[PHÂN TÍCH] The Haunting of Bly Manor - Điểm mạnh, điểm yếu và ý nghĩa

Phim Kinh Dị · Tin điện ảnh · Maii ·

The Haunting of Bly Manor - Chuyện Ma Ám ở Trang Viên Bly dù không thể so với The Haunting of Hill House nhưng vẫn có những điểm mạnh riêng.

Kéo xuống để xem tiếp

The Haunting of Bly Manor (Chuyện Ma Ám ở Trang Viên Bly) cơ bản rất khác biệt so với The Haunting of Hill House, ít tập trung vào việc hù doạ mà tham vọng hơn khi đưa đến câu hỏi: cuộc sống sau khi chết như thế nào. Phần phim kinh dị anthology mới nhất của Mike Flanagan có hơi thất vọng, không phải vì những điểm khác biệt của nó với series trước, mà vì phim chưa đủ thoả mãn tất cả mục tiêu mà nó tự đặt ra ban đầu. 

The Haunting of Bly Manor đã gần chạm tay đến tầm tuyệt vời ở 2 tập cuối cùng, với rất nhiều yếu tố bất ngờ cũng như những khoảnh khắc làm sáng tỏ cốt truyện (như nhiều cái kết của các phim nên làm). Tuy vậy, nó cũng đồng thời cho thấy rất rõ ràng điểm mạnh và điểm yếu của The Haunting of Bly Manor: dù câu chuyện của Flanagan (lấy cảm hứng từ The Turn of the Screw của Henry James và nhiều tác phẩm khác) cho thấy những biểu tượng có ý nghĩa và đưa ra được một bí ẩn, phim vẫn chật vật với cốt truyện cơ bản và việc phát triển nhân vật. Đấy là lý do tại sao kể cả khi nó có làm bạn mất kiên nhẫn, ở thời điểm kết thúc, The Haunting of Bly Manor vẫn còn đọng lại trong trí nhớ của bạn.

Vậy nên, hãy cùng tìm hiểu điểm mạnh và điểm yếu của phim nhé.

1. Giấu thông tin và phát triển nhân vật kém

Một phần của vấn đề nằm trong nửa đầu The Haunting of Bly Manor đấy là khuynh hướng giấu thông tin đúng chỗ khỏi nhân vật và khán giả trong những cảnh mà bất cứ người bình thường cũng đều sẽ hiển nhiên hiểu được vấn đề. 

Hãy nhìn vào Dani (Victoria Pedretti) như một ví dụ. Khi Dani được hỏi vì sao cô muốn công việc này - vốn đòi hỏi một giáo viên trẻ, độc thân phải chuyển đến một nơi đồng không mông quạnh suốt nhiều năm, thay vì sống ở một thành phố sầm uất ở Châu Âu, với đầy những mối quan hệ xã hội và cơ hội nghề nghiệp - cô lại không có câu trả lời rõ ràng.

The Haunting of Bly Manor có sự phát triển nhân vật khá kém.
The Haunting of Bly Manor có sự phát triển nhân vật khá kém.

Với những gì chúng ta đã biết cho đến thời điểm hiện tại, là do Dani không muốn kể lể về những sang chấn của cô trong một buổi phỏng vấn công việc, nhưng sẽ càng đáng tin hơn nếu cô thuyết phục người tuyển dụng bằng cách giải thích ngắn gọn rằng hôn phu của cô đã qua đời, vì vậy mà cô muốn tập trung thời gian cho bản thân. Dù thế nào đi chăng nữa, đây là những hi sinh trong logic để có thể giữ được tính hồi hộp, giải trí.

Thêm ví dụ nữa đấy là câu chuyện nền (backstory) bi kịch của phim, dù tôi rất muốn chối bỏ, nhưng sự thật vẫn là nó không có tính liên kết với phong cách kể chuyển chậm rãi mà tự nó phát triển trong The Haunting of Bly Manor. Như chúng ta đã được biết, Dani là một lesbian ngầm (hoặc là bisexual), và cô ngần ngại tiếp nhận xu hướng tính dục của bản thân là vì đã từng bị "trừng phạt" trong quá khứ khi thử lần đầu. Trong vài phút huỷ hôn với người bạn thân lâu năm, Eddie, hôn phu của cô hoảng loạn, bước ra khỏi xe và bị một chiếc xe tải khác tông trúng. Ánh đèn đường giao thông phản chiếu trên mắt kính của anh và kể từ ngày đó, Dani bị ám ảnh bởi hình ảnh định mệnh này: vị hôn phu đã chết của cô với đôi mắt vàng long sòng sọc. 

