Shadow (Ảnh) là tác phẩm đánh dấu sự trở lại của một trong những đạo diễn tên tuổi hàng đầu Trung Quốc - Trương Nghệ Mưu. Ông là người đứng sau sự thành công của một loạt phim nổi tiếng như Cúc Đậu, Đèn Lồng Đỏ Treo Cao, Thập Diện Mai Phục, Anh Hùng,… Không lạ khi Ảnh từ khi khai máy đã là trung tâm chú ý của nhiều khán giả mê điện ảnh nói chung và phim Trương Nghệ Mưu nói riêng.
Đạo diễn lừng danh trở lại với dòng phim võ hiệp sau hơn một thập kỉ. Đáng nói là không giống như Anh Hùng (2002) hay Thập Diện Mai Phục (2004) - những bộ phim võ hiệp mang nhiều màu sắc ấn tượng trong từng khuôn hình, lần này Trương Nghệ Mưu thực hiện Ảnh với cảm hứng được lấy từ dòng tranh thủy mặc nổi tiếng của Trung Hoa.
Do vậy, khác với nhiều tác phẩm điện ảnh, Ảnh mang lại phần nhìn đầy sự mới mẻ và độc đáo, tựa như thưởng thức một bức tranh với hai màu chủ đạo là đen và trắng. Hai màu sắc tối giản đưa khán giả đi hết những tinh túy của nền văn hóa Trung Hoa tiêu biểu là nghệ thuật thư pháp, tranh thủy mặc và thái cực đồ.
Việc sử dụng màu chủ đạo đen – trắng không hề làm phim nhạt nhòa và đơn điệu, ngược lại, gam màu trung tính mang lại cho Ảnh sự nghệ thuật và hoàn mỹ mà ít phim điện ảnh nào có được. Từng hình ảnh như bút lông vẩy trên màn hình, tạo thành bức tranh thủy mặc chuyển động.
Ảnh lấy bối cảnh Trung Quốc cổ đại, kể về kẻ thế thân cho người quyền quý trong thời loạn lạc. Phim có sự tham gia diễn xuất của nhiều cái tên nổi tiếng đã quen mặt với khán giả như Đặng Siêu, Tôn Lệ, Hồ Quân, Trịnh Khải và cả gương mặt trẻ như Ngô Lỗi, Quan Hiểu Đồng.
Đặng Siêu đảm nhiệm hai vai là Đô đốc Tử Ngu – Chân Thân, một người bệnh tật gầy gò ốm yếu và nham hiểm, và vai còn lại là Cảnh Châu - Ảnh tử, hiểu nôm na là cái bóng, người thế thân cho chủ nhân, một nam nhân có ngoại hình y hệt Tử Ngu nhưng phóng khoáng và khỏe mạnh.
Anh đã hi sinh rất nhiều cho vai diễn này, nam diễn viên có quá trình tăng - giảm cân chóng mặt, hai tháng để tăng 10 kg cùng rèn luyện cơ bắp vào vai Cảnh Châu và gần một tháng để giảm 20 kg, thành một bệnh phu với vai Tử Ngu. Chắc trình độ thay đổi cân nặng này không thua kém nam tài tử Christian Bale của Hollywood là bao.
Tôn Lệ vào vai một cô nương tên Tiểu Ngải, phu nhân của Tử Ngu và nắm rõ kế hoạch dùng thế thân của hắn. Nhiều khán giả cho rằng Tôn Lệ chỉ nổi bật ở mảng phim truyền hình nhưng Ảnh đã chứng minh mảng điện ảnh cũng không làm khó được nữ diễn viên thực lực này.
Tiểu Ngải xinh đẹp, kiên cường, thông minh nhưng cũng không kìm chế được ham muốn dục vọng; những chuyển biến tâm lí của nhân vật được Tôn Lệ diễn rất mượt mà và thần thái. Nữ diễn viên cũng rất đầu tư cho những màn võ thuật, màn múa võ cùng Cảnh Châu (Đặng Siêu) là một trong những phân cảnh ấn tượng nhất của Ảnh.
Nam diễn viên kì cựu Hồ Quân đảm nhiệm vai Dương tướng quân, người sống chết bảo vệ thành Cảnh Châu, nam diễn viên trẻ Ngô Lỗi với vai Dương Bình- con trai Dương tướng quân, thiếu niên thiện chiến và dũng cảm. Sự kết hợp của hai thế hệ diễn viên để lại nhiều ấn tượng với khán giả.
