Từ quá trình xem xét lại thể loại, học hỏi từ quá khứ, tái và nhận định nghiêm túc lại thể loại, học hỏi những nền điện ảnh quốc tế của đoàn làm phim, thành quả là chúng ta có một làn gió mới cho thể loại từng bị gắn mác “nhảm” một cách bất ngờ mang tên Truy Tìm Long Diên Hương.
Vừa hài vừa hành động nảy lửa, vừa gần gũi lại vừa là lạ, bộ phim của đạo diễn Dương Minh Chiến mới mẻ theo cách riêng của nó. Và vũ khí lợi hại nhất của phim chính là khiếu hài hước được biến tấu từ cú bắt tay giữa chất Châu Tinh Trì và phong cách hài truyền thống quen thuộc của điện ảnh Việt.
Truy Tìm Long Diên Hương là phim thị trường, nhưng chắc chắn không phải hài nhảm
1. Mảng miếng hài lệch nhịp, lộn pha
Hành động hài từ lâu là thể loại phim ảnh được sản xuất nhiều nhất điện ảnh Việt Nam, nhưng cũng là thể loại mang tai tiếng không mong muốn. Những kiểu mẫu nhân vật sáo rỗng một chiều - cô nàng ngốc nghếch, người đàn ông mất não hay phản diện ngờ nghệch - biến bản thân thành trò cười một cách vô tri cho bộ phim thêm “hương vị”. Lúc ấy, câu chuyện phải dừng lại để nhường chỗ cho màn hài ấy.
Qua năm tháng, những hương vị ấy đã trở nên cũ kỹ và dễ đoán. Cứ đến cao trào, biên kịch sẽ “nới nhịp” bằng một màn tấu, một câu đùa, hay một nhân vật cường điệu, thổi phồng mọi thứ đến mức cợt nhả. Tai tiếng quá lố, quá sống sượng, vô duyên, nhạt nhẽo cứ thế đã đeo bám thể loại trong suốt năm tháng sau đó.
Truy Tìm Long Diên Hương là phim giải trí, là phim thị trường, nhưng cái mác "hài nhảm" không thể áp dụng ở đây. Dương Minh Chiến không hẳn từ bỏ lối pha hài quen thuộc, mà tìm cách làm mới lại một bộ áo đã quá chật để sử dụng. Nhà làm phim đã tìm thấy sự đổi mới trong sự lệch nhịp, lộn pha.
Nhìn ngầu vậy chứ chút nữa lại hài cả ra
Hài trong đây là hài tình huống, nhưng là tình huống không ai ngờ đến được. Thay vì để kiểu mẫu nhân vật sáo rỗng tấu hài, dàn nhân vật Truy Tìm Long Diên Hương nghiêm túc, đặc trưng với những tính cách riêng, nhưng họ vẫn có thể khiến bạn người nghiêng ngã mà không cần đến những hành vi lố lăng.
Dân anh chị Sài Gòn...
2. "Vibe" hài mộc, hài dân dã
Xem phim mới biết “vibe” đời trong Truy Tìm Long Diên Hương cũng hoài cổ như chính bối cảnh của phim vậy. Thời mà internet chưa phát triển mạnh mẽ, không có Tik-tok, cũng chẳng có mấy câu nói trend, các anh hùng làng chài không chạy theo trào lưu mạng, mà trung thành với những câu từ đậm hơi thở Nam Bộ: tự nhiên, bộc trực.
Ở phía bên kia, phe phản diện là dân anh chị chính hiệu, nên phim cũng không né tránh ngôn ngữ đời thường kể cả chửi thề. Nhưng những câu chửi ấy không hề thô. Chúng được đặt đúng người, đúng hoàn cảnh, đúng tính cách.
...đụng độ trai làng chài
Thay vì khiến người xem khó chịu, những câu thoại ấy lại khiến nhân vật trở nên thật hơn, giống như ta đang nghe ai đó cằn nhằn ngoài đầu hẻm, chứ không phải đang xem một vai diễn được “đánh bóng”.
Đoàn làm phim còn khéo hơn, để hai bên tầng lớp tung hứng mặn mòi trong hoàn cảnh tréo ngoe, những tình huống hài tự nhiên cộng hưởng vào phong cách hài lệch pha Truy Tìm Long Diên Hương dày công xây dựng.
Đánh võ? Có đó!
3. Dấu ấn Châu Tinh Trì nhưng lại rất Việt Nam
Không thể phủ nhận, Truy Tìm Long Diên Hương chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ phong cách đặc trưng của Châu Tinh Trì. Điều thú vị là đạo diễn không bê nguyên xi phong cách đó vào, mà làm cho nó thấm vào văn hóa Việt, mềm mại và tự nhiên như hơi thở.
Song, ngạc nhiên thay, anh lại không chọn khía cạnh “mo lei tau” – cái kiểu “vô lý nhưng hợp lý” trứ danh ấy, mà dồn sức cho mảng hành động, để yếu tố ăn tiền này sóng đôi với khiếu hài hước như một đôi bạn cùng tiến.
Tấu hài trong lúc nguy cấp như ? Có luôn!
Dương Minh Chiến không theo đuổi “mo lei tau”, mà học hỏi “Kung fu hài” kiểu Châu Tinh Trì. Nhưng anh lại khéo léo làm cho nó nhập gia tùy tục, mang hơi thở của vùng đất chữ S. Bộ phim là cú bắt tay giữa võ nghệ và tình huống để làm nên những màn tung hứng khó đỡ của dàn diễn viên. Nói không cười bò với màn đánh võ của các nhân vật là nói dối.
Võ công hai bên cao bao nhiêu, trình độ tấu hài lại đậm đà bấy nhiêu dù không bên nào chủ động diễn hài. Người hùng đang cố sống sót, còn anh chị xã hội đang cố gắng “ngầu lòi” ra. Vậy mà không cần “slow motion” hay hiệu ứng nổ tung nào, chỉ cần một cú ngã lệch nhịp, một cái kết không tưởng là cả rạp cười vang ở khoảnh khắc đáng ra phải căng thẳng cực độ.
Truy Tìm Long Diên Hương làm phim hài-hành động Việt bớt đáng sợ
Đây chính là khía cạnh cô đọng nhất khiếu hài hước của Truy Tìm Long Diên Hương. Nhưng nó không một mình làm nên chuyện. Đó là sự kết hợp giữa “kung fu comedy” và một bàn tay đã kỳ công chỉnh sửa, tiết chế, thêm thắt một miếng hài quen thuộc.
Truy Tìm Long Diên Hương giống như một cơn gió biển mặn mòi, thổi lại sự tươi mới cho thể loại hài hành động Việt. Tiếng cười trong phim không chỉ để giải trí mà còn khiến chúng ta bớt sợ cụm từ “hài Việt”. Hài Việt, nếu đến từ sự tử tế và sáng tạo, vẫn có thể trở thành một thứ nghệ thuật đáng trân trọng.