[Oscar 2017] Những điểm khác biệt giữa Casey Affleck và Nate Parker

Gần đây, lịch sử tấn công tình dục của Nate Parker đã bị truyền thông phanh phui một cách không khoan nhượng. Điều này dường như gợi ý rằng cả báo chí lẫn người hâm mộ sẽ không tha thứ cho người đàn ông này. Nhưng Casey Affleck, người từng bị 2 phụ nữ tố cáo về hành vi quấy rối tình dục, lại đang được nhắc đến như một trong những ứng cử viên nặng ký nhất ở hạng mục Nam chính xuất sắc nhất của Oscar năm nay. Chuyện gì đang xảy ra vậy?

Ngay tuần trước, diễn viên Constance Wu đã chia sẻ trên tài khoản Twitter của mình một bài báo của trang Mashable với nhan đề: Tại sao mọi người lại lớn tiếng chỉ trích Nate Parker, còn Casey Affleck thì không? Wu đã cũng đã kêu gọi mọi người bàn luận thêm về vấn đề này.

Bên trái: Casey Affleck, bên phải: Nate Parker

Bộ phim The Birth of a Nation của Nate Parker và Manchester by the Sea với sự tham gia của Casey Affleck trong vai nam chính đều là những đại diện ưu tú nhất của Liên hoan phim Sundance 2016 hồi tháng 1 vừa rồi. Cả bộ phim đều hứa hẹn sẽ tỏa sáng ở mùa Oscar năm nay. Cả hai người cũng đều từng bị cáo buộc về những hành vi quấy rối tình dục. Tuy nhiên sau gần một năm, mọi hi vọng được tham dự Oscar của Parker đã hoàn toàn bốc hơi, phần lớn là do mọi người không ngớt bàn luận về những cáo buộc ấy. Nhưng Affleck thì ngược lại, đang tiến rất gần đến giải Oscar đầu tiên trong sự nghiệp, và mọi lời tán dương dành cho anh đang lấn át hoàn toàn quá khứ đen tối.

Có nhiều lý do dẫn đến sự đối lập này, tuy rất phức tạp nhưng đã và đang dần dần được hé lộ:

1. Nội dung của các cáo buộc

Nate Parker bị cáo buộc về hành vi hiếp dâm khi còn là sinh viên đại học và đã được Tòa tuyên trắng án, nhưng người cùng bị cáo buộc trong vụ án đó – Jean Celestin lại bị kết tội. Sau này hồ sơ vụ án được lật lại, nhưng không được khởi tố lại vì thiếu nhân chứng quan trọng. Mọi chi tiết và các giấy tờ quan trọng của vụ án đều được đăng tải đầy đủ trên Internet. Parker cũng thừa nhận rằng có hành vi quan hệ tình dục giữa anh và nạn nhân, anh còn lôi kéo Celestin tham gia cùng.

Affleck không bị cáo buộc về tội hiếp dâm, mà chỉ bị cáo buộc về các hành vi dâm ô và quấy rối tình dục của mình. Vào năm 2010, khi đang quay bộ phim I’m Still Here, sau một đêm dài quay cảnh bắn súng, Affleck leo lên giường của nữ quay phim Magdalena Gorka, vòng tay ôm lấy cô, và trở nên tức giận khi cô yêu cầu anh ta ra ngoài. Hơi thở Affleck nồng nặc mùi rượu. Gorka tố cáo rằng trong quá trình quay, Affleck cùng những người khác hay đùa cợt về những thứ tục tĩu và gợi ý nhiều lần rằng cô nên quan hệ tình dục với một trong những trợ lý quay phim.

Nhà sản xuất Amada White cũng tố cáo rằng có một lần Affleck yêu cầu một thành viên trong đoàn phim phô ra bộ phận sinh dục trước mặt cô dù bị kịch liệt phản đối. White cũng nói rằng Affleck còn ép cô ở lại phòng khách sạn của mình, và khi bị từ chối, anh ta đã tóm lấy cô một cách thô bạo nhằm ép buộc.

