Phim Sáng Đèn - Khi điện ảnh kể chuyện cải lương

Đánh giá phim · Ivy_Trat ·

Sáng Đèn không quá đào sâu cải lương, nhưng phim khiến chúng ta chiêm nghiệm về cách điện ảnh xem cải lương như một nguồn cảm hứng.

Sáng Đèn là bộ phim lấy chủ đề về cải lương và người nghệ sĩ đời sân khấu – một điểm nhấn riêng biệt giữa chủ đề lứa đôi và gia đình của những bộ phim Việt đa số trên thị trường hiện nay. Dù vậy, đây không phải là lần đầu tiên điện ảnh kể câu chuyện cải lương truyền thống. Trước đó, Song Lang (2018) là cái tên nổi bật nhất.

Bằng cách đưa cải lương lên màn ảnh rộng, thẩm thấu vào những trang kịch bản, dù ít dù nhiều, điện ảnh níu giữ tiếng vọng hoài cổ và trọng yếu hơn là mang nó đến một lứa khán giả trẻ hơn – gen Z. Sự xuất hiện của Sáng Đèn vì thế mà trở thành một điểm sáng hiếm hoi làm phong phú hơn chủ đề phim ảnh của Việt Nam. 

Sáng Đèn trở lại rạp, hãy đặt vé nhanh nhất tại Moveek để thưởng thức bộ phim đặc biệt này của điện ảnh Việt. 

Trailer Sáng Đèn - Phim kể chuyện người nghệ sĩ cải lương

Đó là điện ảnh hiện đại đưa một khía cạnh nào đó của cải lương vào mạch truyện. Sáng Đèn là một trong nhiều bộ phim điện ảnh mang cải lương lên màn ảnh rộng. Sáng Đèn kể câu chuyện về những nghệ sĩ muốn giữ lửa nghề. Nhịp điệu dàn trải mô tả những lát cắt về gánh hát Viễn Phương và các trụ cột của nó, về cách họ đến với nghề và những đêm lưu diễn khốn khó mà tràn đầy niềm vui, và sự chật vật của các nghệ sĩ khi cải lương bước vào giai đoạn thoái trào.

Những bộ phim trước đó lấy cảm hứng từ cải lương không quá nhiều, nhưng từng phim lại thể hiện một hoặc vài khía cạnh của bộ môn nghệ thuật truyền thống. Đó có thể là những mẩu vụn nho nhỏ như màn biểu diễn của nghệ sĩ Bạch Tuyết trong Biệt Đội Rất Ổn hiện đại. Song Lang, cải lương làm chất xúc tác và kết nối hai nhân vật chính Phụng Linh và Dũng “Thiên Lôi”.

Trước Sáng Đèn, Gạo Chợ Nước Sông là bộ phim thuần cải lương phải nhắc đến
Trước Sáng Đèn, Gạo Chợ Nước Sông là bộ phim thuần cải lương phải nhắc đến

Sài Gòn, Anh Yêu Em (2016) có đến 5 câu chuyện, một trong số đó là câu chuyện về bà Ba Lệ Châu và ông Sáu Lương muốn sống chết với nghề cải lương. Bao Giờ Hết Ế cũng chèn một trích đoạn cải lương nhằm tuyển rể.

Nếu nói đến một bộ phim lấy cảm hứng thuần cải lương, thì Gạo Chợ Nước Sông (2019) là cái tên đáng chú ý nhất bên cạnh Song Lang. Khi những bộ phim chỉ trích đoạn cải lương là chính, Gạo Chợ Nước Sông của đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh để câu chuyện đắm chìm vào cải lương khi khắc họa cuộc đời của một đào chính khi bộ môn này còn ở kỳ cực thịnh. Nhưng nhiều khi, cải lương lại được chèn vào một cách vô duyên như trong Cù Lao Xác Sống.

Mua vé xem phim Sáng Đèn tất cả cụm rạp trên toàn quốc tại web Moveek nhanh chóng và tiện lợi (không cần đăng ký tài khoản phức tạp). 

Khi điện ảnh kể chuyện cải lương - Song Lang
Khi điện ảnh kể chuyện cải lương - Song Lang

Thấy gì khi điện ảnh kể chuyện cải lương?

Những bộ phim chủ đề khác nhau đều có cách khác nhau để thể hiện cải lương trong dòng kịch bản của chúng. Mỗi khi xuất hiện, yếu tố này trở nên nổi bật. Nếu đặt các tựa phim như thế cạnh nhau, một bức tranh vừa sống động vừa đượm buồn được thể hiện.

Trong những năm qua, cải lương đã và đang được điện ảnh ưu ái cài cắm vào câu chuyện như một hướng đi mới, rồi dần trở thành một nguồn cảm hứng Sáng Đèn đã thể hiện. Ở bối cảnh loại hình nghệ thuật sân khấu đang rơi vào thế yếu như hiện nay, điện ảnh – môn nghệ thuật đã khiến cải lương gặp khó ngay từ đầu – giờ là cứu tinh đúng lúc của cải lương.

Hơi thở cải lương trong Sài Gòn, Anh Yêu Em
Hơi thở cải lương trong Sài Gòn, Anh Yêu Em

Đã có nhiều nỗ lực để đổi mới loại hình nghệ thuật sân khấu. Truyền hình đã lấy nhiều vở tuồng cải lương làm kịch bản cho các phim dài tập, tái hiện cải lương trong đời sống đời thường như trong Đất Phương Nam. Thậm chí, trong những năm qua, nghệ sĩ  đã chăm chút cho các web-drama cải lương để giữ lửa cho môn nghệ thuật khi sân khấu ngày càng vắng vẻ. Song, không có phương tiện nào hiệu quả hơn điện ảnh trong việc góp phần gìn giữ cải lương.

