5 nỗi kinh hoàng được ưu ái trong phim ảnh kinh dị hiện đại

Phim kinh dị không chỉ là thể loại phim để giải trí, mà còn là tiếng nói thể hiện những nỗi sợ hãi của thời đại. Slasher trong thập niên ngày nay đã lỗi thời và những màn chém giết hiện lên như một màn kích thích thị hiếu khán giả, nhưng vào những năm Friday 13^th Nightmare on Elm Street…ra đời, chúng là hiện thân của nỗi sợ sinh ra từ làn sóng bạo lực từ những kẻ sát nhân hàng loạt thời đó và những giáo phái tuyên thệ lòng trung thành với Satan.

Tương tự, Evil Dead và mô típ “final girl”, “the black guy”, “the jock” (chàng hậu vệ nổi tiếng) và “the hot girl” như một góc nhìn về nỗi sợ quỷ dữ và sự tha hoá của đức hạnh trong thời đại truyền thông. Ringu – một phim kinh dị kinh điển phản ánh mối lo ngại công nghệ trong thời điểm chuyển giao.

Nhưng một bộ phim kinh dị không chỉ mang một chủ đề, mà là sự kết hợp giữa nhiều chủ đề. Vấn đề là những nhà làm phim lại thích những phương thức ẩn dụ và làm giàu những bộ phim của mình. Nên những phim kinh dị hay ho đều có những chủ đề ẩn giấu. Chính kịch không phải loại phim duy nhất được nâng tầm, những phim kinh dị trong thập niên 2010 được đánh giá cao về cách thể hiện những chủ đề từ cổ điển đến hiện đại một cách độc đáo. Bài viết này giúp bạn nhận ra những chủ đề ẩn giấu trong những bộ phim kinh dị đình đám hoặc chỉ đơn giản là khó hiểu.

1. The Exorcist, Carrie, The Witch: Nỗi sợ hãi sự trưởng thành của phụ nữ

Nghe có vẻ buồn cười thật nhưng dậy thì ở nữ là một chủ rất được yêu thích trong thể loại kinh dị. Không phải ngẫu nhiên mà phần lớn nhân vật chính trong phim kinh dị là nữ. Tiêu chí “sex sell” chỉ là thứ yếu. Có nhiều điều kỳ lạ trên thế giới này và nỗi sợ hãi tính dục và tuổi trưởng thành là một trong số này. Đây là một nỗi sợ hãi thầm lặng liên quan đến hàng ngàn năm củng cố tư tưởng kiểm soát phụ nữ và mối kinh hoàng từ việc lo sợ phái yếu sẽ trở thành một thực thể đáng sợ sau những chuyển biến từ thiếu nữ sang phụ nữ. Và nó đã trở thành một điều cố hữu trong những bộ phim kinh dị xuyên thời gian.

Một bộ phim để các bạn dễ hình dung nhất về sự hiện diện của nỗi sợ kinh điển này chính là Exorcist – một tác phẩm kinh điển của dòng phim trừ tà cho đến ngày nay. Trên bề mặt, Exorcist là một câu chuyện về đức tin đối đầu với quỷ dữ, nhưng sâu hơn, bộ phim này ngầm so sánh tuổi dậy thì của Regan đáng sợ sánh ngang với quỷ nhập, phản ánh góc nhìn của tôn giáo đối với tuổi trưởng thành và tò mò về tính dục – ví như Regan giấu một cuốn tạp chí về mẹ của mình bên giường, như một cách để thoả trí tò mò về sự tò mò về tính nữ và việc trở thành một thiếu nữ.

Thomasin từ chối một cuộc sống bị kìm kẹp

The Witch, bộ phim kinh dị lấy đề tài phủ thuỷ nhận cơn mưa lời khen năm 2015 ấn giấu kể một câu chuyện xuất sắc về…tuổi trưởng thành của một thiếu nữ. Thật tiện lợi là việc trở thành phù thuỷ để sống thật “thật thoải mái” (tạm dịch) xuất phát từ một thực thể được phim gợi ý là hiện thân của quỷ dữ. Carrie, Teeth, Jennifer’s Body, Raw… không phải ngẫu nhiên mà những nhân vật nữ chính trong những bộ phim này đều trở thành một thực thể đáng sợ của riêng họ. Chúng ngầm phản ánh một thế giới quan kỳ lạ vẫn tồn tại trong xã hội chúng ta – vượt khỏi gọng kiềm của luật lệ, phụ nữ và tuổi dậy thì không khác quỷ dữ là bao.

Song, điều đó không phải lúc nào cũng tiêu cực. Thể loại kinh dị, với tất cả những tinh tế và ẩn dụ, đã cho điện ảnh những nhân vật nữ chính phức tạp so với thời đại chỉ cam chịu làm nạn nhân la hét.

2. The Lighthouse: Nam tính độc hại

Mặc dù nữ giới nổi bật hơn trong phim kinh dị, nam giới cũng là chủ đề được quan tâm, dù đến bây giờ mới được gọi tên. Tương tự, phim kinh dị đã kéo những nhân vật nam của chúng khỏi kiếp phản diện ngày càng mất đi tính đa chiều hoặc những nạn nhân “trời ơi đất hỡi” (thử tưởng tưởng bạn phải về với tổ tiên đầu tiên chỉ vì có nước da đen và chết thứ 2 vì giỏi thể thao mỗi khi gặp một tên sát nhân trong rừng xem!). Phim kinh dị hiện đại cho thấy những nam chính của nó có nỗi sợ của riêng mình, với những lát cắt sâu sắc hơn.