Hai phụ nữ quyết định khởi kiện và đòi bồi thường mỗi người 2 triệu USA. Affleck kịch liệt phủ nhận tất cả vào thời điểm đó, nhưng sau đó lại nhanh chóng đồng ý hòa giải. Affleck nói với truyền thông rằng các tranh chấp đã được: "giải quyết một cách ổn thỏa đối với cả hai bên và các vụ kiện đang được hủy bỏ”. Luật sư của nguyên đơn đã xác nhận điều này. Số tiền được đem ra để trao đổi vẫn chưa được công bố và cả hai người phụ nữ cũng im lặng kể từ khi vụ kiện chấm dứt.

Không nên đưa ra so sánh xem rằng cáo buộc nào là “tệ” hơn. Tuy nhiên theo như tính toán của các chuyên gia thì nếu ra tòa, những hành vi của Affleck sẽ được xử nhẹ hơn tội hiếp dâm. Hơn nữa, việc hòa giải thành công cũng giúp cho vụ của Affleck không bị đưa ra xét xử tại tòa án như trường hợp của Nate Parker. Affleck cũng không bao giờ bị buộc phải làm chứng, hay phải đưa ra bình luận thêm về các sự kiện diễn ra giữa anh và nạn nhân của mình.

Trên thực tế, người ta khó có thể bỏ qua hoặc lờ đi một hành vi hiếp dâm tập thể trong trường học dù cho nó có bị kết tội hay không. Còn đối với kẻ hay say xỉn như Affleck mọi thứ có vẻ dễ tha thứ hơn, nhất là khi anh đã phải bỏ ra một khoản tiền không nhỏ để mua lấy sự im lặng. 

2. Hình ảnh của hai ngôi sao

Đối với nhiều người, đặc biệt là những chuyên gia (da trắng) của Hollywood, Nate Parker là một tương đối ít danh tiếng. Anh đã đóng vai chính trong nhiều phim, trong đó có The Great Debaters và Beyond the Lights, nhưng anh hầu như được biết đến như là một ngôi sao trong những bộ phim hướng đến khán giả là người da màu. The Birth of a Nation là cơ hội để thay đổi tất cả: Parker đã làm việc không mệt mỏi trong nhiều năm để có được kinh phí cho bộ phim, mà chính anh viết kịch bản, kiêm đạo diễn, và đóng vai chính. Thắng lợi của bộ phim sẽ mở toang cánh cửa để Parker trở thành một ngôi sao của tất cả mọi người.

Hãng Fox Searchlight đã mua The Birth of a Nation với một mức giá kỷ lục 17,5 triệu USD trong một cuộc đấu thầu được tổ chức hàng đêm tại LHP Sundance. Bộ phim dường như hội tụ đủ các yếu tố để có thể trở thành trung tâm của một chiến dịch tranh cử giải thưởng: cuộc đấu tranh của Parker để bộ phim được thực hiện, sự hy sinh của anh và thậm chí cả sự lẩm cẩm của một người đã làm cha của 5 cô con gái.

Nhưng những lời buộc tội đã ngay lập tức đóng kín cánh cửa hy vọng, xóa mờ đi những hình ảnh đẹp đẽ mà Parker đã cố gắng xây dựng nên trong suốt những năm qua. Khi vụ hiếp dâm trở thành chủ đề chính để bàn tán về Parker, một sự kiện quá khứ khác gây bất lợi cho anh tiếp tục bị phanh phui. Theo đó, anh đã từng tuyên bố rằng sẽ không bao giờ "đóng một vai đồng tính" bởi vì anh muốn "bảo toàn người da đen". Và khi mọi chuyện đã vỡ lở ra thì không có cách nào có thể dập tắt sự phẫn nộ của công chúng.

Casey Affleck và Brad Pitt trong phim The Assassination of Jesse James; Nate Parker, Jurnee Smollett-Bell và Denzel Whitaker trong phim The Great Debaters

Ngược lại với Parker, từ trước đến nay mọi người luôn biết đến một Affleck nổi tiếng nhút nhát, một diễn viên làm việc hết sức để thoát ra khỏi cái bóng quá lớn của anh trai mình. Ben đã trở thành ngôi sao hạng A, nhưng Casey luôn chỉ đóng những vai diễn phụ. Có thể kể đến The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford, bộ phim đã mang lại cho Casey một đề của Oscar. Hay đặc biệt là trong những phim có sự tham gia của người anh trai như Good Will Hunting và Gone Baby Gone.

