MCU (Vũ trụ Điện ảnh Marvel) - 5 Vấn đề Fan đã học cách chấp nhận

Không thể nghi ngờ gì nữa, Vũ trụ Điện ảnh Marvel – MCU – là cột mốc đáng gờm nhất của Hollywood đương đại. Bắt đầu với Iron Man (2009), Marvel đã đem về cho Disney, tính đến năm 2019, hơn $18 tỷ. MCU cũng kéo dài hơn một thập kỷ, trở thành một trong những thương hiệu điện ảnh có tuổi thọ đáng kể ở Hollywood. Đến năm nay, vũ trụ này đã có đến 25 bộ phim. Bộ phim siêu anh hùng thứ 25 Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings cũng đang oanh tạc các phòng vé toàn cầu bất kể đại dịch COVID-19 với thành tích đáng nể.

Digital Spy

Tuy ăn nên làm ra là thế, MCU từng đối mặt với nhiều chỉ trích từ các đạo diễn lành nghề lẫn các tên tuổi diễn viên. Đáng kể phải kể đến những cái tên như Martin Scorsese và gần đây nhất là Denis Villeneuve và theo sau đó là cộng đồng fan của Marvel lại sục sôi vì những nhận xét ấy. Mặc dù đây có thể những câu hỏi mang tính “gài bẫy” tạo drama của cánh báo chí, những nhận định của các diễn viên lẫn đạo diễn này không hoàn toàn vô lý.

MCU rộng lớn và trải dài đáng kể, nên ngay cả vũ trụ này cũng không tránh được một số điểm yếu dần hình thành. Tuy nhiên, đó đều là vấn đề mà các fan đã học cách chấp nhận.

1. Các bộ phim đúc ra từ khuôn mẫu

Rạo chiếu phim

Một trong những lời phê bình hướng về MCU là các bộ phim trong vũ trụ này được đúc ra từ một khuôn. Kể từ thành công của Iron Man, những anh hùng tiếp theo của MCU có thể khác nhau về tên hay hoàn cảnh họ trở thành anh hùng, nhưng công thức thì chỉ có một. Sự giống nhau này còn được bộc lộ rõ ràng hơn với các tuyến truyện nguồn gốc (origin). Nhân vật chính, có thể hoặc không được khắc họa như một tên khốn khó ưa hay có quá khứ đen tối với trái tim vàng (Tony Stark, Stephen Strange, Peter Quills…) hoặc là một người ở thế mâu thuẫn nội tâm với trái tim vàng (Scott Langs, Carol Danvers, Shang-Chi…). Một sự kiện nào đó diễn ra thay đổi cuộc đời họ, như bị bắt ở Afghanistan với Tony Stark, họ nhận ra điều gì đó, đứng lên nhận trách nhiệm và trở thành người hùng. Iron Man không làm người xem cảm nhận được điều này vì nó là bộ phim tiên phong. Nhưng những phần phim origin sau đó đều tương tự như vậy.

The Mary Sue

Khuôn đúc này không dừng lại ở các câu chuyện nguồn gốc, mà còn kéo dài sang các tuyến truyện khác. Một công thức được áp dụng mãi cho các bộ phim của MCU gồm các bước người hùng phát hiện vấn đề, đối mặt với vấn đề, đánh phản diện và chiến thắng, học được bài học nào đó trong quá trình, hết, after-credit. Đến thời điểm này, các fan của các nhân vật chính – các Avengers gốc – có thể xem phim với sự yên tâm Marvel sẽ không giết bất kỳ nhân vật yêu thích của họ, không bao giờ để họ thua, và biết trước bên nào chiến thắng, dù không chiến thắng ở phần này thì cũng chiến thắng ở phần khác, ví dụ như Infinity War và Endgame.

Endgame cũng chính là lần đầu Marvel “có gan” giết các Avengers gốc là Tony Stark và Natasha, nhưng là đó là do các diễn viên quyết định đã đến lúc rời thương hiệu. Endgame có nhiều vấn đề, nhưng ít nhất nó cũng thay đổi chút ít về công thức công nghiệp MCU thích thú một cách lạ lùng. Vậy mà các phim tiếp theo vẫn trở lại đường cũ. Black Widow không tính là đổi mới gì, vì tình tiết của phim chẳng mới lạ mấy và cũng vì cô nàng điệp viên này đã chết thật rồi. Bạn có thể chưa xem được Shang-Chi, nhưng cũng thừa biết anh ta sẽ chiến thắng người cha của mình. Việc chờ phim là để chứng kiến quá trình mà thôi.