Anh ta là một linh hồn khác chỉ có thể nhìn thấy trong những chiếc gương, và có đôi mắt màu vàng. Nhưng Eddie xuất hiện trong 4 tập đầu quá thường xuyên, trước khi chúng ta kịp biết được chút gì đó về thân thế của nhân vật. Những đoạn cắt cảnh đánh dấu sự xuất hiện của anh trở nên rất khó chịu, dẫn đến phần giải thích trong tập 5 cũng là một sự thất vọng lớn.

Phim chật vật với cốt truyện chính và các nhân vật của nó.
Phim chật vật với cốt truyện chính và các nhân vật của nó.

Đúng vậy, trải nghiệm thì đáng sợ, nhưng hôn phu cũ được giới thiệu rồi bị giết quá nhanh, khiến cho ảnh hưởng của nó lên phản ứng phức tạp của nhân vật trở nên mờ nhạt. Vì chúng ta không biết tại sao cô bị ám, mà 5 tập đầu tiên thì cứ giữ Dani ở một khoảng cách với khán giả khiến chúng ta thật khó để hiểu được một ai đó khi họ sợ hãi nói về quá khứ của mình.

Liệu có phải tốt hơn nếu các nhà làm phim nói với chúng ta về Eddie trước đó, và tất cả thời gian còn lại có thể dành để khám phá sự tội lỗi của Dani về những gì đã xảy ra và tại sao? Hay hơn là, liệu có tốt hơn nếu để Dani, nhân vật chính của chúng ta, phát triển thêm thay vì cứ đóng khung nhân vật trong kiểu đau khổ đơn giản như thế này?

Việc đơn giản hoá tương tự cũng khiến các mối liên kết về cảm xúc giữa các nhân vật không còn sức nặng. Tôi chẳng thể nêu ra một ấn tượng gì về Jamie, ngoại chuyện cô là người cứng rắn, ngầu, yêu cây cỏ, khiến bạn khó mà đồng cảm được với câu chuyện tình cảm giữa cô với Dani. (Chẳng hiểu cô nhìn thấy gì ở Dani vì nhân vật này rất một chiều). Owen (Rahul Kohli) thì hấp dẫn và tuyệt đối sống đúng với tôn chỉ trở thành người đàn ông quyến rũ mà ai trong thị trấn nhỏ đấy cũng muốn cưới. Nhưng ông cũng chỉ là một "nice guy" có những câu đùa hài hước/nhạt toẹt (tuỳ độ thẩm thấu của bạn). Những đứa trẻ như Flora (Amelie Bea) thì đáng yêu, Miles (Benjamin Evan Ainsworth) thì nói trắng ra khá rùng rợn (cũng bởi phân nửa thời gian cậu bị một con ma ám. 

Những đứa trẻ dù dễ thương, nhưng cũng mang lại vài khoảnh khắc rùng mình.
Những đứa trẻ dù dễ thương, nhưng cũng mang lại vài khoảnh khắc rùng mình.

Chú Henry (Henry Thomas) thì có được tập dài nhất trong mùa, và dù câu chuyện nền của anh cần thiết đối với đề tài chính, tình tiết xoay quanh lại đơn giản đến mức khó tin, như đập vào mặt người xem khiến bạn cảm thấy sự chật vật với điểm cốt truyện trước đó của chính mình thật điên rồ.

Thời gian mà Miles ở trường, khi cậu lẩm nhẩm về việc tìm những chiếc chìa khoá và thì thầm các đoạn trong Kinh thánh về những con heo tự sát chẳng có ý nghĩa gì cho đến tận sau này, cơ bản bởi vì đội biên kịch che giấu thông tin. Tại sao Miles ám ảnh với những chiếc chìa khoá, chúng tôi sẽ nói cho bạn sau. Còn những con heo thì sao, chúng sẽ rõ ràng trong tập 8.

Còn có những chi tiết khác khiến người xem không cảm nhận được một sự kết nối rõ ràng với Bly Manor, nhưng đã đến lúc tập trung vào việc bộ phim đã sử dụng những hồn ma để dựng nên những câu chuyện nhiều ẩn ý như thế nào. 

