Phim ảnh - Công cụ tuyên truyền nhận thức xã hội hiệu quả chứ không chỉ đơn thuần giải trí

Nhiều drama truyền hình dài tập có nội dung chính xoay quanh những câu chuyện gây sốc, được các nhà làm phim sử dụng như một công cụ để cảnh báo khán giả về xã hội tương lai. Các vấn đề nổi cộm như chính trị, phân biệt chủng tộc… tiếp tục chia rẽ sự đoàn kết trong một đất nước, cũng như nhuốm màu u tối lên những tiêu đề trên trang nhất của các tờ báo. Việc thể hiện chúng trên phim ảnh khuyến khích khán giả nhìn nhận mảng tiêu cực trong cuộc sống qua màn ảnh nhỏ.

Đối mặt với những dòng trạng thái của tổng thống Trump, thông tin về các vụ xả súng, hệ thống y tế trở nên chậm chạp… người ta thường có xu hướng tìm kiếm những gì dễ giải trí và sáng sủa như một hình thức trốn chạy thực tại. Chẳng có gì sai nếu bạn kêu gào vì nhân vật Jack Pearson không còn trong một TV series nhẹ nhàng như This Is Us. Nhưng nếu quá chìm đắm vào những phim truyền hình đầy màu hường, không làm bản thân mở rộng được thế giới quan thì sẽ rất nguy hiểm. Bỏ mặc các vấn đề cấp thiết trong cuộc sống quá lâu và hậu quả là hiện thực tàn khốc có thể đổ ập lên chúng ta bất cứ lúc nào. Ví dụ như bối cảnh phim The Handmaid’s Tale.

The Handmaid’s Tale của Hulu là dạng drama đen tối nhất, yếu tố kinh dị của phim được mùa 2 mở rộng, khiến 4 bức tường giam cầm Gilead trong phim có vẻ như quá xa vời cuộc sống thực. Nhưng trước khi đến với bối cảnh ấy, bộ phim có những phân đoạn flashback, cho thấy một thế giới tương tự như của chúng ta hiện giờ. Quyền chăm sóc sức khỏe cá nhân bị lợi dụng, kế tiếp là quyền được yêu thương và kết hôn với bất cứ ai mà người ta muốn, sau đó là đến nhân quyền nói chung. Quyền bầu cử nhìn chung vẫn rất quan trọng.

Người xem có đầu óc phản biện là những khán giả cũng như cá nhân quan trọng nhất. Mùa 2 của TV series này mang đến rất nhiều bài học cũng như thông điệp để chúng ta suy nghĩ và học hỏi. Mindhunter của Netflix đưa khán giả cùng khám phá đầu óc của những tên giết người hàng loạt, Hard Sun của Hulu mang đến những cuộc điều tra phá án trong một thế giới đang dần đi đến tận thế, mùa 2 của 13 Reasons Why thuộc Netflix vẫn tập trung vào nạn bắt nạt học đường, tấn công tình dục và lòng tự trọng thấp, những yếu tố khiến một thanh thiếu niên phải tìm đến tự tử để giải thoát, Homeland của Showtime khắc họa hình ảnh tổng thống như một tên phát xít và toàn bộ series Mary Kills People của Lifetime có nội dung chính về các căn bệnh nan y và hình thức trợ tử.

Mùa 2 của Westworld thuộc đài HBO tiếp nối câu chuyện đẫm máu cuối mùa 1 khi các người máy trong công viên giả tưởng nhận thức được bản thân mình và bắt đầu “đảo chính”. Thậm chí những nhân vật được định hình với tính cách trong sáng, biểu tượng của hi vọng cũng trở nên suy đồi, đem đến cho khán giả những bài học vô giá về mặt tối của nhân loại, sức mạnh hủy diệt của trí thông minh nhân tạo cũng như khoa học kỹ thuật đang càng lúc càng phát triển.

The Good Fight của CBS All Access đưa chính trị trở thành vấn đề chính, phản ánh thế giới của chúng ta hiện giờ tràn ngập thông tin giả mạo, câu view, và những lời cáo buộc, bôi nhọ được đem ra bàn luận. Robert và Michelle King, những người đồng sáng tạo nên series này, đã cùng nhau thêm thắt vào đó những yếu tố vừa hài hước, nhưng không vì thế mà nó kém phần cay đắng. Họ cũng đã “ném” khán giả vào một cuộc tranh cãi nảy lửa về vấn đề sở hữu súng.

Có lẽ vài series trong số này nên có cảnh báo bởi mức độ chấn thương tâm lý mà nó thể hiện lên nhân vật cũng như khán giả. Theo dõi những bộ phim đen tối như thế có thể khiến người ta nghĩ “ít ra thì cuộc sống của mình cũng không tệ như phim”, ảnh hưởng tiêu cực đến khán giả hoặc cũng có thể đóng vai trò như một liệu pháp tâm lý giúp khán giả tự mình vượt qua những biến cố của bản thân sau khi xem.

The Chi của Showtime, Snowfall của FX hay Black Lightning của CW soi rọi các vấn đề liên quan đến thuốc cấm, chủng tộc, cấp bậc xã hội và các băng nhóm tội phạm trong cộng đồng người Mỹ-Phi. Những khán giả nào may mắn không phải đối mặt những cảnh đó có thể hiểu thêm về cuộc sống thực sự đang diễn ra thông qua phim ảnh.

Càng nhiều khán giả cảm thông với nhân vật, họ sẽ càng cảm thấy được kết nối và bắt đầu chú ý hơn về các vấn đề xã hội xung quanh. Lúc đó thì đương nhiên, tương lai của chúng ta sẽ càng lúc càng tươi sáng.

Nguồn: Variety