Scarlett Johansson kiện Disney - Vụ kiện có thể thay đổi Hollywood trong thời đại streaming?

Với doanh thu $1,15 tỷ trên toàn thế giới trong năm 2016, Captain America: Civil War là một trong những bộ phim Marvel có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Khi Scarlett Johansson, hay còn gọi là Black Widow, đàm phán vào năm sau cho một bộ phim dành riêng cho nhân vật của cô ấy, các đại diện của cô đã thúc đẩy một thỏa thuận đảm bảo cô sẽ nhận được phần lớn thù lao từ doanh thu phòng vé.

Tip Clear

Hôm nay, ba tuần sau khi phát hành, Black Widow đã thu về $319,45 triệu – một khoảng tương đối ít ỏi so với các phần phim Marvel trước đó. Đại dịch có một phần nguyên nhân, nhưng việc Disney quyết định cung cấp bộ phim cho những người đăng ký Disney+ với giá $30 giúp hãng thu về thêm 60 triệu đô la chỉ trong tuần đầu công chiếu cũng phải gánh một phần trách nhiệm cho thành tích kém cỏi đó.

Hệ quả là Johansson kiếm được ít hơn mong đợi, trong khi giá cổ phiếu của Disney tăng trước sự phấn khích của Phố Wall về thành công của dịch vụ phát trực tuyến - streaming. Còn các giám đốc điều hành của Disney đã được thưởng cho việc quản lý hiệu quả dịch vụ streaming của hãng. Chủ tịch điều hành Bob Iger đã nhận tổng cộng $21 triệu trong quý tài chính gần đây nhất.

iphone wired

Đó là viễn cảnh ít được biết đến từ vụ kiện giữa Johansson và Disney. Đây là sự kiện pháp lý đầu tiên đánh dấu sự đối đầu giữa diễn viên kiếm tiền hàng đầu Hollywood và một trong những studio hùng mạnh trong kinh đô điện ảnh hàng đầu thế giới. Nó cũng là điềm báo cho một mối mâu thuẫn ngầm lâu năm ở Hollywood đã đến lúc bùng nổ. Đó chính là một lực lượng lao động đang đấu tranh để được đến đáp xứng đáng bởi một nền công nghiệp phim ảnh được thúc đẩy bằng doanh thu phòng vé, thay vì đến từ việc kinh doanh các dịch vụ phát trực tuyến như streaming.

Một nữ diễn viên giàu có bị mất hàng triệu đô la không phải là biểu tượng điển hình để đại diện cho lực lượng lao động này, hay mối bất mãn giữa họ và các studio lớn, nhưng streaming đang tác động lớn đến thù lao của các nhà biên kịch, đạo diễn, nhà sản xuất…ít tiếng tăm hơn Johansson. Với rất ít số liệu thống kê về lượng người xem của các dự án streaming được công bố, rất khó để các đại diện tài năng điện ảnh biết được giá trị kinh tế của một dự án đối với với kênh streaming đó.

“Vấn đề là giống như bạn phải thương lượng hợp đồng mà không có đầy đủ dữ liệu. Mọi thứ đều được bảo mật, đều nằm trong một cái hộp đen” Page, một đối tác của công ty luật Reavis Page Jump đóng quân ở New York, lên tiếng. Cô hiện tại đang trong quá trình đàm phán với một dịch vụ streaming, thay mặt cho một khách hàng đã góp mặt trong dự án streaming được ra rạp. “Số tiền họ (thân chủ của Page) nhận được chỉ là khoảng nhỏ so với số tiền dịch vụ streaming đó kiếm được khi phim ra rạp”.

Một số dịch vụ trực tuyến đã chọn thỏa thuận gọi là cộng thêm chi phí (cost-plus) hoặc ưu đãi. Hai hình thức này sẽ trả thù lao cho các diễn viên theo tỷ tệ phần trăm trong ngân sách tổng thể của dự án đó như một khoản phí cố định cho công việc của họ. Các dịch vụ streaming khác thì từ chối hình thức này, dẫn đến những cuộc thương lượng mờ ám và đầy bực dọc.

Mâu thuẫn giữa dịch vụ streaming và lực lượng lao động trong ngành đã nóng lên từ tháng 12 năm ngoái, khi WarnerMedia thông báo sẽ đưa toàn bộ các bộ phim của Warner Bros trong năm 2021 lên HBO Max. Công ty mẹ AT&T đã ra chỉ thị: phát triển lượng người dùng nhanh nhất có thể. Kỳ vọng đó nặng nề đến mức Warner sẵn sàng hy sinh danh tiếng thân thiện với các tài năng phim ảnh bấy lâu nay của studio để đạt được. Studio đã bỏ qua việc lắng nghe cố vấn và thậm chí là không thông báo gì cho các đạo diễn, ngôi sao điện ảnh, và các nhà sản xuất đang cộng tác với họ trong 17 bộ phim khi đưa ra quyết định sẽ đưa phim lên HBO Max.