2. Câu chuyện cảm động của Hannah

Trừ Peter Quint và Rebecca Jessel (do Oliver Jackson-Cohen và Tahirah Sharif thủ vai) — một cặp đôi thiếu thuyết phục, thiếu độ sâu sắc khác nhưng chiếm nhiều thời lượng lên hình nhằm giải thích logic về hồn ma, thì trong tất cả những điểm nhấn của phim, những hồn ma là nơi mà The Haunting of Bly Manor trở nên sống động nhất, bắt đầu bằng việc tiết lộ rằng bà Grose (T'Nia Miller) đã chết. Ngạc nhiên không? Không. Chúng ta đều có thể đoán được một trong các nhân vật chính là ma, vì họ sống trong một căn nhà đầy ma ám khi Dani đến lần đầu và Hannah là người cứ nhìn trân trân vào khoảng không mà không có lời giải thích nào. 

Có những tập cho thấy kỹ năng làm phim điện ảnh thành thạo của nhà làm phim.
Có những tập cho thấy kỹ năng làm phim điện ảnh thành thạo của nhà làm phim.

Nhưng việc tiết lộ chi tiết về Hannah (trong tập 5, The Altar of the Dead) không làm người xem ngạc nhiên như phong cách twist đặc biệt của The Sixth Sense; nó là hình ảnh ám chỉ đầy bi kịch.

Câu chuyện rẽ hướng bằng việc Owen đề nghị Hannah chuyển đến Paris cùng mình, sau khi người mẹ bệnh tật mà nhân vật chăm sóc đã qua đời. Đấy là một lời đề nghị hào hứng dành cho cặp đôi của chúng ta, nhưng rõ ràng là bà không thể đi được. Bà không thể rời trang viên Bly. Không phải bây giờ, cũng sẽ là không bao giờ - vì bà đã chết.

Thay vì nhấn mạnh quá mức vào sự đau đớn này, tập phim đã khéo léo xây dựng, đưa Hannah đi qua một chuỗi sự kiện bẻ cong thời gian, nơi mà bà phải tự khám phá sự ngại ngần chấp thuận lời đề nghị của Owen; kể từ khi mất đi người chồng, Hannah dựa vào cuộc sống luẩn quẩn để tìm sự an ủi, và đến Pháp sẽ là một thay đổi lớn. Chỉ có một lần duy nhất bà hiểu tại sao một cuộc sống đắm chìm trong sợ hãi không phải là một cuộc sống có ý nghĩa, nhưng đáng tiếc là đã quá trễ. 

Chúng ta có bi kịch, có sự đau khổ và bài học. Sẽ rất dễ để khẳng định rằng The Haunting of Bly Manor đạt cao trào với câu chuyện của Hannah (nếu không tính 2 tiếng cuối cùng của bộ phim). Cả tập 5 và tập trước đó có thể tách mình khỏi bộ phim mà vẫn có sức ảnh hưởng; chúng đều tập trung vào 1 nhân vật, có tính tham vọng, và cả 2 đều dẫn đến một sự phát triển tự do (trong cốt truyện).

Tuy vậy, phim vẫn có những khoảnh khắc lắng đọng.
Tuy vậy, phim vẫn có những khoảnh khắc lắng đọng.

Đối với tôi, đây chính là dấu hiệu cho thấy Flanagan vẫn đang làm việc để cân bằng cho sự phát triển rời rạc của nhân vật, thông tin, và cách kể chuyện tuyến tính, vốn đều ổn! Rất nhiều các nhà làm phim có kinh nghiệm làm phim truyện (movie) hơn là phim truyền hình. Họ từng có những kết quả còn tệ hơn khi chuyển sang hình thức phim dài tập, và những tập phim như thế này trong The Haunting of Bly Manor nhấn mạnh kỹ năng, tầm nhìn và sức tập trung của nhà làm phim, nhằm tạo nên những câu chuyện ma thú vị và nổi bật.