2. Không thích mạo hiểm

Screen Rant

Công thức chung cho mọi phim cũng làm lộ một vấn đề khác về MCU. Vũ trụ này không hề muốn mạo hiểm gì. Các phim MCU không hề cho người xem cảm nhận được gì khác ngoài cái kết “mọi thứ sẽ ổn thôi”, người hùng luôn chiến thắng và những thứ khác sẽ trở lại quỹ đạo bình thường. Nhiều tuyến truyện nghiêm túc, gây tranh cãi hoặc mang nặng tính chính trị đều chỉ được ám chỉ hoặc nói sơ qua.

Lấy ví dụ vào năm 2016, Captain America: Civil War ra mắt với một câu chuyện chia rẽ những người hùng vĩ đại của Trái Đất. Hành động rất dữ, có nhiều cảnh quay đẹp mắt, tuyến truyện của giữa Cap, Tony, và Bucky là một điểm nhấn không phải bàn cãi, nhưng bộ phim này cũng thuộc về công thức công nghiệp của MCU. Nếu so sánh với nguyên tác truyện tranh, thói quen chọn vùng an toàn của MCU mới được thấy rõ. Civil War đã lấy mối quan hệ giữa Cap và Bucky làm trung tâm để lèo lái cốt truyện tránh khỏi nguyên nhân mang đậm chất chính trị đời thật thực sự chia rẽ Avengers là Hiệp định Sokovia – thứ được nhấn mạnh nghiêm túc và phức tạp hơn cả trong nguyên tác truyện tranh.

Disneyplus

Tất nhiên là Marvel có khả năng mạo hiểm để thử nghiệm nhiều hướng đi khác nhau. Các series gần đây là một ví dụ. Nhưng việc này sẽ hiếm xuất hiện trong các phần phim điện ảnh. Và điều đó có thể hiểu được. Nếu công thức thành công hiệu quả và mang đến cả gia tài cho Marvel và Disney, liệu thay đổi có cần thiết? Đó là chưa kể đến đối tượng khán giả mà họ nhắm tới là từ lứa tuổi 13 trở lên. Quyết định mạo hiểm nhất mà Marvel từng thực hiện là để Robert Downey Jr. - người vướn scandal lạm dụng chất cấm và nghiện rượu - trở thành Tony Stark/Iron Man.

3. Các câu đùa vô duyên

Syfy Wire

Tông màu tươi sáng và khiếu hài hước từ lâu đã gắn liền với MCU. Riêng tính hài hước được sử dụng như một công cụ làm nhẹ đi không khí của bộ phim, hoặc chỉ đơn thuần là đem lại tiếng cười cho khán giả. Nhưng có quá nhiều những câu đùa không đúng lúc hoặc không đúng nhân vật chỉ để lại cảm giác khó chịu.

Theo một infographic được George Hatzis sáng tạo đã thống kê các phim MCU ở giai đoạn 3 có đến 112 câu đùa trung bình trong một bộ phim. Các phim ở giai đoạn 2 và 1, các câu đùa giao động giữa 75 đến 100.

Syfy Wire

Các câu đùa sâu cay phù hợp với tính cách của Tony. Thor hay Drax có đùa cũng không có gì lạ. Chúng khá phù hợp với tính cách của họ. Nhưng đến từ các nhân vật khác như Strange hay Steve Rogers, chúng lại khá gượng. Những câu đùa đến không đúng lúc cũng khiến mạch phim rối rắm và khó chịu không kém. Age of Ultron là một ví dụ. Phân cảnh Tony thú nhận tạo ra Ultron, lẽ ra phải để lại nhiều cảm xúc phức tạp đến từ động cơ và sang chấn chính anh ta trải nghiệm, lại bị chen ngang một cách vô duyên bởi trò tung hứng không cần thiết giữa Rhodes và Tony.

