Albus Dumbledore - Mặt tối của phù thủy vĩ đại

Albus Dumbledore là một nhân vật được yêu thích trong loạt phim lẫn truyện Harry Potter. Là phù thủy quyền năng nhất thế giới phép thuật từng chứng kiến và được ca tụng như người hùng đã đánh bại phù thủy hắc ám Grindelwald khi hắn đang ở đỉnh cao quyền lực, Dumbledore đã luôn là hình mẫu kiên định bên cạnh cậu bé được chọn Harry Potter suốt quá trình cậu trưởng thành, cho đến tận khi cậu đối mặt với kẻ thù lớn nhất đời mình. Dumbledore với toàn bộ sự thông thái và khôn ngoan đã đưa ra các lời khuyên lẫn những điều chỉnh nhằm đảm bảo Harry bước đúng con đường của mình – nhưng liệu điều đó có đơn giản như vậy không?

Muggle Net

Một trong những mặt trái của việc tái hiện cuộc đời của Dumbledore như Sinh Vật Huyền Bí: Những Bí Mật Của Thầy Dumbledore đã đặt nền tảng là chúng ta được chứng kiến một hoặc nhiều khía cạnh khác của người thầy đáng kính này. Và dường như nó không được đẹp đẽ như Dumbledore mà chúng ta đã quen thuộc và yêu thích. Sinh Vật Huyền Bí đã dần bóc trần mặt tối của vị phù thủy đáng kính ấy.

Thầy là một người có tham vọng quyền lực lớn. Điều này được thể hiện rõ qua các phần của Sinh Vật Huyền Bí. Trong những năm tháng tuổi trẻ, thầy truy tìm Bảo bối Tử thần để trở thành chủ nhân của Thần chết. Nhưng sau cái chết của người em gái, mối quan hệ với em trai tan vỡ và kẻ thầy đem lòng yêu bỏ trốn, thầy mới tủi nhục rời khỏi gia đình và thề từ bỏ mọi danh vọng, quyền lực và gắn liền vĩnh viễn với Hogwarts. Nhưng ở Hogwarts, sự thèm khát quyền lực của thầy cũng được J. K. Rowling khắc họa một cách âm thầm trong các phần của Harry Potter. Điển hình là ở tập 7, Harry Potter và Bảo bối Tử thần, đoạn đối thoại giữa Harry và thầy Dumbledore ở Ngã-Tư-Vua-diễn-ra-trong-đầu-của-Harry. Thầy nói rằng quyền lực và bị quyền lực tha hóa là nỗi sợ lớn nhất của thầy. 

Time

Có thể thấy cũng như Grindelwald, thầy có tham vọng với quyền lực, khác ở đây chỉ là cách thể hiện và cách mà thầy đạt được mục đích của mình mà thôi. Nhưng về cái đầu tính toán và mưu mẹo, nói Dumbledore và Grindelwald một chín một mười thật ra chẳng sai chút nào.

Ngoài phép thuật, cả hai ma thuật sư vĩ đại này chia sẻ sở thích đánh cờ trong bàn cờ chính trị. Những “quân cờ” ở đây là ai? Hầu như là tất cả những người xung quanh thầy, điển hình là Harry Potter, Snape, các học sinh, giáo viên ở Hogwarts, ngược về quá khứ thì có Newt, Jacob…., tóm lại là tất cả những người có niềm tin ở thầy, tương tự như phía Grindelwald có Credence, Queenie, và các phù thủy chia sẻ thế giới quan của hắn vậy.

Về phía Dumbledore trong các phần phim Harry Potter, quân cờ nổi tiếng nhất của thầy chắc chắn là Harry, một cậu bé đặc biệt, luôn phải đối đầu với hàng tá nguy hiểm từ khi bước chân vào Hogwarts. Không thể phủ nhận tình cảm của cậu bé này dành cho vị giáo sư. Harry luôn có sự tôn trọng và tin tưởng kiên định không chút nghi ngờ dành cho thầy Dumbledore. Trong ánh mắt đầy ngưỡng mộ của Harry, hình tượng điềm tĩnh, uyên bác của thầy Dumbledore được xây dựng xuyên suốt 7 phần hiện lên thật đẹp đẽ, nhưng đằng sau nét đẹp đó, ta có thể thấy được đây là một người đầy toan tính và có thể có phần xảo quyệt. 

