Những tưởng Nhà Ma Xó sẽ như bao cái tên kinh dị Việt khác, truyền thống và dễ đoán, vậy mà bộ phim lại khiến người ta hết hồn, để một câu chuyện nhiều ý nghĩa về tình thân và gia đình thẩm thấu vào tâm can. Đạo diễn Trương Dũng đã làm nên một bộ phim khá vừa vặn dù vẫn còn hằn một vài điểm khuyết.
Câu chuyện ma xưa nhất quả đất
Nhà Ma Xó bắt đầu với một ngày lội sông kiếm sống của Quý (Quang Tuấn), con trai thứ bà Hiền nhiều năm bám sông mà sống. Quý tìm được một cái khạp bí ẩn và quyết định mang nó về nhà. Kể từ đó, một loạt các hiện tượng nhuốm màu siêu nhiên diễn ra dưới mái nhà nghèo khó.
Con cái trong nhà xào xáo. Người mẹ thì quả quyết cái khạp chứa đựng linh hồn của người chồng đã chết. Những bí mật bị chôn giấu chực chờ trỗi dậy. Rốt cuộc, con “ma xó” đến ám gia đình này? Hay sự rạn nứt gia đình mời mọc nó? Hay tất cả là bàn tay con người?
Nhà Ma Xó là câu chuyện xoay quanh chiếc khạp bí ẩn
Nhà Ma Xó mượn mác kinh dị kể chuyện gia đình
Ngay từ những phút đầu, Nhà Ma Xó đã có một màn giới thiệu nhân vật rất ấn tượng, rồi từ tốn mở rộng bối cảnh, rồi lại cô đọng lại dưới mái nhà đơn sơ bên bờ sông dường như đã chôn chặt cuộc đời của bà Hiền và tuổi trẻ của những đứa con. Nên câu chuyện vốn định trở thành chuyện ma lại mang tính trữ tình lạ lẫm.
Nói đến điểm sáng, tất nhiên phải kể đến lối kết hợp âm thanh và hình ảnh của Nhà Ma Xó. Đạo diễn Trương Dũng giữ phim khá “mộc”, lấy bối cảnh thật, dùng âm thanh thật. Ông còn dựng cả một ngôi nhà ven sông thật. Và đó là một quyết định đúng đắn.
Khạp về nhà là gia đình xào xáo
Vùng sông nước hữu tình vào ban ngày trở nên mông lung lạnh lẽo vào ban đêm. Ánh sáng tiết chế, gam màu trầm, tiếng động vật liệu như tiếng gió rít qua mái tôn, tiếng nước vỗ bờ, tiếng bước chân trên sàn gỗ. Cứ từng tiếng ễnh ương kêu là yếu tố tâm linh phát huy tác dụng, làm nên một không gian lạnh lẽo mời mọc ma quỷ.
Để hài hòa từ câu chuyện đến phong cách, từ tình tiết đến ý nghĩa, Nhà Ma Xó cũng có nhịp điệu kể chuyện tinh tế: không thúc ép, nhưng cũng không thừa. Mỗi tiết lộ được mở ra vừa đủ để kích thích tò mò. Ký ức và hiện thực đan xen không chỉ úp mở cảm giác hồi hộp vừa khiến tầng ý nghĩa dày lên.
Bối cảnh lấy cảnh thật, lấy âm thanh thật phát huy tác dụng về thẩm mỹ
Bộ phim từ tốn, vừa gợi vừa thấm thứ mâu thuẫn đang cuộn trào đan xen là những âm thanh, hình ảnh kinh dị thấp thoáng. Ngay cả yếu tố kinh dị cũng được ứng dụng uyển chuyển, hòa mình với khiếu hài hước vừa hợp lý vừa tiết chế.
Nhà Ma Xó không lạm dụng hù dọa. Ngược lại, yếu tố ấy dường như được cắt giảm tối đa, nhường chỗ cho những khoảng lặng lắng đọng làm nên sức nặng cho phim. Song, tiếng cười không bao giờ rời xa khung hình quá lâu.
Nhưng Nhà Ma Xó lại đậm chất kịch một cách khác thường
Đậm chất kịch
Bất chấp những điểm sáng đó, người viết vẫn phải thành thật. Nhà Ma Xó đậm chất kịch. Đối với một bộ phim dành cho màn bạc, điều này không hẳn là một điều tốt. Ngược lại, nó là một bất lợi. Nhưng có lẽ vì chủ đề nó hướng tới, chất kịch ấy lại phù hợp khác thường.
Nói không ngoa, bộ phim này là một vở bi hài kịch thật sự, nơi gia đình và tình thân được đặt vào lăng kính và mổ xẻ, bóc tách từng lớp một. Thứ nó bắt phải lộ diện không phải lúc nào cũng đẹp đẽ. Cha con, mẹ con, anh em ruột, anh chị em dâu va chạm chan chát, khiến những vết nứt lộ diện ngày một rõ.
Song, chất kịch lại khá hợp với dàn diễn viên
Vở kịch này đẫm nước mắt, khơi gợi những nỗi đau âm ỉ và nặng nề tội lỗi. Chất kịch của Nhà Ma Xó như xúc tác cho những khủng hoảng đó bùng nổ hiệu quả. Chính trong vở kịch đó, bộ phim mới tìm được những điểm sáng diễn xuất.
Đó là một sự bù trừ níu kéo được một chút ngôn ngữ điện ảnh. Diễn xuất trong phim là một lớp vẽ tinh tế lên nền bối cảnh ấy. Dàn diễn viên không cần khoác lớp áo hào nhoáng. Họ chạm được vào cảm xúc thật mộc mạc ấy bằng những chi tiết nhỏ, đôi khi xen vào đó là sự ồn ào dân dã.
Đến cuối cùng, Nhà Ma Xó là phim tâm linh hơn là kinh dị
Một bộ phim tâm linh hơn là kinh dị
Khi đạo diễn Trương Dũng ngỏ ý muốn làm một bộ phim ma phi truyền thống, ông đã không đùa. Nhà Ma Xó tổng thể mà nói không đóng khung bản thân nó trong hai từ “kinh dị”, mà thêu dệt nhiều tầng mâu thuẫn lấy gia đình làm trung tâm, với yếu tố tâm linh làm gia vị đặc biệt.
Đặc biệt nhưng không phải gia vị chính. Có thể nói, bằng cách này, Trương Dũng thực sự đã làm nên một dấu ấn khác biệt như ý muốn.
Nhà Ma Xó mang đậm ý nghĩa nhân sinh
Nhà Ma Xó là một câu chuyện lắng đọng cảm xúc, với ý nghĩa nhân sinh đậm đặc về buông bỏ, về tha thứ, về lòng trắc ẩn. Có lẽ điều đó quan trọng hơn cả. Nếu bạn yêu thích những bộ phim kinh dị nhưng lồng ghép ý nghĩa nhân sinh, thì Nhà Ma Xó là bộ phim dành cho bạn.