Những điều bạn cần biết về một trong những nền công nghiệp phim ảnh phát triển nhất thế giới

Mỹ là một trong những nơi có nền công nghiệp phim ảnh phát triển nhất thế giới, không chỉ điện ảnh mà còn ở mảng phim truyền hình. Hãy cùng Moveek tìm hiểu xem truyền hình Mỹ có điểm gì khác biệt so với truyền hình Việt Nam hay truyền hình Hàn, Trung mà chúng ta đã khá quen thuộc nhé.

Season – Mùa phim

Giả sử như phim Đặc Vụ Ma Cao ở Việt Nam có đến 5 phần, mỗi phần 10 tập thì mỗi phần được gọi là một mùa.

Giống như Sài Gòn có 2 mùa mưa nắng, thì truyền hình Mỹ cũng có 2 mùa là mùa thu (Fall TV season) và hè (Summer TV season). Mùa thu kéo dài 8 tháng, từ tháng 9 đến tháng 5 năm sau, và khoảng thời gian còn lại là mùa phim hè. Nếu mùa phim hè là mùa hot nhất, thì đối với trình hình Mỹ - TV series, mùa phim thu mới là mùa tập trung nhiều phim hay nhất.

Thông lệ này được xem bắt đầu từ những năm 1960, khi 3 đài lớn của truyền hình Mỹ lúc bấy giờ (The Big Three Networks) là ABC, CBS và NBC cạnh tranh dữ dội với nhau. Khoảng thời gian hè là khoảng thời gian họ bắt đầu sản xuất và quay những bộ phim lớn nhằm lôi kéo khán giả, sau đó trình chiếu vào mùa phim thu. Tuy nhiên, hiện giờ thì thông lệ này không còn quá quan trọng nữa, mùa phim hè vẫn có những phim rất hot và mùa phim thu vẫn có những phim dở tệ. Mọi thứ phụ thuộc vào chiến lược của các nhà đài, và khán giả thì việc thưởng thức mà thôi.

Khung giờ phát sóng

Từ khoảng những năm 2005 trở đi, truyền hình Việt mới có một khung giờ được gọi là Giờ Vàng Phim Việt, bắt đầu từ độ 8 giờ đến 11 giờ, với bộ phim đầu tiên được phát sóng khung giờ này là Vòng Xoáy Tình Yêu. Còn riêng đối với truyền hình Mỹ, vốn có lịch sử phát triển dài hơn, khung giờ phát sóng đã có từ rất lâu, và đã trở một trong những yếu tố không thể thiếu để các nhà đài ở Mỹ nói riêng và nhà đài thế giới nói chung cạnh tranh với nhau.

Khung giờ của truyền hình Mỹ được chia làm 3 khoảng thời gian: Day-time (giờ chiếu ban ngày), Prime-time (giờ vàng, cũng tầm 8 giờ tối đến 11 giờ đêm), Late-night (chương trình đêm khuya). Khung giờ vàng là khung giờ tập trung những TV series hấp dẫn nhất.

Giá cả, chất lượng, và cạnh tranh khốc liệt

Các đài truyền hình ở Mỹ được chia làm 2 dạng: đài miễn phí (broadcast) và đài cáp trả tiền (cable). Mặc dù người ta thường bảo Tiền bạc đi đôi với chất lượng, nhưng không có nghĩa là phim trên đài broadcast dở hơn phim của đài cable, chủ yếu phụ thuộc vào đối tượng khán giả nhà đài hướng đến mà thôi.

Đài broadcast hướng đến đối tượng khán giả đại chúng nên thường rất ít cảnh máu me, bạo lực, cảnh khỏa thân… Mỗi đài lại chuyên một thể loại phim khác nhau, chẳng hạn như sẽ rất hiếm khi bạn nhìn thấy phim về các nhân vật cổ tích (Once Upon A Time) trên đài CBS hoặc chẳng mấy khi thấy một phim về các điều tra viên, cảnh sát (CSI) trên đài ABC. Ngoài CBS, NBC, ABC, đài broadcast còn có một số kênh khác như FOX, The CW… nhưng so với mức cạnh tranh với ba ông lớn kia thì có vẻ không bằng.