Tài tử Trịnh Khải trong vai Chúa công Bái Lương – tưởng là một hôn quân ham mê tửu sắc hóa ra mưu sâu kế hiểm chẳng kém ai. Diễn viên trẻ Quan Hiểu Đồng vào vai trưởng công chúa Thanh Bình xinh đẹp và dũng cảm. Nhân vật này cùng Dương Bình (Ngô Lỗi) có màn hành động mãn nhãn khán giả nửa cuối phim.
Quá trình làm phim giờ đây đã đỡ tốn công hơn trước rất nhiều bởi có sự hỗ trợ từ các công cụ hiện đại. Tuy nhiên, đạo diễn Trương Nghệ Mưu làm Ảnh với cách truyền thống và nói không với việc dùng kỹ xảo. Ông kiên trì quay người thật, cảnh thật, không sử dụng công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy tính.
Trương Nghệ Mưu từng nói điện ảnh là nơi thể hiện tinh thần của những người thợ và ông dùng Ảnh như một lời khẳng định đây là một phim hành động võ thuật nhưng đậm chất nghệ, chắc chắn đem lại trải nghiệm thị giác chân thực nhất đến với khán giả. Ảnh là kết quả của sự can đảm dám thoát ra khỏi vòng xoáy của công nghệ làm phim kỹ xảo để tìm về giá trị chân thực trong thế giới điện ảnh mà Trương Nghệ Mưu đã xây dựng từ lâu.
Phim có cảnh đấu võ bảy ngày trong mưa, đạo cụ được sử dụng là những chiếc ô bằng thép tưởng mạnh mẽ cứng cáp nhưng lại vô cùng uyển chuyển mềm mại, đây là vũ khí quan trọng góp phần vào thắng lợi của Cảnh Châu.
Độ dài của Ảnh gần 2 tiếng và quá nửa các phân cảnh được quay dưới trời mưa, và đây là mưa thật, ekip sản xuất không hề dùng máy tạo mưa nên mất hơn một tháng để hoàn tất cảnh hành động mãn nhãn này.
Phần nhìn tốt, phần nghe của Ảnh cũng xuất sắc khi sự đối kháng của các nhân vật luôn được đẩy đến cao trào trên nền nhạc đàn tam thập lục, âm thanh lúc nhẹ nhàng đong đưa lúc lại dồn dập mạnh mẽ là thứ gia vị không thể thiếu trong món ăn nghệ thuật tinh gọn này.
Ảnh không chỉ là phim cổ trang võ thuật thông thường mà còn bao hàm nhiều giá trị quan và triết lí cuộc đời. Là câu chuyện về một cái bóng, thế thân cho chủ nhân, cuộc đời tùy người khác sắp đặt, thế nhưng khi cái bóng ngày càng lớn dần lên, đến mức chính Tử Ngu phải lên tiếng cảnh báo vợ mình rằng: “Tiểu Ngải có vẻ không còn phân biệt đâu thật đâu giả nữa”, thì “Không còn chân thân, cũng vẫn có ảnh tử”!
Hình ảnh cái ô cửa xuất hiện dàn trải nửa cuối phim cũng là một dụng tâm của đạo diễn. Nó đại diện cho ham muốn tình dục của người phụ nữ; chứng minh sự mê đắm vương quyền của người đàn ông có thể khiến anh ta nhẫn nhịn đến nhường nào và là kết quả của sự chấp nhận thực tại dấu nhẹm sự thật để sống một cuộc đời dối trá nhưng mãn nguyện.
Ảnh là một trò chơi với âm mưu và quyền lực được đặt trong bối cảnh thủy mặc giang sơn. Phim mang đậm nét văn hóa phương Đông, với triết lý âm dương, bát quái. Tiểu Ngải mềm mại nữ tính cầm chiếc ô cạnh bóng - Cảnh Châu như một tinh thần lấy nhu khắc cương không hề lạ lẫm với văn hóa Trung Hoa, cũng như hình ảnh vòng tròn Âm – Dương xuất hiện xuyên suốt tác phẩm.
Cuối cùng không phải những món cao lương mỹ vị hay những hình ảnh ngồn ngộn đầy màu sắc, chính thứ nghệ thuật tinh giản mới là nhân tố đem lại sự thành công cho lần trở lại sau 2 năm vắng bóng của Trương Nghệ Mưu. Khi điện ảnh làm ra để tiếp cận cái đẹp và sự nguyên thủy mới chính là điều nên có giữa thời đại công nghệ đang lấn át tất cả.
Shadow (Ảnh) được dự kiến sẽ khởi chiếu tại Việt Nam từ tháng 01.2019.