[REVIEW] Bước Chân Đầu Tiên - Đi thật xa để trở về

Ngay từ khi dự án phim Bước Chân Đầu Tiên (First Man) được công bố thì lập tức đã gây được sự chú ý lớn của giới phê bình lẫn người hâm mộ điện ảnh.

Sự kiện lịch sử về cuộc thám hiểm mặt trăng đầu tiên của nhân loại là một chủ đề quá đặc biệt, thêm việc nó được một trong những đạo diễn trẻ tài năng nhất hiện thời Damien Chazelle cầm trịch và “người tình quốc dân” Ryan Gosling thủ vai chính nữa thì còn ai mà không mong ngóng. Điều này vừa là thuận lợi vừa là sức ép lớn cho các nhà làm phim, và thật hạnh phúc vì Damien không làm giới ghiền phim thất vọng.

Bộ phim kể lại dòng thời gian Neil Armstrong tham gia chương trình không gian dài nhất, tốn kém nhất, nguy hiểm nhất và vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại: thám hiểm mặt trăng. Câu chuyện không chỉ xoay quanh 2 dự án Regime và Apollo mà còn tập trung vào cuộc sống gia đình của Neil sau biến cố mất con.

Anh chôn giấu nỗi đau, trốn chạy khỏi cuộc sống cũ bằng việc nộp đơn vào dự án để bắt đầu lại cuộc sống mới ở một nơi mới. Thế rồi, như một định mệnh, anh dần gắn bó và xem đây là mục tiêu của cuộc đời mình. Sau khi nếm trải bao thất bại, mất mát và cái chết của những người bạn, bao nhiêu hy sinh thầm lặng của người vợ để đến một ngày anh bước lên phi thuyền cùng 2 người đồng nghiệp thực hiện chuyến hành trình xa nhất mà con người từng mơ đến.

Damien Chazelle đã có nhiều chất liệu tuyệt vời để viết kịch bản từ cuốn tự truyện của Neil Armstrong được nhà báo nổi tiếng James R. Hansen chấp bút. Dưới bàn tay tài hoa của vị đạo diễn trẻ, ta dường như vừa được xem lại cuốn phim tư liệu về quá trình hàng ngàn người chuẩn bị cho chương trình thám hiểm không gian, cũng như những tâm sự chân thật của những người thân thiết bên Neil từ ngày đầu tiên đến khi chuyến đi kết thúc.

Các nhà làm phim đã rất thông minh khi tập trung phác họa hành trình đi tìm sự bình an tâm hồn và ước vọng khám phá vũ trụ chứ không xoáy sâu vào cuộc cạnh tranh của 2 siêu cường Mỹ - Liên Xô. Bởi thế, từng lát cắt cảm xúc của Neil được tái hiện chân thật và cảm động. Những câu chuyện chưa ai từng biết đằng sau vinh quang cùng những tháng ngày đau khổ, thất bại và ám ảnh được tiết lộ để rồi kết thúc bằng niềm vui sướng vỡ òa cùng với sự thanh thản buông bỏ đi những gánh nặng mất mát cuộc đời, chỉ còn tình yêu và sự tĩnh lặng ở lại.

Điểm sáng nhất trong dàn diễn viên đương nhiên thuộc về Ryan Gosling. Người viết không mường tượng được nam diễn viên nào phù hợp hơn anh khi vào vai nhà du hành vũ trụ Neil Armstrong. Ryan có lối diễn xuất khác thường, anh hay bị nhận xét là “mặt đơ” nhưng ẩn sau đó là đôi mắt đầy biểu cảm, một thứ mà rất hiếm nam diễn viên nào có được. Neil theo lời kể của gia đình, bạn bè là một người hướng nội, say mê công việc, tận tâm, sống rất nhạy cảm nhưng hay che giấu cảm xúc của mình. Ryan đã lột tả hoàn hảo những mô tả về Neil, ở anh ta thấy rất ít cố gắng dùng các kỹ thuật diễn xuất mà nó tự nhiên như chính hơi thở của cuộc sống, thêm đôi mắt rất có hồn chỉ cần một ánh nhìn anh cũng biểu lộ được muôn vàn sắc thái khác nhau. Nếu điện ảnh châu Á có Lương Triều Vỹ với "đôi mắt biết nói" thì Hollywood có Ryan Gosling. Đôi mắt đó chất chứa những nỗi buồn, dồn nén những căng thẳng, dịu dàng và tình tứ, bi phẫn và sợ hãi, tuôn trào những hân hoan, chỉ cần một ánh nhìn là đủ đưa hết mọi cung bậc cảm xúc toát ra trước khi kỹ thuật diễn xuất được sử dụng. Một đề cử Oscar Nam diễn viên chính xuất sắc nhất cho Ryan có vẻ là điều không cần bàn cãi.

