[REVIEW] Avatar (2009)

Đã 13 năm từ khi Avatar của James Cameron ra mắt vô cùng thành công tại phòng vé toàn cầu, nó đã đặt nền móng cho trào lưu “phim 3D” nở rộ. Bất cứ nhà phê bình hay khán giả nào dù khó tính đến đâu cũng không thể không khâm phục tầm nhìn của đạo diễn tài ba và sự lộng lẫy, trau chuốt trong từng phân cảnh. Avatar (2009) đã tạo ra không chỉ một bộ phim mà là một hành tinh mới cùng trải nghiệm điện ảnh cho đến tận ngày nay vẫn làm choáng ngợp khán giả toàn cầu.

Câu chuyện của Avatar khá đơn giản. Tại hành tinh được loài người đặt tên là Pandora, tập đoàn RDA thuê các lính đánh thuê đến để trấn áp người Na’vi bản địa nhằm rảnh tay khai thác kim loại quý chỉ có tại đây. Một nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi Tiến sĩ Grace Augustine (Sigourney Weaver) và cựu lính thủy đánh bộ tàn tật Jake Sully (Sam Worthington) dùng thế thân (avatar) lai tạo giữa DNA người Trái đất và người Na’vi để hòa nhập cùng cộng đồng tộc người bản địa. Dần dần Jake đã yêu mến mảnh đất nơi đây, anh cũng đem lòng yêu nàng Neytiri (Zoe Saldana) – con gái tộc trưởng Omaticaya. Khi chứng kiến tội ác cùng lòng tham của tên thượng tá Miles Quaritch (Stephen Lang) và binh đoàn đánh thuê của tập đoàn RDA, Jake hợp sức cùng tất cả chiến binh trên hành tinh chiến đấu bảo vệ Pandora thoát khỏi sự xâm lăng của loài người.

Người viết không biết James Cameron có tìm hiểu về các tôn giáo và triết lý phương Đông hay không nhưng Avatar gợi nhớ rất nhiều đến các triết thuyết Đạo giáo và Phật giáo. Thể của dụng là “rỗng”, cái cốc đã đầy thì không chứa được, đó là nguyên do Jake được “chọn”, không bị những kiến thức kinh nghiệm lẫn định kiến cá nhân ngăn trở việc tương tác với người Na’vi. Anh như sinh vật tinh khôi thuần khiến, như lời Neytiri gọi anh là “đứa trẻ”, mở lòng đón nhận và thấu hiểu quê hương mới. Mọi thứ xung quanh chúng ta đều là sự tương quan, mọi thứ đều có mối liên kết nào đó chứ không bao giờ tồn tại đơn nhất như triết lý duyên khởi của nhà Phật. Người Na’vi tôn trọng mọi sinh linh sự sống dù là những sinh vật họ đi săn vì họ biết rằng mọi sinh linh trên Pandora đều là tương thuộc với mình. Nhân loại trên trái đất đang dần mất đi khả năng này và họ đã phải trả giá bằng việc Mẹ Trái đất bị hủy hoại. Avatar như một lời cảnh báo cho đến ngày nay vẫn còn nóng hổi.

Không thể tin nổi là Avatar được làm từ năm 2009 mà phần hình ảnh và kỹ xảo điện ảnh lại đỉnh đến như vậy, cho đến tận bây giờ chỉ có vài phim ra mắt gần đây như Dune (part 1) hay Blade Runner 2049 là phần nào so sánh được. Từng cử động cơ thể hay biểu cảm khuôn mặt của các thế thân avatar chân thật đến kỳ diệu khiến mọi người tưởng như người Na’vi thật sự tồn tại. Các phân cảnh về thiên nhiên, cây cối và sinh vật trên Padora làm cho khán giả trầm trồ thán phục. Nếu đã chọn xem Avatar 2009 tại rạp hay Avatar 2 sắp ra mắt thì nhất định phải xem ở định dạng Imax 3D, đây thật sự là trải nghiệm điện ảnh mà bất kỳ ai cũng khó lòng quên được.

Một chi tiết nhỏ nhưng cũng đáng được nhắc đến là việc xây dựng 2 tuyến “thiện” và “ác” trong Avatar không một màu đơn điệu. Ta thấy có những lúc Giám đốc điều hành tập đoàn RDA Parker Selfridge (Giovanni Ribisi) cũng nhóm lên sự hối hận hay vị tù trưởng kế nhiệm Tsu'tey (Laz Alonso) có những khi để lòng ghen tị của mình nổi lên, nó cho ta thấy trong kẻ ác cũng có chút tính thiện và ngay người tốt cũng tiềm tàng cái ác. Riêng ác nhân chính của phim lại là điều tiếc nuối, tên thượng tá quân đánh thuê Miles Quaritch đã bị cái ác nuốt chửng, trong hắn chỉ còn lại sự thù ghét và bạo lực, nếu đạo diễn kiêm biên kịch James Cameron đầu tư hơn cho nhân vật này có tính cách phức tạp hơn thì hẳn phim sẽ hay hơn rất nhiều.

Sau ngần ấy năm đã qua nhưng khi xem lại Avatar vẫn khiến người viết hết sức hào hứng khi được trở lại hành tinh Pandora xinh đẹp, hùng vĩ. Những sinh vật, con người, phong tục tập quán, ngôn ngữ đều được chăm chút xây dựng tỉ mỉ làm người xem như được hòa mình vào đó và mơ ước được trở lại thêm lần nữa. Avatar (2009) trở lại rạp như lá thư tình quyến rũ khiến lời hẹn tháng 12 chào đón Avatar 2: The Way Of Water càng trở nên ngọt ngào hơn bao giờ hết.