Wizarding World

Thầy đã sử dụng Harry như một “quân cờ chủ chốt” của mình để tiêu diệt Voldemort. Năm đầu tiên ở Hogwarts, thầy cố tình để Harry gặp nguy hiểm khi một mình chạm trán với kẻ-mà-ai-cũng-biết-là-ai-đấy. Bằng cách trao đổi với bác Hagrid, và thằng bé 11 tuổi đã biết được một chút bí mật về Hòn Đá Phù Thủy và cùng 2 người bạn, cậu đã đi tìm để bảo vệ nó khỏi tay của Chúa Tể Voldemort. Cho đến khi Harry nằm trong bệnh xá sau cuộc chạm trán khủng khiếp này, cậu đã hỏi thầy Dumbledore về vết sẹo và mối liên hệ của mình với Voldemort. Nhưng thay vì giải thích rõ nhất có thể, Dumbledore nói với nó rằng cậu còn quá nhỏ để biết những điều đó. Và đây không phải là lời nói dối có ý tốt. 

Điển hình là ở phần Harry Potter và Hội Phượng hoàng, nếu Harry biết cách Voldemort có thể thao túng tâm trí của cậu, cậu đã không mắc bẫy và lao đến Bộ Phép Thuật vì nghĩ rằng mình sẽ cứu được cha đỡ đầu của mình - Sirius Black. Dumbledore rõ ràng biết đây là điều có thể xảy ra, nhưng thầy quyết định không nói với Harry. Thầy giải thích rằng đây là "sai lầm của một ông già" và tỏ ra xa cách với Harry ở phần phim này vì nghĩ rằng Voldemort có thể sử dụng Harry như một phương tiện để theo dõi ông. 

Quora

Dumbledore cũng biết về lời tiên tri mà Giáo sư Trelawney đã báo trước từ rất lâu trước khi Harry đến Hogwarts. Thầy biết rằng để giết được Voldemort, Harry có khả năng phải chết, vì bản thân cậu bé là một trong bảy Trường Sinh Linh Giá. Ngay từ lần đầu tiên Harry đặt câu hỏi về vết sẹo của mình cho đến khi Sirius qua đời, thầy Dumbledore đã che giấu tất cả những thông tin quan trọng này. Người ta có thể nói đó là mục đích cao cả và là gánh nặng đạo đức mà thầy phải gánh. Nhưng người ta cũng có thể nói Dumbledore ích kỷ với ý muốn luôn phải là “kèo trên”, là kẻ thông thạo mọi thứ ở mức độ vượt xa những phù thủy khác. Sau hơn 7 phần phim Harry Potter, sau những lần thầy giấu nhẹm thông tin và tỏ ra bí ẩn, ý kiến thứ 2 ngày càng đúng hơn cả.

Có lẽ, chi tiết làm chúng ta càng tin chắc vào tính cách tự cao lẫn xảo quyệt của thầy là việc để Harry sống với nhà Dursley ngay từ đầu. Nhiều ý kiến từ fan cho rằng ông làm như thế là để bảo vệ cậu bé, nhưng điều này không hợp lý, nhất là khi chúng ta nghĩ đến những điểm tương đồng giữa Tom Riddle và Harry. Cả hai đều là trẻ mồ côi với vận mệnh phi thường. Nhưng Tom lớn lên trong môi trường thù địch của những người bình thường không hiểu được sự phi thường của hắn ta. 

Screen Rant

Có thể thấy, dù không phải là yếu tố trọng yếu nhất dẫn đến sự cực đoan vĩ cuồng của Tom, không thể gần gũi và hiểu được những con người bình thường là một phần khiến Tom khinh thường họ. Nói lại thì Tom cũng không muốn gần gũi những kẻ đã hắt hủi hắn. Và khoảng cách này khiến Tom không đặt Muggle ở vị trí bình đẳng dù nhiều hậu duệ của họ cũng là phù thủy. Việc để Harry lớn lên trong môi trường thù địch và bạo hành như nhà Dursley chẳng khác gì dọn đường cho một phù thủy hắc ám khác. Dumbledore thậm chí biết rất rõ hoàn cảnh của Harry. Bức thư nhập học của cậu bé ghi rõ là (tạm dịch) “gửi cho Harry Potter, người sống dưới gầm cầu thang”.

Điều có thể lý giải cho quyết định của Dumbledore là thầy đã nhìn thấu được tương lai của Harry hoặc ít nhất biết được tấm lòng lương thiện của cậu là bẩm sinh và không thể bị tha hóa. Nhưng điều đó càng khiến các hành động sau này của Dumbledore có phần tàn ác hơn. Vì rõ ràng thầy đang giật dây một cậu bé làm việc của người trưởng thành và nuôi dạy cậu thật kỹ lưỡng, với vừa đủ các thông tin có chọn lọc để Harry lớn lên với tính cách biết hy sinh. Khi đến lúc thích hợp, cậu sẽ sẵn sàng bỏ mạng để cứu lấy một thế giới. Và điều đó đã trở thành sự thật. 