3. Tầm quan trọng của ký ức

Trong tập 8, The Romance of Certain Old Clothes, khán giả cùng khám phá câu chuyện nền của Lady of the Lake bí ẩn. Cho đến thời điểm đó, chúng ta đã nhìn thấy cô giết Peter Quint và kéo xác anh ta vào nước, chỉ vậy thôi. Đây là một nhân vật đáng sợ, một hồn ma vô diện, không có tên vì một lý do nào đó. Tập phim trắng đen của cô ta đã giải thích tất cả, nhưng không chỉ về một người phụ nữ trước đó tên là Viola (Kate Siegel, fan của Hill House sẽ nhận ra đây là Theo trong mùa phim gốc).

Rõ ràng là tập phim đã cho biết tất cả những dấu chân lấm bùn đấy từ đâu ra: Viola, nguyên là cư dân của trang viên Bly bị em mình giết và bị con gái mình lãng quên, đồng thời cũng đã đánh mất ký ức của mình theo thời gian. Vậy nên, thông qua trí nhớ sót tồn tại theo dạng bản năng cơ thể, cô từ hồ xuất hiện trong "giờ linh" để bước vào căn nhà tìm con gái, dù không thực sự nhớ con gái mình là ai và lý do cô phải tìm con. 

Jamie là nhân vật không để lại nhiều ấn tượng với người viết.
Jamie là nhân vật không để lại nhiều ấn tượng với người viết.

Phân cảnh lắng đọng với cái tên của Viola dưới sàn trong nhà thờ bây giờ cũng đã rõ ràng, cũng giống như vì sao Miles bị ám ảnh với những chiếc chìa khoá. Bên cạnh việc Peter nói với cậu rằng những chiếc chìa khoá là bí mật để nhận được sự giúp đỡ (aka bằng việc tống tiền bọn họ), những chiếc chìa khoá nghĩa đen còn dùng để mở chiếc rương có đồ trang sức và những bộ váy mà Viola để lại cho con gái (tức là kỷ niệm của Viola để con gái cô có thể nhớ đến cô nhưng bị vứt vào hồ "nhờ công" em gái).

Cũng đáng nhắc đến rằng đoạn Kinh thánh được bàn luận trong tập 2, về việc Chúa Jesus đẩy một con quỷ ra khỏi một người đàn ông, vào trong một bầy lợn, bầy lợn sau đó đã tự dìm chính mình, cũng đồng thời kết nối với câu chuyện chính, "tiên đoán" số phận của Viola, đồng thời là những gì xảy ra với Rebecca và dần dần là Dani. Quan trọng hơn, tập 8 chạm được đến một trong những giả thiết trung tâm của Bly Manor: Sự quan trọng của ký ức.

Sau khi Viola biết rằng cô sẽ chết, điều quan trọng nhất với cô chính là con gái mình nhớ đến mình. Viola tát Perdita (Katie Parker, cũng là gương mặt quen thuộc trong The Haunting of Hill House) khi cô nghĩ rằng mình bị thay thế, và hồn ma của Viola giết Perdita khi cô mở chiếc có những kỷ vật nhằm giúp hình ảnh Viola còn sống mãi trong con gái cô. 

The Haunting of Bly Manor nhấn mạnh tầm quan trọng của ký ức về những người thân yêu.
The Haunting of Bly Manor nhấn mạnh tầm quan trọng của ký ức về những người thân yêu.

Tương tự, chú Henry giữ khoảng cách với Flora và Miles vì anh trai của chú xua đuổi chú; Henry giống như người cha của họ vậy, ông có mặt khi Flora sinh ra, ông mua đồ chơi cho cô bé, và yêu mẹ của Flora - và Dominic căm hận việc bị đẩy sang một bên, cùng với những việc khác. Dominic thậm chí còn nhấn mạnh với Henry rằng mình  là cha của Flora, dù về mặt sinh học, đây không phải là điều đúng.

4. Kết thúc còn đọng lại

Hồi cuối của Dani là lúc mọi thứ trở nên hơi rắc rối, dù sự nhẹ nhàng trong bi kịch của cô đến từ việc Jamie đã vinh danh ký ức về cô cho đến thời điểm hiện tại (tức là năm 2007 trong phim). Trong thập niên 80, Dani cứu Flora khỏi bị chết đuối trong chiếc hồ đã nhấn chìm Viola và Rebecca bằng việc mời hồn ma Viola nhập vào chính cô.