Khi điện ảnh được phổ biến rộng rãi và thu hút nhiều tầng lớp khán giả, cải lương ít nhiều được truyền tải ấn tượng để người xem nhận thức được bộ môn tuồng sân khấu vẫn còn tồn tại và thông qua điện ảnh, người xem còn chứng kiến những cột mốc thăng trầm của bộ môn qua năm tháng.

Trong Song Lang, cải lương là yếu tố xúc tác, không phải tuyến truyện chính
Trong Song Lang, cải lương là yếu tố xúc tác, không phải tuyến truyện chính

Trong điện ảnh, cải lương được sử dụng với tính toán kỹ lưỡng, thường là các trích đoạn hoặc câu hát cài cắm đúng nơi đúng lúc với thời lượng vừa phải. Chúng đủ dài để khơi gợi cảm xúc, và đủ ngắn để không khiến các khán giả ngán ngẩm hoặc cảm thấy mọi thứ trong phim bỗng nhiên quá sướt mướt. Phim kể chuyện có tính kịch nhưng vẫn đảm bảo tính điện ảnh.

Đối với những khán giả lớn tuổi, những trích đoạn cải lương như khoảnh khắc hoài niệm. Khán giả trẻ hơn có thể cảm thấy xa lạ và không quen, nhưng bộ môn này vẫn để lại ấn tượng và nhận thức về một bộ môn nghệ thuật độc đáo của Việt Nam vẫn còn tồn tại. Quan trọng hơn, yếu tố ấy được chú trọng và dàn dựng tỉ mỉ. Dù không dài, đó vẫn khắc họa một phần linh hồn của cải lương và giữ môn nghệ thuật sống với thời gian.

Lịch chiếu phim Sáng Đèn đã được cập nhật đầy đủ và nhanh chóng tại Moveek. 

Sáng Đèn làm phim về cải lương, nhưng điều đó không dễ
Sáng Đèn làm phim về cải lương, nhưng điều đó không dễ

Dấu ấn cải lương vừa đủ, vừa chưa đủ trong điện ảnh

Sáng Đèn là một bộ phim nữa đưa cải lương lên màn ảnh rộng. Không như những bộ phim trước, phim lấy cảm hứng trực tiếp từ cải lương. Nhẹ nhàng, đời thường nhưng sâu lắng, phim đã đem đến những khoảnh khắc thăng trầm của người nghệ sĩ cải lương trong những năm 90-2000.

Mọi yếu tố trong đây đều đạt đến những cảm xúc nhất định. Dàn diễn viên hầu hết xuất thân từ sân khấu nên những phân đoạn cải lương đều được chăm chút và thế hiện bằng thực lực. Những cảm xúc được truyền đạt đúng lúc, pha lẫn tiếng cười và nước mắt nhưng không sướt mướt như các vở tuồng.

Sáng Đèn kể chuyện người nghệ sĩ hơn là cải lương
Sáng Đèn kể chuyện người nghệ sĩ hơn là cải lương

Song, Sáng Đèn không phải là bộ phim bạn tìm đến để tìm hiểu về cải lương và có lẽ là đây là điều đáng tiếc nhất. Nỗi niềm nuối tiếc tương tự có thể ứng với những bộ phim tương tự trước đó. Ngay cả Gạo Chợ Nước Sông cũng chỉ tái hiện những năm tháng vàng son của bộ môn nghệ thuật dù yếu tố cải lương vẫn được thể hiện đậm đà.

Một bộ phim thuần cải lương trong tương lai có khả dĩ?
Một bộ phim thuần cải lương trong tương lai có khả dĩ?

Cải lương là một loại hình nghệ thuật công phu và đòi hỏi tính tỉ mỉ. Sẽ là một điều vô cùng khó khăn nếu làm một bộ phim đánh thẳng vào các kỹ thuật hát cải lương “hò, xự, xang, xê cống”, những vở tuồng, những quy tắc vũ điệu cho đào chính, kép chính. Nhưng nếu không gieo rắc chút ít những khái niệm này vào phim, khán giả trẻ khó lòng được thôi thúc tự tìm đến cải lương. 

Phim ảnh là một phương tiện truyền đạt và truyền cảm rất hiệu quả. Nếu trong thể loại trinh thám, người xem có thể nhặt nhạnh vài chi tiết về khoa học, một đám nhà giàu hợm hĩnh có thể luyên thuyên về các kiến thức hội họa thời Phục Hưng trong một bộ phim mỉa mai, thì một số kiến thức cải lương hoàn toàn có thể rắc từ từ trong những dịp cải lương được kết hợp chặt chẽ với kịch bản như Sáng Đèn hay Gạo Chợ Nước Sông.

Phim Tết chiếu rạp 2024 - Chưa bao giờ thấy phim Việt nhộn nhịp như này

Nhưng rõ ràng là cải lương đang ngày càng được điện ảnh quan tâm. Chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng một bộ phim thuần về cải lương được đầu tư sẽ xuất hiện trong tương lai. Còn bây giờ, khán giả xuyên thế hệ vẫn có thể thưởng thức hương vị cải lương và thẩm thấu đời nghệ sĩ đầy thăng trầm trong Sáng Đèn – bộ phim khởi chiếu toàn quốc kể từ ngày 10.02.2024.

Sáng Đèn chính thức khởi chiếu tại các rạp trên toàn quốc vào 22.03.2024. Theo dõi lịch chiếu phim nhanh nhất tại Moveek và mua vé xem phim thật dễ dàng. Bên cạnh đó, nhiều chương trình ưu đãi xem phim rạp với giá rẻ hơn cũng được áp dụng khi mua tại web Moveek.