[REVIEW] The Alienist (Netflix) - "Tại sao anh giết những đứa trẻ đó?"
Đánh giá phim · Maii ·
The Alienist có điểm gì thú vị so với một phim trinh thám, điều tra thông thường?
Kéo xuống để xem tiếp
Sau 24 năm kể từ lần xuất bản đầu tiên, tiểu thuyết The Alienist của Caleb Carr cũng tìm được chỗ đứng trên màn ảnh rộng. Với gần 500 trang sách, đây không phải là tác phẩm dễ dàng chuyển thể đối với bất cứ nhà làm phim nào. Chuyển thể thành phim điện ảnh lại càng là một thách thức lớn, vậy nên lựa chọn màn ảnh nhỏ có vẻ như là quyết định hợp lý và đúng đắn. TV series The Alienist bao gồm 10 tập, được chiếu trên đài TNT trước khi được Netflix mua bản quyền phát sóng trên kênh dịch vụ streaming riêng. Phim do Hossein Amini viết kịch bản chuyển thể và Jakob Verbruggen đạo diễn.
Lấy bối cảnh Hoa Kỳ năm 1896 trong thời đại kim tiền (gilded age), con người còn xa lạ với các bệnh tâm thần và hành vi của "giống loài" cấp cao này vẫn còn là một bí ẩn. Thời đó, họ cho rằng những người bị vấn đề về thần kinh là những kẻ bị bản chất thật của họ xa rời. Và những ai nghiên cứu về họ được gọi là The Alienist – theo cách hiểu của chúng ta là bác sĩ tâm lý.
Nhân vật chính của phim là một vị tiến sĩ tâm lý tên Laszlo Kreisler (Daniel Brühl), anh hợp tác cùng người bạn thân là họa sĩ vẽ tranh minh họa cho tờ New York Times - John Moore (Luke Evans) và trợ lý cảnh sát Sarah Howard (Dakota Fanning), để tìm ra hung thủ của một loạt các vụ án mạng làm rúng động thành phố New York, Mỹ.
Phần nghe nhìn của phim cực kỳ nổi bật với phục trang, bối cảnh tinh xảo và có đầu tư ngang ngửa một phim điện ảnh. Đặt trong dòng thời gian khi hoàng hôn của thế kỷ 19 và bình minh của thế kỷ 20 đang bắt đầu chuyển giao cho nhau, The Alienist bắt đầu bằng bối cảnh tăm tối của một vụ án mạng và kết thúc thỏa mãn bằng bình minh sau khi hung thủ đã được đưa ra ánh sáng.
Gilded age – Thời đại kim tiền là thuật ngữ được dùng để chỉ những năm cuối thập niên 1800, giữa cuộc nội chiến và những năm đầu thế kỷ 20. Trong thời đại này, nước Mỹ chứng kiến sự phát triển vượt bậc của nền công nghiệp và công nghệ. Nhưng mặt tối của thời kỳ này là chủ nghĩa vật chất, sự tham lam, bóc lột, sự phân hóa giàu nghèo giữa tầng lớp tư sản và tầng lớp lao động càng lúc càng lớn và các doanh nhân giàu có, chứ không phải chính trị gia mới là những kẻ nắm quyền.
Phim khắc họa rất chi tiết và sắc nét những vấn đề xã hội đang diễn ra trong thời kỳ này, thêm vào đó là thực trạng xã hội ngày nay với những câu hỏi về bình đẳng giới, vai trò của pháp luật, giáo dục, gia đình… hài hòa và hợp với bối cảnh, nhưng không khiến người xem như nghẹt thở vì phải đối mặt quá nhiều vấn đề. Người xem không nhất thiết phải phân tích và giải thích mọi yếu tố mà nhà làm phim đưa vào cốt truyện. Chỉ cần xem phim, nhận biết nó và hiểu rằng cho dù là ở thế kỷ 19 hay 21 như ngày nay, những vấn đề phức tạp như thế vẫn còn đang tồn tại và cuộc sống ở thời kỳ nào cũng mang một màu xám chứ không chỉ rạch ròi trắng, đen. Mọi thứ diễn ra tự nhiên và theo mạch truyện chính, nhưng vẫn thể hiện được đúng dòng thời gian mà toàn bộ câu chuyện đang diễn ra, đồng thời phảng phất nét hiện đại.
Đối với nhiều người đã đọc cuốn sách cùng tên của Caleb Carr, The Alienist có thể không đạt được kỳ vọng cao của họ. Tuy nhiên, nếu xem The Alienist là một phim riêng, thì TV series này của đài TNT vẫn là bộ phim đáng xem với cốt truyện hợp lý, diễn xuất thuyết phục và dàn nhân vật được phát triển có chiều sâu và đáng nhớ.
Việc tìm ra hung thủ của một loạt các vụ án mạng mà nạn nhân đều là các trai bao vị thành niên, bị cắt xẻ, moi nội tạng và bỏ xác lại ở một nơi trên cao, mặc dù là trọng tâm chính xuyên suốt của phim, nhưng nếu so với hành trình theo dõi sự phát triển nhân vật thì chúng trở nên có chút hơi chìm. Yếu tố trinh thám của phim nhanh chóng nhường “ánh sáng sân khấu” lại cho các nhân vật với cá tính khác biệt và sự hấp dẫn trong cách họ trò chuyện, phản ứng, hợp tác, mâu thuẫn với nhau hay mâu thuẫn với chính bản thân họ. Đạo diễn Jakob Verbruggen đã hướng sự chú ý của người xem từ câu chuyện điều tra sang chuyện tìm hiểu các nhân vật rất mượt mà, đôi khi chính người xem cũng không nhận ra là mình không màng chuyện tìm ra hung thủ nữa mà chỉ hồi hộp dõi theo các nhân vật làm gì, làm như thế nào, suy nghĩ ra sao.
