Đạo diễn Jordan Peele đã thay đổi bộ mặt của thể loại kinh dị như thế nào?
Phim Kinh Dị · Đánh giá phim · PhanNguyenSangSang ·
Dấu ấn đậm chất riêng của Jordan Peele, Nope - Sự hứa hẹn đầy hoàn hảo
Sự nghiệp của đạo diễn tài ba Jordan Peele được biết đến là một trong những nhà làm phim kinh dị nổi tiếng bậc nhất Bắc Mỹ chỉ mới bắt đầu cách đây 5 năm. Tuy nhiên, ảnh hưởng của vị đạo diễn tài ba này đã được giới phê bình đánh giá rất cao cũng như cái chất trong các sáng tạo của ông hoàn toàn được công nhận. Càng mong chờ hơn khi bộ phim thứ 3 của ông Nope sẽ ra rạp vào thời gian sắp tới. Sau loạt phim kinh dị xã hội Get Out (2017) và Us (2019), Nope của Peele có sự tham gia của Daniel Kaluuya và Keke Palmer, xoay quanh đôi vợ chồng sở hữu chuồng ngựa và một trang trại mang tên Haywood tại California. Cùng với những cư dân của thị trấn biệt lập này, bộ đôi đã chứng kiến một sự kiện siêu nhiên bí ẩn và bất thường, đến từ đám mây lớn, lơ lửng trên bầu trời.
Thể loại kinh dị từ lâu luôn là thể loại “cán mốc ăn tiền” chính hiệu tại các phòng vé mỗi khi một tác phẩm nào đó thuộc thể loại này được công chiếu, luôn có điều gì đó bàn luận từ các bộ phim thuộc thể loại này. Thế nhưng, thứ làm cho những bộ phim kinh dị của Peele có sức hút vượt trội hơn hết thảy là nhờ đến sự kinh dị “dị biệt” của anh ấy. Thông qua các tác phẩm của mình, Peele đã đưa các khán giả tiếp xúc với kinh dị như một phương tiện để viết lên những bài bình luận xã hội đầy sắc sảo, sâu cay theo những khía cạnh rất riêng, cực kì đa dạng mà sức hút từ đấy phải dùng từ “cực kì thú vị” theo các đánh giá từ nhà làm phim và các học giả.
Vào những năm 1970, nhà phê bình phim người Canada Robin Wood đã đưa ra nhận xét của mình, mô tả thể loại phim kinh dị chính là "cơn ác mộng tập thể của nhân loại" vì chúng thể hiện nỗi sợ hãi lớn nhất của xã hội. Các chuẩn mực xã hội vốn đã được xác lập và được chấp nhận rộng rãi rất có thể bị đe dọa bởi sự xuất hiện của “con quái vật thấp hèn” này. Thế nên, không quá ngạc nhiên khi Wood thừa nhận kinh dị là thể loại "đáng chê trách" nhất trong các thể loại ở Hollywood, bị giới phê bình coi thường và bị khán giả chế giễu.
Peele, vị đạo diễn đã giành được Giải thưởng từ Viện hàn lâm năm 2018 cho kịch bản gốc của tác phẩm nổi tiếng Get Out như một ngôi sao sáng chiếu rọi cả bầu trời u tối của phim kinh dị, khi đã khẳng định được vị thế và uy tín trong ngành cho một thể loại kinh điển lịch sử bị bỏ qua. Trong số các khán giả của Peele, có thế hệ là các nhà làm phim BIPOC được truyền cảm hứng từ cách kể chuyện của Peele, vốn bận tâm đến sự cảm nhận và những trải nghiệm của những người thuộc các cộng đồng bị thiệt thòi.
"Tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc viết hoặc làm ra một tác phẩm tập trung nhiều hơn vào các cộng đồng và bằng tiếng nói. Khi tôi xem Get Out, bộ phim đã làm thay đổi hoàn toàn cách nghĩ của tôi trước đây" - Karen Lam, một nhà làm phim người Canada gốc Hoa có trụ sở tại Vancouver đã phát biểu. Người đã có bộ phim The Curse of Willow Song lấy bối cảnh cộng đồng người Canada gốc Hoa sinh sống ở Vancouver, cô đã từng miễn cưỡng nếu không muốn nói là cưỡng cầu giải thích danh tính của mình trên các tác phẩm của cô làm ra. Karen Lam còn cho biết, phim kinh dị từ khắp nơi trên thế giới dù ở bất kỳ quốc gia nào cũng vậy, luôn có một khía cạnh chính trị nào đó ẩn chứa trong đó, "Khi bạn xem một cái gì đó giả sử những bộ phim về zombie, giống như khi bạn nhìn vào Godzilla, nó xuất hiện từ sự khủng hoảng của Nhật Bản thời hậu chiến, có đúng không? Vì vậy, chính trị đã luôn ở đó".