Dưới những lời lẽ vô cùng truyền cảm nhiều khi chẳng ẩn chứa sự thật nào ngoài vẻ bí hiểm khôn lường, Harry đã trở thành một quân cờ trung thành như cái cách mà thầy Snape nói với Dumbledore trước khi chết: “Tôi đã làm gián điệp cho thầy, tôi đã nói dối vì thầy, tự đặt bản thân vào nguy hiểm cực độ vì thầy. Tất cả là để bảo vệ cho sự an toàn của con trai Lily. Giờ thì thầy nói rằng thầy nuôi dưỡng nó như một con lợn để giết thịt.” 

Tương tự với Harry, Snape cũng là một gián điệp trung thành của thầy. Nếu như Voldemort thường chiến đấu và thao túng người khác theo cái kiểu khủng bố, thì Dumbledore lại có nét giống với Grindelwald ở chỗ đó là sử dụng lời nói, niềm tin để thuyết phục và đảm bảo sự trung thành tuyệt đối. Thầy biết rằng không gì ràng buộc tâm hồn hơn là tình yêu - bài học mà thầy tìm cách dạy cho Harry trong suốt cuộc đời mình, và bài học mà thầy rút ra từ chính mình. Thầy đã dùng tình yêu của Snape dành cho Lily để thuyết phục Snape thực hiện theo những kế hoạch của mình. Kế hoạch cuối cùng đã dẫn đến cái chết của chính thầy dưới sự chứng kiến của Harry. Nhưng ngay cả khi đã khuất, bàn tay di chuyển các con cờ của Dumbledore vẫn không biến mất. Vì những gì thầy dạy và ràng buộc cậu bé đã mãi bám rễ trong tâm trí của chàng phù thủy trẻ.

Quay lại Sinh Vật Huyền Bí: Những Bí Mật Của Thầy Dumbledore, thầy dường như cũng có được lòng tin của em trai, Jacob, Newt,..để giúp thầy hạ gục Grindelwald. Dường như Dumbledore đang làm những gì cần phải làm để đánh bại Grindelwald, bảo vệ thế giới, việc mà bất kỳ vị phù thủy giỏi nào cũng sẽ làm. Nhưng hình như thầy đã liên tục vượt qua ranh giới giữa một vị phù thủy lỗi lạc với một kẻ đầy mưu mô tham vọng quyền lực bằng việc không bao giờ cung cấp cho những tín đồ của mình đủ thông tin để họ tự đưa ra lựa chọn. 

Tất cả đều nằm trong kế hoạch của thầy, và không một quân cờ nào của thầy được biết về tất cả mọi thứ, việc của họ là làm theo những gì thầy vạch ra. Và đáng tiếc là những kế hoạch riêng của thầy đều kéo theo những thiệt hại của người khác. Có thể thấy sự ích kỷ của Dumbledore đã minh họa rõ cho bản chất “không tốt”, khác với sự ca ngợi của thế giới phù thủy dành cho thầy. 

Ở đây, một trong những nút thắt đã hợp lý hóa thói quen này của thầy trong Sinh Vật Huyền Bí là khả năng nhìn thấy tương lai của Grindelwald. Nhưng xem xét cả Harry Potter lẫn Sinh Vật Huyền Bí, nhìn lại các tình tiết, quả thật Dumbledore không phải thánh thiện như lời đồn. Câu hỏi cuối cùng vẫn còn đó: “Liệu Dumbledore có phải là phản diện thực sự của Thế giới Phù Thủy?”. 

Thật tình mà nói, đáp án là không. Có thể trong thời niên thiếu, thầy đã có những tư tưởng đáng sợ, nhưng theo thời gian, và sau cái giá quá đắt phải trả cho sai lầm của mình, thầy đã có cái nhìn khác về thế giới. Như thầy đã nói trong Sinh Vật Huyền Bí: Những Bí Mật Của Thầy Dumbledore: “Thời thế nguy hiểm ưu ái những kẻ nguy hiểm”, để đối đầu với Voldemort và Grindelwald, hai kẻ nguy hiểm bậc nhất, cần có một đối trọng không kém cạnh. Nhiều người cho rằng Harry Potter hay Newt mới là đối trọng đó. Thực tế thì không đúng cho lắm. Harry và Newt là đại diện cho sự thánh thiện, nhưng họ không đủ khôn ngoan để “chọi” lại sự xảo trá của hai phù thủy hắc ám này. Đó là lúc Dumbledore phải can thiệp, bất chấp tình cảm ông dành cho các cậu học trò hay đồng minh. Điều này khiến Albus Dumbledore nổi lên là một nhân vật mang gam màu xám hơn là hắc ám ngầm. Kết luận hợp lý hơn cả là cụm từ "phản anh hùng". Tất nhiên, điều đó càng làm thầy đáng sợ hơn.