Trong khi nhiều người bị ảnh hưởng bởi việc các studio đưa phim rạp lên nền tảng streaming đang thương lượng lại hợp đồng, đây cũng là lúc họ phải trải qua một “lớp cấp tốc” vô cùng đau đớn về cách kinh doanh của Hollywood.

PC Mac

Trong vụ kiện của Johansson, nữ diễn viên cho rằng nỗ lực tái thương lượng mức thù lao của cô khi Black Widow được đưa lên Disney+ đã bị phớt lờ. Nếu đó là sự thật, Disney sẽ trở nên rất khác với Disney mà chúng ta thấy trong dự án Mulan. Tháng 8 năm ngoái, nhà chuột đã thử nghiệm hình thức phát hành song song như họ đã làm với Black Widow. Nhưng khi đó, theo một nguồn tin nội bộ, Disney đã tiến hành thương thảo lại với các bên liên quan, gồm diễn viên, nhà sản xuất, đạo diễn…

Trong đơn kiện của mình, Johansson đã nhận định các luật sư đại diện của cô đã nói lên quan ngại với Marvel khi biết Black Widow sẽ lên sóng Disney+ từ hồi 2019, không lâu sau khi nền tảng này đi vào hoạt động. Nhà cố vấn chính của Marvel được cho là đã viết những dòng sau: “Chúng tôi hoàn toàn hiểu rằng Scarlett sẵn sàng thực hiện bộ phim và toàn bộ thỏa thuận của cô ấy dựa trên tiền đề rằng bộ phim sẽ được công chiếu rộng rãi như những dự án khác của chúng tôi. Chúng tôi hiểu rằng nếu kế hoạch thay đổi, chúng tôi sẽ cần thảo luận điều này với bạn và đi đến sự thỏa hiệp chung vì thỏa thuận này dựa trên một loạt tiền thưởng (rất lớn) từ thành tích phòng vé”.

MCU Times

Một điểm gây tranh cãi tiềm ẩn trong vụ kiện là hợp đồng của Johansson có thể chỉ nói đến quy định rằng phim được “phát hành rộng rãi” - điều mà hãng đã làm - mà không nói gì về việc phim được đồng thời phát trực tuyến. Nhưng Devin McRae, đối tác của công ty Early Sullivan Wright Gizer & McRae ở Los Angeles chuyên về kiện tụng hợp đồng giải trí, cho biết những dòng văn trên của Marvel có lợi cho vụ kiện của nữ diễn viên. Ông cũng bổ sung: “Những lời đó sẽ có ích cho nguyên đơn (Johansson). Có vẻ như cô ấy có một vụ kiện chắc chắn về trách nhiệm pháp lý của Marvel và vấn đề hiện tại là làm sao cô ấy có thể chứng minh thiệt hại của bản thân”.

Khi các studio ngày càng đẩy mạnh phát triển streaming, các luật sư và các nhà đại diện cũng được thôi thúc đưa vào các điều khoản thỏa thuận về viễn cảnh các dịch vụ streaming có thể khiến thân chủ của họ mất đi các khoảng phụ trợ thu nhập tiềm năng. Đó bao gồm cả việc tạo ra các phụ trợ nhân tạo mà trong đó phần trăm thù lao trả cho các ngôi sao, đạo diễn, hoặc nhà sản xuất sẽ phỏng theo hạn mức hệ thống lợi nhuận mà họ sẽ nhận được trong dự án phim rạp. Ví dụ, WarnerMedia đã trả cho đạo diễn Patty Jenkins và nữ diễn viên chính Gal Gadot mỗi người $10 triệu cho việc công ty đưa Wonder Woman 1984 lên sóng HBO Max.

cnet.com

Disney đã đưa ra tuyên bố phản bác lại cáo buộc của Scarlett Johansson. Họ gọi vụ kiện này là không có căn cứ và nó đại diện cho “sự nhẫn tâm trước hậu quả khủng khiếp và lâu dài của đại dịch COVID-19”. Hậu quả mà Disney nói đến có vẻ như bao gồm quyết định sa thải 32000 nhân viên vào năm ngoái và thông báo họ sẽ đầu tư chừng $14-16 tỷ vào dự án streaming vào năm 2024. Disney cũng tuyên bố rằng Johansson đã nhận được $20 triệu từ Black Widow và việc đưa phim lên Disney+ làm tăng khả năng nhận thêm tiền thưởng của cô.

McRae nhận định Johansson có khả năng đặc biệt để theo đuổi vụ kiện chống lại Disney. “Một tài chính vững mạnh và sự nghiệp vững chắc đến mức Disney không thể ‘chôn vùi’. Rõ ràng là cô ấy có đủ tài nguyên để tài trợ cho vụ kiện này. Tôi không nghĩ đây là hành động ngạo mạn đến từ ngôi sao tên tuổi như cô ấy. Những cá nhân như thế này phải hành động như thể bản thân họ là một doanh nghiệp tinh vi (nhằm bảo vệ lợi ích của họ)”.

Nguồn: Indiewire