Cả Get Out và Us đã giúp Peele thu về hơn $250 triệu tại phòng vé nội địa ở Mỹ, gấp rất nhiều lần so với kinh phí sản xuất lần lượt là $4,5 triệu và $20 triệu. Thành công của Peele đã chứng minh được rằng, người xem phim da màu thực sự đã mở rộng doanh thu bán vé khi thân phận của họ được phản ánh bởi các nhân vật trên màn ảnh. Theo một nghiên cứu năm 2019 của Movio, một công ty phần mềm tiếp thị phim, Us đã thu hút lượng khán giả là người Mỹ gốc Phi hoặc Da đen gần 100% so với những khán giả đến “thưởng thức” bộ phim kinh dị khác. Tananarive Due, một chuyên gia về thể loại phim kinh dị của người da đen giảng dạy tại Đại học California - Los Angeles đã nói rằng, các nhà lãnh đạo và điều hành đã thực sự để tâm đến thể loại phim kinh dị sau thành công của bộ phim Get Out , mở ra cánh cửa cho một thời kỳ phục hưng đầy hy vọng cho thể loại này, ví dụ như những bộ phim đã khởi động lại vào năm 2021 của Candyman.
Ngay cả Peele cũng đã khẳng định, anh cũng không thể chắc được rằng một bộ phim như Nope sẽ dễ dàng bán được vé vào đầu những năm 2010 “Tôi cảm thấy như 5, 10 năm trước, tôi sẽ không bao giờ có thể bán bộ phim này cho bất kỳ ai”. Điều đó càng chứng minh, nhận thức của người xem về thể loại phim kinh dị đã ngày càng thay đổi, theo hướng tích cực và tiềm năng hơn rất nhiều cho thể loại này.
Bên cạnh đó, cái hay đến từ dòng phim kinh dị của người da đen - một nhánh phụ mở rộng trong dòng phim này đã đòi lại vị trí và chỗ đứng cho cộng đồng người da đen trong truyền thống điện ảnh, nơi mà từ trước đến nay họ luôn bị xem nhẹ, thường phải là người chết đầu tiên hoặc được miêu tả như một con quái vật quái vật. "Get Out không dành cho người da đen và Nope cũng vậy, nó đang thể hiện trải nghiệm của người da đen" Due giải thích. Cô còn nói thêm, khi Peele từng trở thành khách mời diễn thuyết cho khóa học của cô, ban đầu không coi Get Out là một bộ phim kinh dị về chủng tộc. Đúng hơn, đó đơn thuần là một bộ phim nói về sự lo lắng xã hội và cảm giác cô đơn, lạc lõng khi xung quanh toàn bao vây bởi những người khác.
Theo như Colin Geddes, một nhà sản xuất và quản lý phim cho biết, thể loại này có khả năng phục hồi theo một cách mà ít ai có thể ngờ tới được. "Phim kinh dị luôn là thể loại phim chống suy thoái kinh tế. Chúng luôn ở đó, luôn trường tồn và luôn được yêu thích. Chúng không “out – in top” nhiều như các thể loại khác". Với Peele, người gắn bó với khoa học viễn tưởng và truyện viễn Tây trong Nope, anh cho biết đã được truyền cảm hứng một phần từ Close Encounters of the Third Kind của Steven Spielberg và Sighs của Night Shyamalan.
"Đó đều là những đạo diễn có tầm nhìn lớn, những người đã đưa cho thế giới những chiếc đĩa bay cùng khoa học viễn tưởng để mang lại nhiều điều kỳ diệu trong mà cách họ kể những câu chuyện đó. Và tôi muốn làm điều tương tự theo cách của mình!" Peele nói với Associated Press. Thật vậy, những bộ phim kinh dị xuất hiện khá nhiều và phổ biến song lại đang gặp phải những khó khăn từ việc không tìm hiểu kỹ thể loại này. Với những bộ phim như Doctor Strange trong đa vũ trụ của Marvel hay loạt phim Netflix Squid Game cũng đã “chân ướt chân ráo” lấn sân sang thể loại này mà chưa thực sự tìm hiểu kỹ đặc trưng thể loại. Hơi hướng kinh dị của các dự án này chỉ là yếu tố đại trà, là phần phụ, nó không nổi lên như một đặc trưng của bộ phim.
Tuy nhiên với Get Out, Us hay thậm chí là Nope của Peele đều là những bộ phim hài hước vui nhộn, gợi nhớ lại những ngày Peele trong thế giới hài kịch. Những bộ phim hài - kinh dị sắp ra mắt khác như Bodies Bodies của Halina Reijn và Day Shift của JJ Perry cũng sẽ pha trộn giữa tiếng cười và sự sợ hãi đầy ám ảnh. Quay lại với Nope, Due - người đã xem buổi chiếu sớm của phim, cô nói rằng bộ phim này không phải là một bộ phim hài "trên mọi phương diện”. Tất nhiên cũng sẽ có những khoảnh khắc hài hước và những nhân vật hài hước bên cạnh những giây phút căng thẳng tột độ, kinh dị, sợ hãi và kỳ diệu hòa trộn. Nope không giống bất kỳ điều gì mà Jordan Peele đã từng làm trước đây. Thế nhưng chỉ cần khi xem nó, bạn chắc chắn sẽ nhận ra chỉ có thể là Jordan Peele.
Nguồn: CBC