Rõ ràng rằng Casey đang lãng phí tài năng và công sức của mình. Nhất là sau khi Casey làm đạo diễn của bộ phim I’m Still Here – một bộ phim tài liệu hư cấu và châm biếm nói về việc Joaquin Phoenix quyết định từ bỏ nghề diễn xuất.

Như lời nhà báo của New York Magazine Allie Jones đã viết “mọi cuộc phỏng vấn và tư liệu về Affleck trong vòng 6 tháng qua đã chứng minh rằng: "Cuối cùng thì người em bị bỏ rơi đã nhận được sự công nhận mà mình xứng đáng có được“.

Casey luôn tập trung trong các vai diễn, anh luôn cố gắng hoàn thiện kỹ năng diễn xuất của mình. Matt Damon, người được coi như anh trai thứ hai của Affleck, đã phát biểu với Variety rằng: “Anh ấy là một trong những diễn viên tốt nhất mà tôi từng gặp”. Không giống như một số diễn viên khác, Casey Affleck không tỏ ra ác cảm đối với các chiến dịch giải thưởng. Anh cũng luôn ngồi nghiêm túc trong một cuộc phỏng vấn và thậm chí còn thừa nhận rằng I’m Still Here là một bộ phim cẩu thả.

Affleck rất khiêm tốn; Affleck được lòng mọi người; Affleck sinh ra để làm diễn viên; Affleck, nói cách khác, dễ dàng vượt qua Nate Parker. 

3. Những đặc quyền

Vị trí của Casey ở Hollywood cũng ảnh hưởng đến sự khác biệt này. Anh ấy đã tách mình ra khỏi hình ảnh của anh trai để trở thành một ngôi sao có tên tuổi. Affleck cũng thừa nhận với Variety rằng: “Tôi có một gia đình và nhiều bạn bè thân thiết, những người có tài năng và thành công. Vợ tôi là một diễn viên rất tài năng, cùng với người anh trai của cô ấy. Anh trai của tôi là Ben. Tôi cũng lớn lên với Matt Damon. Và rồi điều tất nhiên là tất cả mọi người tôi quen tạo nên một mối quan hệ vô cùng thân thiết”.

Affleck đã cẩn thận ghi nhận sự gần gũi của mình với 2 trong số những ngôi sao lớn nhất trên thế giới, và một người là diễn viên nhận được nhiều lời ca ngợi nhất trong thời đại của chúng ta. Nhưng Affleck không hề nói chính xác về điều mà 2 người đó đã làm cho anh: đó là màn tái xuất đầy ngoạn mục sau I’m Still Here. Ban đầu vai chính của Manchester by the Sea được giao cho Matt Damon. Mọi chuyện chỉ khác đi sau khi chính Matt đã nói với biên kịch kiêm đạo diễn của bộ phim Kenneth Lonergan rằng Affleck là người duy nhất có thể thế chỗ anh. Lonergan cũng không bình luận về những cáo buộc dành cho Affleck, dù cho nó đã được công khai khi bộ phim bắt đầu bấm máy.

Khi các cáo buộc chống lại Affleck đã được đệ trình vào năm 2010, anh có đủ khả năng để thuê Martin Singer làm cố vấn pháp lý cho mình. Được mệnh danh là “Hollywood guard dog”, Martin rất có kinh nghiệm để dàn xếp những vụ tương tự như thế này.

Parker thì không có tất cả những đặc quyền đó. Anh từ bỏ việc diễn xuất để hoàn toàn tập trung vào việc gây quỹ cho một bộ phim tiểu sử của về nhân vật lịch sử da đen. Không có người da trắng nào lại đi đầu tư vào một bộ phim chỉ có sự tham gia của toàn những diễn viên vô danh cả.

Điều này xảy ra vì Parker là người da đen. Parker không sống trong tầng lớp thượng lưu của Hollywood và họ cũng chẳng thèm đoái hoài đến anh như đã từng làm với Denzel Washington, vì Denzel không đóng trong bộ phim này. Parker không có bạn bè hay người thân, những người có thể dễ dàng đem lại cơ hội cho anh. Cơ hội cho một người da đen cô độc ở Hollywood dường như không tồn tại.