Điều đó đã thả tự do cho tất cả những hồn ma để họ có thể an nghỉ, nhưng đồng thời cũng tăng gánh nặng cho Dani. Viola ngủ yên trong nhiều năm, cho phép Jamie và Dani cùng đi du lịch, bắt đầu kinh doanh và sống cùng nhau. Nhưng Dani sớm bắt đầu nhìn thấy Viola, và ký ức của quá khức đã quá nặng nề với cô. Cô trở lại trang viên Bly, tự vẫn trong hồ và khoá linh hồn của Viola xuống dưới cùng mình, nhằm ngăn chặn vòng lặp giết chóc có thể xảy ra trong tương lai. 

The Haunting of Bly Manor hi vọng người xem có thể đón nhận những thông điệp mà nó mang lại.
The Haunting of Bly Manor hi vọng người xem có thể đón nhận những thông điệp mà nó mang lại.

Ngụ ý rõ ràng nhất mà chúng ta có rút ra từ số phận của Dani chính là chứng trầm cảm, dù có thể có những cách lý giải khác. Cuộc sống của Dani vốn đã mong manh - với quá nhiều tội lỗi, quá nhiều cái chết - tạo nên một rào cản vô hình nhưng chắn chắn, ngăn cản hạnh phúc trọn vẹn của nhân vật. Hay khán giả có thể đơn giản nhìn Dani như một người đang vật lộn với căn bệnh tâm thần mà không được điều trị; thứ đã luôn là một phần trong cuộc sống của cô và những sự kiện này chỉ càng khuyếch đại nó. Dù thế nào đi chăng nữa thì The Haunting of Bly Manor muốn khán giả trân trọng cuộc sống có ý nghĩa theo cách tự nhiên nhất, hơn là chỉ đơn giản tồn tại lâu dài nhất có thể. Lựa chọn của Dani chỉ đơn giản như thế: lựa chọn của cô. Jamie đau khổ và như phát điên, nhưng cô hiểu cách tốt nhất để tưởng nhớ bạn mình là ngẫm về khoảng thời gian cô còn sống và chia sẻ những ký ức đó.

Bài học tương tự cũng áp dụng với chú Henry, người dừng việc né tránh cháu/con gái và cháu trai của mình, bắt đầu kể cho chúng nghe những câu chuyện về cha mẹ chúng - để những đứa trẻ có thể nhớ được họ là ai. Hannah là một ví dụ bi kịch hơn, bà muốn tạo ra nhiều kỷ niệm nhất có thể trước khi thời gian của bà cạn kiệt, nhưng cuối cùng nhận ra mọi thứ đã quá trễ. Nhưng Owen vẫn trân trọng kỷ niệm về bà bằng việc xây một cái đền thời nhỏ trong nhà hàng của ông, giúp bà tìm được bình yên.

Tính toán sao cho dư âm của một câu chuyện đọng lại trong mỗi cá nhân khán giả là nhiệm vụ quan trọng đối với bất kỳ câu chuyện nào, và The Haunting of Bly Manor đã cố gắng đem đến một góc nhìn mới. Hầu hết chúng ta đều sợ cái chết, và rất nhiều người trong chúng ta phản ứng với nỗi sợ đó bằng việc cố gắng đảm bảo chúng ta sẽ được nhớ đến lâu dài sau khi ra đi. Nhìn thấy mục tiêu đó bị thời gian xoá nhoà thật khó để chấp nhận, từ đó càng nhấn mạnh tầm quan trọng của ký ức, lịch sử và nhân dạng - cả trong lúc chúng ta còn sống và cho người thân yêu của chúng ta khi chúng ta không còn. Chẳng ai muốn cảm thấy mình bị thay thế thay tầm thường trong mắt người mà ta coi trọng, nhưng với nhiều người, như Dani, họ không sợ cái chết. 

Họ chào đón nó vì nó là cách duy nhất để thoát khỏi một cuộc sống đau đớn hơn cả giá trị mà nó mang lại. Việc The Haunting of Bly Manor có khả năng quan sát hết các khía cạnh này chỉ rõ mục tiêu tham vọng của nó và cho thấy bao nhiêu mục tiêu mà nó đạt được. Dù có thể không đáng sợ, không xuất sắc hay thoả mãn như The Haunting of Hill House, nhưng khán giả không nghi ngờ gì vẫn sẽ chờ đợi câu chuyện ma tiếp theo của series.

Nguồn: IndieWire