là gót chân Asin của Eternals. Bộ phim đã cố gắng làm quá nhiều thứ. Các anh hùng không tên tuổi, nên phim phải giới thiệu. Tư tưởng lớn quá nên các nhân vật phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Phim phải cung cấp cả thông tin. Sau đó là tung hứng các dòng thời gian quá khứ và hiện tại. Bên cạnh các cuộc tranh luận phim còn phải dàn dựng các trận đánh CGI. Nói chung là quá nhiều thứ phải làm. Nhưng có lẽ điều tai hại nhất vẫn là phim không thể chọn một hướng đi nhất định.

Eternals dành rất nhiều thời gian chật vật với bản sắc của chính mình. Sự mâu thuẫn hiện rõ trong bộ phim không chỉ về các nhân vật hay cả tư tưởng của phim. Chloe Zhao, người làm nên Eternals, rõ là muốn làm một câu chuyện thân mật hơn, đặt nặng cảm xúc lên trên các pha hành động.

Các Eternals đã tồn tại quá lâu. Bước giữa con người, họ đã học được cách yêu thương loài người. Nhưng đó chưa đủ. Họ bắt đầu nghi ngờ sứ mệnh của mình, trừ 2 Eternals biết sự thật. Họ đặt các câu hỏi về sự tồn tại của bản thân và hình thành các mối mâu thuẫn nội tâm dai dẳng.

NPR

Phatos, nhà phát mình đại tài đã trải đường cho sự phát triển của nhân loại, đã tiếp tay cho con người làm nên những việc khủng khiếp, ví như vụ đánh bom Hiroshima. Từ đây, anh đã không thể ngừng dằn vặt bản thân. Druig có khả năng khiến con người sống chung hòa thuận nhưng lại bị cấm can thiệp, cuối cùng anh cũng quyết định nổi loạn. Sprite, Eternals mãi ở trong hình dạng của một đứa trẻ không thể trải qua những cảm giác của tuổi trưởng thành, lúc nào cùng bị dằn xé bởi gánh nặng này. Thena đang dần phát điên bởi các ký ức kinh hoàng trước đây khi chứng kiến vô số hành tinh bị hủy hoại.

Đây đều là các tuyến truyện có thể đào sâu nhân vật và Chloe Zhao đã muốn thực hiện những tuyến tuyện thân mật này. Nhưng Marvel thì lại muốn một phim siêu anh hùng truyền thống với các màn hành động hoành tráng và những điều dễ hiểu. Tuy nhiên, cùng một lúc, họ cũng muốn đổi mới khi mời Chloe Zhao vào dự án. Cả hải đã mâu thuẫn với nhau, kết quả là Eternals không thể chọn một lối đi riêng. Nó quá vĩ mô để trở thành một phim Marvel điển hình, nhưng không đủ sức lại trở thành một thứ gì đó to lớn hơn hay một cột mốc của thể loại.

Nếu Chloe Zhao được thoải mái sáng tạo, mọi chuyện có lẽ đã khác. Thay đổi luôn là một quá trình khó khăn nhưng chúng cần thiết nếu muốn tiếp tục một chặng đường nữa của MCU. Vì đến bây giờ, người xem đã bắt đầu mệt mỏi với thứ gọi là công thức Marvel. Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings đã cố gắng thực hiện thay đổi này khi tập trung vào câu chuyện gia đình, nhưng đến phút cuối phim lại “quay xe” thành một phim siêu anh hùng với màn đánh nhau CGI hoành tráng vô hồn. Việc tương tự đã xảy đến với Eternals.