Không ai trong chúng ta có thể bênh vực cho hành vi trước đây của Parker quá nhiều. Nhưng công bằng mà nói, Parker không đáng phải nhận quá nhiều lời bôi nhọ như vậy. Chỉ đơn giản là. Nate Parker không có bấy kỳ một đặc quyền nào để có thể chống lại một làn sóng chỉ trích nhắm thẳng vào mình. 

4. Bộ phim

Một bộ phim tuyệt vời, hay một sự diễn xuất tuyệt vời có thể lấy làm lý do để bào chữa cho bất cứ điều gì. Không tin ư? Hãy hỏi Roman Polanski, Woody Allen, Michael Fassbender, Mel Gibson, và Christian Bale. The Birth of a Nation bị Oscar ngó lơ chỉ vì đây mới là bộ phim đầu tay của Parker mà thôi.

The Birth of a Nation sở dĩ trở thành một điểm nhấn quan trọng ở Sundance một phần vì cảm giác tội lỗi của người da trắng – của các nhà phê bình, nhà sản xuất và của cả ngành công nghiệp phim ảnh rộng lớn – sau những tranh cãi xung quanh #OscarsSoWhite. Đó là một bộ phim đầy bản năng, mạnh mẽ. Nhưng sức hấp dẫn thực sự của nó lại bắt nguồn từ một lý do khác. Đó là việc trao giải cho bộ phim hứa hẹn rằng cả Hollywood và giải Oscar chắc chắn sẽ vinh danh những bộ phim khác của người da đen. Nhưng thực tế đâu phải vậy, cảm giác tội lỗi ấy chỉ là bộc phát và dễ thay đổi. Trong trường hợp này, nó không đủ lâu dài và vững chãi đối với bộ phim. Hơn nữa, câu chuyện của The Birth of a Nation xoay quanh việc Nat Turner hiếp dâm vợ mình. Sự tương đồng với những cáo buộc trong quá khứ của Parker khiến tất cả trở nên nghiêm trọng tới mức không thể cứu vãn.

Manchester by the Sea là bộ phim thứ ba của đạo diễn Kenneth Lonergan. Nó thực sự không rõ ràng và rất khó hiểu. Nó cũng không liên quan đến bạo lực tình dục hoặc quấy rối. Bộ phim là một câu chuyện về những dằn vặt về lỗi lầm trong quá khứ, về những con người sống trong trạng thái bị ăn mòn tâm tưởng. Các nhà phê bình đã dùng tính từ “day dứt” để đánh giá về diễn xuất của các diễn viên trong phim. Trên trang Rotten Tomatoes: Manchester by Sea nhận được điểm số 97%, còn The Birth of a Nation chỉ nhận được 76%. Phải chăng những tiêu chí về chuyên môn mà Hollywood đưa ra để đánh giá một bộ phim (dù cho nó là một bộ phim xuất sắc) bao gồm cả những hành vi trong quá khứ của diễn viên?

5. Mối liên hệ tới bộ phim

Nate Parker vừa là đạo diễn độc lập vừa là diễn viên chính trong những bộ phim của anh. Hollywood luôn rất thích những đạo diễn như Parker, và rất ít có người nào trong số đó là người da đen. Parker là một người tuyệt vời, tuyệt vời như chính cái cách anh làm phim về Nat Turner bằng mọi giá. Khuôn mặt của anh trên poster. Parker làm nên Birth of a Nation, và bộ phim cũng chính là câu chuyện về anh. Đấy cũng chính là cái cớ để khi cần thiết, khán giả trù dập anh y như việc họ ra sức tẩy chay bộ phim.

Affleck hiển nhiên là ngôi sao sáng nhất trong Manchester by the Sea, người ta khen ngợi bộ phim vì diễn xuất tuyệt vời. Nhưng chắc chắn rằng Affleck không phải là điểm sáng duy nhất. Chúng ta có đạo diễn tài năng Lonergan, hai diễn viên rất có triển vọng với các giải thưởng Michelle Williams và Lucas Hedges. Vì vậy có vẻ dễ dàng hơn khi chê bai Affleck mà không làm ảnh hưởng đến bộ phim, ngược lại với trường hợp của Parker. Thực tế đã chứng minh rằng những cáo buộc của Casey không làm cho khán giả quay lưng lại với Manchester by the Sea, thậm chí họ còn dễ dàng bỏ ra hoặc nhanh chóng lờ đi các cáo buộc đó.