Đối với các phim được chiếu trên đài cáp trả tiền thì thường có nội dung gây sốc hơn, bạo lực hơn, hot hơn, nhiều cảnh khỏa thân và máu me hơn nhiều, phù hợp với khán giả có “khẩu vị nặng”. Hầu hết các TV series hot ở Việt Nam như Game of Thrones, Walking Dead, Breaking Bad, Mad Men, Dexter, True Detectives… đều thuộc các đài cáp trả tiền. Những đài cáp trả tiền nổi tiếng có thể kể đến bao gồm Showtime, HBO, AMC, TBS… trong đó Showtime, AMC, HBO là chất lượng hơn cả.

Tuy nhiên, để được trình chiếu trên các đài, đặc biệt là các đài lớn với lượt xem cao quả thật không dễ. Đây là điểm khác biệt giữa truyền hình Việt Nam và truyền hình Mỹ. Ở Mỹ sử dụng rating để đánh giá mức độ hấp dẫn của phim đối với khán giả (broadcast có rating riêng và cable có rating riêng, thông thường thì chuẩn rating của đài cáp trả tiền thấp hơn so với đài miễn phí). Nếu như đối với một bộ phim điện ảnh, 15% độ dài đầu tiên của phim phải thu hút được người xem thì đối với phim truyền hình Mỹ, tập đầu tiên phải là tập hấp dẫn và thu hút được người xem cao nhất.

Tập đầu tiên của một TV series được gọi là tập pilot và nhà sản xuất tự bỏ tiền ra làm rồi “chào hàng” với khán giả, nhà đài. Nếu rating cao, nhà đài sẽ đặt hàng, thông thường là nửa season (số tập trong một season thường dao động từ 15-24 tập, và cũng tùy vào độ dài mỗi tập).

Trường hợp cá biệt những phim nào quá hay và nhà đài cảm thấy “choáng váng”, cũng như tin rằng khán giả sẽ “choáng váng” giống mình, họ sẽ đặt hàng nguyên một season và đôi khi ngay lập tức renew cho season mới ngay.

Khái niệm renew ở đây nghĩa là việc đưa ra quyết định xem bộ phim có được sống sót qua “mùa trăng” tiếp theo hay không, dựa trên rating của mùa hiện tại. Không cần biết phim hay đến đâu, không cần biết phim còn dang dở thế nào, bao nhiêu câu hỏi đang chờ giải đáp… tóm lại là cái mà nhà đài quan tâm là rating phim bởi nó phản ánh lượt xem của khán giả. Nếu cao thì họ sẽ ra thông báo renew cho season mới và bộ phim tiếp tục sống sót. Nếu thấp, họ sẽ “trảm” ngay bộ phim.

Những phim lôi kéo được một lượng khán giả cao và ổn định sẽ có khả năng tồn tại đến 9-10 mùa, hoặc cho đến khi nào phim hoàn thành thì thôi (Supernatural, Breaking Bad, Game of Thrones, Walking Dead…). Ngược lại, cho dù có hay đi chăng nữa, nhưng rating quá thấp sẽ khiến phim ngay lập tức bị cancel (Penny Dreadful, Hannibal…). Bởi vậy mà các nhà làm phim phải vận dụng mọi chiêu trò, mọi yếu tố câu khách, mọi plot-twist… mà mình có thể nghĩ ra nhằm giữ chân khán giả. Có nhiều phim tưởng chừng như đang thoi thóp và sắp chết đến nơi, nhưng nhờ 1-2 tập quá hay mà rating được cứu vớt, nhà đài nhận ra tiềm năng của mùa tiếp theo mà “tha” cho bộ phim (Bates Motel). Đúng là phim trường như chiến trường.

Breaking Bad - Tác phẩm khiến những ai căm thù môn Hóa phải nghĩ lại

Nếu bạn là một người căm ghét môn Hóa thì có lẽ sẽ thay đổi ít nhiều quan điểm của mình cho môn học này sau khi xem phim đấy.

Hiện tại thì dịch vụ xem phim trực tuyến có trả phí đang là hình thức hot mà đi đầu trong số đó là Netflix, Hulu với nhiều series hot không kém như Westworld, Handmaid’s Tale, Stranger Things, 13 Reasons Why… đủ sức cạnh tranh với nhiều ông lớn lâu năm khác.

Đây là tất cả những gì cơ bản nhất và ngắn gọn nhất về truyền hình Mỹ. Nếu đã chán những phim điện ảnh chỉ dài 2 tiếng ngoài rạp, và muốn thưởng thức một bộ phim truyền hình với nhiều tình tiết, cốt truyện rộng, phức tạp và nhiều yếu tố gây sốc hơn phim điện ảnh, tại sao bạn không thử chọn ra một TV series mà bạn cảm thấy thú vị để xem thử.