Phim của Damien không thể thiếu âm nhạc và nhà soạn nhạc tài ba Justin Hurwitz lại tiếp tục đem những phần hòa âm phối khí kỳ diệu cho bộ phim. Từng trường đoạn từ bi tráng đến hoan ca, từ im lặng đến tột cùng hỗn loạn đều được hòa trộn xuất sắc. Linus Sandgren phụ trách mảng quay phim và hình ảnh, đây lại là một kỳ công tuyệt vời. Xuyên suốt bộ phim không chỉ từng góc quay được chăm chút kỹ lưỡng. Những cảnh trong gia đình, từng góc quay cận cảnh đến chậm rãi như nhấn mạnh sự đau đớn vẫn còn hiện diện dù con gái anh đã mất nhiều năm.

Hiếm hoi những phút vui vẻ bên vợ cùng con trai thì quay qua nhanh rồi dừng đột ngột như những khoảng trống đứt gãy chưa lành trong tâm hồn. Những cảnh tai nạn hay trong những buổi huấn luyện, thử nghiệm được quay sát mặt để thu hết những biểu cảm sợ hãi và lòng dùng cảm của Neil. Phút giây phi thuyền sắp đáp xuống mặt trăng lại cực kỳ diễm lệ và hùng tráng. Mọi thứ được phối hợp nhịp nhàng cùng âm nhạc làm nên những thước phim thật phi thường.

Trong phim ta bắt gặp rất nhiều những chi tiết rất nhỏ nhưng để lại những ấn tượng đặc biệt mạnh mẽ. Phút giây lìa xa gia đình, Neil ôm lấy con trai nhỏ mà lại bắt tay con trai cả như sự truyền trao trách nhiệm của người đàn ông lớn trong gia đình. Dù trải qua bao biến cố nhưng giọt nước mắt duy nhất mà Neil nhỏ xuống lại là để tiễn đưa những mất mát của mình ở lại Mặt trăng, bao năm dồn nén gồng mình đeo mang đã được cởi bỏ nơi xa xôi đó. Và, cuối cùng, sau bao năm lảng tránh Neil đã nhìn được vào mắt vợ mình Janet (Claire Foy) mà không cần che giấu cảm xúc, anh đã bình yên và tự do thể hiện sự yếu đuối để được chia sẻ và an ủi. Có khi đi xa nhất mới thấy yêu những điều gần gũi nhất, khám phá những thứ ẩn giấu và buông xuống những bí mật nặng nề.

Đây là một bộ phim không dễ xem. Không ngạc nhiên khi dù giành được rất nhiều tán thưởng của giới chuyên môn nhưng phim không có sự khởi đầu quá thành công ở phòng vé. Tiết tấu phim khá chậm rãi ở đầu phim và dần dồn dập hơn ở đoạn cuối. Nếu không kiên nhẫn theo dõi và thấu hiểu những diễn biến tâm trạng của Neil ban đầu sẽ khó mà cảm nhận đầy đủ sự hân hoan và bình yên ở đoạn cuối.

Với những người yêu phim chân chính, câu chuyện cùng những trải nghiệm âm thanh, hình ảnh quá tuyệt vời của phim là một phần thưởng xứng đáng để thêm yêu và hy vọng rằng điện ảnh chân chính và đẹp đẽ vẫn còn chỗ đứng của mình.