6. Chiến dịch PR

Đây được coi là lý do quan trọng nhất dẫn đến sự phân biệt đối xử dành cho Parker và Affleck. Affleck đã xử lý tình huống của mình tốt hơn.

Trailer của Manchester by the Sea

Affleck chia sẻ với Variety: “Khán giả có thể nói bất cứ điều gì họ muốn, đôi khi các bạn phản ứng với những điều đó không quan trọng. Có thể mọi người nghĩ rằng nếu bạn nổi tiếng thì bạn có thể nói những gì bạn muốn. Tôi không biết tại sao lại như vậy. Nhưng điều đó là không nên chút nào, bởi ai cũng đều phải sống và có gia đình của riêng mình”. Affleck hàm ý rằng: những lời chỉ trích của mọi người không chỉ nhắm đến anh mà còn bôi nhọ của gia đình của mình. (Affleck vẫn kết hôn với Summer Phoenix vào thời điểm các cáo buộc được đưa ra, nhưng cả hai đã chia tay vào đầu năm nay dù đã có với nhau hai người con). Điều đó giúp Affleck khéo léo thay đổi vị thế của mình, chính anh trở thành nạn nhân của những lời cáo buộc, chứ không phải là hai người phụ nữ kia.

Trong một lần phỏng vấn với Times, Affleck đã nói về các cáo buộc: “Nó đã được giải quyết êm đẹp dù tôi đã bị tổn thương và rất buồn. Nhưng tôi đã vượt qua được”. Affleck đã khéo léo nhắc đến tình trạng của mình như “một sự không may”, và lại một lần nữa gọi gia đình mình là “những người vô tội ngoài cuộc”. Anh cũng tránh nói đến chủ đề này trong một cuộc phỏng vấn gần đây trong chương trình Fresh Air của Terry Gross.

Điểm mấu chốt ở đây là: Affleck đã không từ chối nói về những lời cáo buộc dù điều đó có thể làm mọi người càng thêm ghét anh, đồng thời anh cũng không bác bỏ chúng hoàn toàn. Tuy nhiên, Affleck luôn biết cách đánh lạc hướng khán giả để họ không đánh đồng những cáo buộc chống lại anh và bộ phim. Và phần lớn báo chí và khán giả đã bị anh dắt mũi.

Trailer của The Birth of a Nation

Trong khi đó cách ứng xử của Parker trước việc bị truyền thông phanh phui quá khứ có vẻ giống như một bi kịch. Anh đã đối mặt với những cáo buộc trong một loạt các bài phỏng vấn với một thái độ hoàn toàn thành thật. Điều đó chỉ gián tiếp làm con đường dẫn đến giải thưởng Oscar danh giá của Parker ngày càng mờ mịt. Những cuộc phỏng vấn nhanh chóng trở thành một nỗi thất vọng trên nhiều phương diện. Parker trở nên dễ bị dao động dù anh đã cố gắng giữ khoảng cách với các sự kiện đau đớn trong quá khứ. Và sự chú ý đến các cáo buộc càng làm người ta dễ liên tưởng đến câu chuyện của Nat Turner. Đối với nhiều người, dường như Parker đã tự đưa mình vào thế khó. Vì anh không lường trước được việc khán giả tỏ ra quan ngại nhiều hơn đối với bộ phim hơn thay vì với các cáo buộc tấn công tình dục.

Sự tuyệt vọng càng trở nên rõ ràng hơn khi những nguồn tin tiết lộ rằng nạn nhân đã tự tử vì phải chịu đựng căng thẳng tâm lý nhiều năm trời. Các tình tiết khác của vụ án bắt đầu xuất hiện. bao gồm cả những cáo buộc rằng Parker và Celestin đã quấy rối nạn nhân khi vụ án kết thúc. Parker trở nên thụ động trong các cuộc phỏng vấn. Thậm chí bạn diễn cùng Parker trong The Birth of a Nation, Gabrielle Union đã nói với tờ Los Angeles Times rằng: “Tôi cũng từng là một nạn nhân của tấn công tình dục. Tôi không thể xem nhẹ những lời cáo buộc này được, nhất là đối với những bộ phim quan trọng và mang tính đột phá như thế này”.