Ngoài bộ ba nhân vật chính là Laszlo, John và Sarah, phim còn xuất hiện dàn nhân vật phụ với vai trò quan trọng và thời lượng xuất hiện giảm dần khá chặt chẽ. Họ thể hiện được hết chức năng của mình và việc góp mặt trong phim không khiến họ trở nên thừa thãi. Dù nhỏ hay lớn, dù ít hay nhiều, các nhân vật phụ cũng có vai trò thay đổi góc nhìn của bộ ba nhân vật, cũng như cho chúng ta thấy cá tính của các nhân vật chính như thế nào thông qua mối quan hệ của họ với những người xung quanh.
Diễn xuất không có gì phải phàn nàn. Một số người cho rằng The Alienist có hơi “miscast” (chọn không đúng diễn viên cho nhân vật) khi trao nhân vật Sarah cho Dakota Fanning hay John cho Luke Evans. Nhưng bản thân người viết cảm thấy nếu không phải là bộ ba gương mặt này thì có lẽ các nhân vật đã không thể mang lại nhiều cảm xúc đến thế cho khán giả. Chemistry giữa Fanning và Evans rất tuyệt vời, tự nhiên và tiến triển hợp lý. Vẻ rắn rỏi nhưng có hơi ngạo mạn, lười nhác của John đối lập với tính cách nghĩa khí, quan tâm tới bạn bè và đặc biệt si tình của anh. Vẻ ngoài trông có vẻ yếu đuối và hơi mơ mộng ban đầu của Sarah đối lập với ánh mắt lạnh lùng, mạnh mẽ và không khoan nhượng của cô càng lúc càng bộc lộ về cuối phim. Sự khác biệt giữa bề ngoài và tính cách, cũng như sự đối lập giữa chính hai nhân vật này đã tạo ra một trong những cặp đôi ăn ý, lãng mạn và cuốn hút nhất trên phim trong những năm trở lại đây.
Daniel Brühl trong vai tiến sĩ Laszlo khác biệt với tất cả các nhân vật còn lại bởi khán giả cảm thấy mâu thuẫn với cảm xúc dành cho nhân vật này. Nếu cặp đôi John và Sarah cũng như các nhân vật phụ khác được phân rõ ràng theo “phe sáng” hay “phe tối” (chỉ xét theo bản thân nhân vật, không kể đến hoàn cảnh của nhân vật đó), thì Laszlo đứng trong một vùng xám với suy nghĩ rạch ròi, hành động có khi vô tâm và chẳng màng đến cảm xúc của người khác.
Chẳng hạn, Laszlo không ngần ngại theo bản năng đưa tay tát Sarah – một cô gái, khi cô làm anh ta nổi giận. Khán giả mong đợi nhân vật này sẽ ngay lập tức tìm đến Sarah và xin lỗi cô, vốn là hành động hợp lý mà ai xem phim cũng nghĩ tới. Nhưng, Laszlo đã chứng minh rằng mình cứng đầu hơn khán giả tưởng và anh ta sau đó vẫn làm việc bình thường như chưa có chuyện gì xảy ra. Hoặc khán giả đã bao lần thấy anh không ngần ngại sỉ nhục nhân vật John và thái độ có khi vô ơn của anh đối với bạn mình. Với xuất phát điểm khó chịu như thế, chứng kiến những biến cố anh gặp phải trên hành trình đi tìm hung thủ đã thay đổi Laszlo ra sao làm nhân vật trở nên gần gũi hơn.
“Japeth, tại sao anh giết những đứa trẻ đó?”
Câu hỏi của Laszlo không có câu trả lời, nhưng nó “khai sáng” cho Laszlo về một sự thật rằng, chúng ta có thể chọn để trở nên tốt hơn thay vì đổ lỗi mọi sai lầm của mình cho hoàn cảnh. Với một người thường suy nghĩ và bận tâm về bộ não con người như Laszlo, việc thay đổi thái độ sống và góc nhìn này là một sự thay đổi lớn và nổi bật hơn cả so với các nhân vật khác. Laszlo ngoài đời có thể không phải là người được chúng ta yêu mến, nhưng lại là kiểu nhân vật thú vị trên phim.
The Alienist là câu chuyện về hành trình đi tìm hung thủ của một loạt các vụ án mạng, nhưng sâu xa hơn nữa, nó ngụ ý rằng hành động của con người là một tổ hợp các suy nghĩ và hành động rất phức tạp, cho dù khoa học có phát triển tới mức nào đi chăng nữa cũng chưa chắc đã lý giải hết. Cảnh phim cuối, khi Laszlo trò chuyện với cha, người xem có thể hiểu ra rằng The Alienist không phải là câu chuyện đi tìm lời biện minh cho những hành động xấu xa của con người, mà là câu chuyện về quan điểm: Chúng ta không thể chọn hoàn cảnh cho mình, nhưng chúng ta có thể chọn hướng đi về phía ánh sáng và vượt qua giới hạn của bản thân, hay để hoàn cảnh, bạo lực và bản năng đánh gục mình.