4. Plot hole ở mọi nơi

CBR

Là các phần phim nằm trong một vũ trụ kết nối, bạn sẽ tưởng các bộ phim này sẽ được xây dựng rất chặt chẽ để tránh mâu thuẫn trong kịch bản. Nhưng không. Các bộ phim MCU tồn tại rất nhiều lỗ hổng kịch bản sinh ra từ các cải biên của đội ngũ biên kịch.

Sáng tạo nguyên lý du hành thời gian cho riêng mình trong Endgame đã khiến nhiều điều khó hiểu hơn nữa xuất hiện. Các Avengers trở lại quá khứ để tập hợp Đá vô cực, gây ra sự xáo trộn thời gian. Nên nhiệm vụ của Steve Rogers trong kết cục cuối Endgame là trả các viên đá lại chỗ cũ để tránh sự hình thành của các dòng thời gian nhánh hay những thực tại khác. Nếu vậy, việc Steve ở lại quá khứ sẽ ảnh hưởng đến hiện tại và tạo ra một thực tại khác. Đã thế, ở đó còn có 2 Steve Rogers (???). Loki sau này còn mâu thuẫn hơn. Vì Steve đã tạo ra một thực tại rồi thì TVA tồn tại còn ý nghĩa gì nữa?

Screen Rant

Nếu việc tách bỏ Aether dễ đến thế trong Endgame, tại sao Thor và Odin lại bó tay trong Thor: The Dark World? Tại sao Stephen Strange lại trở thành mục tiêu của Project Insight trong The Winter Soldier trước khi trở thành Phù thủy Tối thượng? Như vậy, Project Insight có thể đoán trước được tương lai, kể cả khi nó thuộc về thế giới huyền bí? Tại sao Tony đã quyết định phá hủy toàn bộ các bộ giáp để sống với Pepper lại…quay lại làm thêm vài cái nữa? Tại sao Tony lại để lại Arc Reactor đời đầu đến mức nó dần đầu độc anh, khi các mảnh vỡ của gần ngực của anh có thể được lấy ra thông qua phẫu thuật? Sao Bucky lại giết vợ chồng Stark ngay đoạn đường có camera? Anh ta là sát thủ lành nghề cơ mà? Hiệp định Sokovia không áp dụng với Peter Parker? Và nhiều hơn nữa.

Nhưng đây là phim siêu anh hùng, nên các fan cứ thế mà tiến lên thôi!

5. Những quyết định “tụt mood”

The News.com

Black Widow lẽ ra phải là nữ anh hùng đầu tiên có phim riêng, nhưng Captain Marvel lại là người được chọn, dẫn đến những quyết định "vất vả" của Marvel. Ví như Captain Marvel quá mạnh nên phải đến cuối phim Endgame mới xuất hiện và… đánh đấm được vài phút rồi mất dạng để phim không phải kết thúc sớm. Bên cạnh đó, Marvel đã uy việc Nick Fury mất mắt là do một con mèo ngoài hành tinh, trong khi ông ta lại nói mình mất nó trong chiến sự.

Chưa kể đến họ đã đưa Quick Silver lên hình khi chưa chắc chắn có thể nắm bản quyền trong tay, nên cuối cùng phải khai tử nhân vật này dưới làn đạn; thay đổi danh tính của Mandarin đến độ mâu thuẫn, sa thải James Gunn, rồi lại mời ông về tiếp tục làm đạo diễn.... Ít nhất thì việc này đã khá hơn trong giai đoạn 4 (mong là vậy).

Các fan của Marvel dần đã nhận thức được sự thiếu sót của MCU và họ học cách chấp nhận nó. Tuy nhiên, nếu nhận xét chúng là phim mì ăn liền thì thật không đúng chút nào với sự đầu tư mà nhà chuột lẫn Marvel đổ vào phim. Dĩ nhiên là phải nói đến công sức của diễn viên nữa.Tính ra giai đoạn 4 của MCU là sẽ là một kỷ nguyên khác. Hi vọng là chúng ta có thể được thấy một bộ mặt mới lạ hơn của vũ trụ anh hùng ngày càng mở rộng này!