7. Trump

Thật khó để tưởng tượng ra một chiến lược PR khác có thể xoay chuyển tình thế của Parker. Tôi cho rằng những người nổi tiếng cùng với những người đại diện và bảo vệ quyền lợi cho họ, sẽ không phải làm việc trong tình trạng những hành vi xấu và tấn công tình dục đang xảy ra hàng ngày. Đồng thời, sự ngược đãi với các diễn viên nữ vào bất cứ thời điểm nào trong sự nghiệp đều không phải là thứ mà họ cần phải trải qua

Đó là vào tháng 8, trước khi đoạn băng ghi lại chương trình Access Hollywood bị phát tán. Khi đó Trump vẫn còn là một ứng cử viên của Đảng cộng hòa đang chạy đua cho chức Tổng thống. Trong video, Trump kể với về một lần tán tính thất bại Nancy O'Dell với những từ ngữ thô tục: “Và khi anh là một ngôi sao, họ sẽ để anh làm mọi việc, anh có thể làm bất cứ việc gì cũng được ...nắm vào vùng kín của họ luôn. Anh có thể làm bất cứ việc gì”. Dù cho trước đó đã có hơn một chục người phụ nữ cáo buộc Trump tấn công tình dục, nhưng hàng triệu người Mỹ vẫn không cho rằng điều đó thật sự nghiêm trọng, ngay cả khi những cáo buộc ấy là đúng. Hoặc đơn giản là họ không hề quan tâm đến cuộc bầu cử sắp diễn ra, và Trump là ứng cử viên sáng giá nhất. Nói cách khác, câu chuyện về Trump là một hồi chuông báo động về việc chúng ta đang sống trong một xã hội mà ở đó những người bị cáo buộc tấn công tình dục nhiều lần có thể dễ dàng vượt qua rắc rối. Đặc biệt là khi những người đó có vị trí cao trong xã hội hoặc được bạn trao cho niềm tin để một ngày nào đó, đứng lên lãnh đạo đất nước.

Đương nhiên việc Trump đắc cử là biểu hiện tiêu biểu của ý tưởng đó, nhưng cái cách mà Affleck tiến đến nhà hát Nhà hát Dolby cũng chỉ là một biểu hiện có phần phức tạp hơn mà thôi. Như vào năm tuy Mel Gibson bị vợ cũ là Oksana Grigorieva tố cáo về hành vi bạo lực gia đình, nhưng ông vẫn nhận được một đề cử cho giải Quả cầu vàng ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất. Xin dẫn lời của nhà phê bình văn hóa Dave Itzkoff: “Thật hứng thú khi chứng kiến Mel Gibson tự cứu rỗi bản thân ở Hollywood bằng cách hoàn toàn không làm gì cả.”

Trong một nước Mỹ mà những người như Trump làm tổng thống, thật khó để gợi lên sự giận dữ của nhiều người đối với một chàng trai da trắng bị buộc tội về những hành vi mà nhiều người da trắng cũng đã và đang làm như vậy. Một chàng trai say xỉn, xử sự tồi; anh ta cảm thấy xấu hổ về những hành động của mình; vậy mà lại có thể hoàn toàn vượt qua điều đó không chút tổn thương. Đó là lý do tại sao những người trước kia lớn tiếng kêu gọi sự chú ý của công chúng tới quá khứ của Affleck, giờ đây lại hoàn toàn ủng hộ anh trên con đường dẫn đến giải thưởng. Tuần trước anh xuất hiện trên The Tonight Show và cuối tuần này anh lại tham gia Saturday Night Live.

Báo chí và khán giả chính là những nhân tố thúc đẩy cho việc Hollywood ngoảnh mặt làm ngơ với những hành vi không đứng đắn của Affleck. Đó không phải là câu hỏi mà Affleck phải trả lời, đó cũng không đơn giản là sự chỉ trích dành cho anh. Đó là dấu hiệu mới nhất cho thấy rằng: các hành vi tương tự của Affleck đang được dung túng và vẫn tiếp tục diễn ra bình thường.

Nguồn: Anne Helen Petersen - BuzzFeed