The Lighthouse có lẽ là một ví dụ chất lượng nhất cho nỗi ám ảnh về nam tính. Bên cạnh sự cô độc khiến người ta phát điên rõ rệt, bộ phim giàu tính ẩn dụ này xoáy vào cán cân quyền lực chênh lệch và khát khao được công nhận và kiểm soát – quan niệm thường trực trong cái gọi là nam tính đích thực, cuối cùng cũng dẫn đến bi kịch kinh hoàng.

Thật hiếm hoi để chứng kiến một bộ phim kinh dị thực sự thể hiện nam tính độc hại dưới góc nhìn của chính nam giới. Đây là chủ đề rất được ưa chuộng ở góc độc của nhân vật nữ. Nói cách khác là nhìn nhận sự đáng sợ của nó đối với nữ giới. Nhưng The Lighthouse làm điều ngược lại, từ đó tạo nên một bộ phim khác biệt đọng lại dài lâu hơn. Tất nhiên, đem đến những nhân vật nam có chiều sâu hơn lúc nào cũng là một điều đáng mừng.

3. Midsommar: Chia tay một cuộc tình

Chia tay...cách tốt nhất là như một một phim kinh dị

Midsommar, bộ phim kinh dị tràn ngập ánh sáng đỡ đáng sợ hơn nếu bạn coi nó là các giai đoạn chia tay một cuộc tình kinh điển. Bên dưới yếu tố “folk horror” rõ như…cảnh phim, đây đích thị là phim về một cô gái đang trải qua giai đoạn chia tay bạn trai độc hại.

Thứ nhất, lời chia tay cứ ỡm ờ với thái độ thiếu quyết đoán của bạn trai. Thứ 2, anh ta rủ bạn đi du lịch một cách miễn cưỡng và bỏ rơi bạn tại nơi xa lạ. Thứ 3, bạn nhận ra anh ta đang ngã vào cám dỗ ở những cô gái khác và ngày càng dành ít cảm xúc cho bạn. Thứ 4, bạn nhận ra vấn đề khi thấy anh ta ngủ với cô gái khác. Thứ 5, bạn tìm được một chỗ dựa cảm xúc khác ở một cộng đồng có thể chia sẻ nỗi đau của bạn. Thứ 6, bạn chứng kiến cộng đồng ấy nhồi anh ta vào một bộ da gấu và nổi lửa thiêu anh ta trong một nghi lễ hiến tế. Thứ 7, bạn vượt qua nỗi đau chia tay với một nụ cười thoả mãn.

Chia tay rất phù hợp cho những phim tình cảm và chính kịch. Thể loại này sẽ đưa bạn thẳng vào câu chuyện của những cặp đôi sẽ tan vỡ, tự nhìn nhận vấn đề trong mối quan hệ của mình rồi chữa lành. Chia tay cũng rất phù hợp với thể loại kinh dị. Những bộ phim như thế này, The Brood, Kramer vs Kramer, Antichrist, Possession…, sẽ khiến bạn nghĩ lại về mối quan hệ của chính mình, với câu chuyện đẫm máu và tiếng thét hơn, nhưng sâu sắc một cách lạ thường khi nhận ra chúng đơn thuần là những bộ phim về cách chia tay của các cặp đôi.

4. Hereditary, Relic: Di sản thừa kế không ai muốn

Thứ cha mẹ để lại cho con cái đôi khi chỉ là bi kịch

Trong khi lời nguyền là một thứ gì đó khó hình dung, bệnh di truyền lại là hiện thực nghiệt ngã. Đối với phim kinh dị, già đi và bệnh tật đi chung với nhau, cái bắt tay giữa hai yếu tố này biến đổi con người thành quái vật theo đúng nghĩa đen trong Relic (2022).

;Làm sao có thể thoát khỏi thứ luôn ở bên trong bản thân

Một nhân vật luôn có thể chạy thoát khỏi một ngôi nhà ma ám hoặc huỷ những đồ vật bị ám, thử nghĩ sao họ có thể bỏ chạy khỏi thứ luôn ở bên trong bản thân, chực chờ ngày bộc phát?

5. The Babadook: Tình mẫu tử kinh hoàng

Làm mẹ là một nỗi kinh hoàng

Thể loại kinh dị chứng kiến sự thay đổi của những người mẹ, nói đúng hơn, nó đã tìm được những khía cạnh đáng sợ hơn của việc làm mẹ để khai thác. Trong làn sóng kinh dị hiện đại, người mẹ không còn là nạn nhân đơn thuần mà là chủ thể chịu đựng những kinh hoàng của việc bị ám hoặc là những người thủ ác – một thay đổi khiến nhiều mọt phim khó chịu và khiếp sợ. The Babadook là một ví dụ về tính chất huỷ diệt của việc làm mẹ, mặc dù được bọc trong lớp vỏ trầm cảm và một “case” bị ám điển hình.

Dù từng là một phần của chủ đề phụ nữ trong phim kinh dị, tình mẫu tử có tính rùng rợn hơn khi chứng kiến sự tha hoá của hình ảnh người mẹ. Người đã gắn liền với chăm sóc và hiền lành giờ đây là một hình ảnh đau thương, thậm chí méo mó, dưới sức nặng của việc chăm sóc những đứa con. Trong The Babadook, tuy dựng lên một câu chuyện về người mẹ đang trải qua nỗi đau mất chồng, nhưng những điểm nhấn nhá về nuôi nấng người con trai Samuel thường xuyên cáu kỉnh và khó tính khiến mẹ Amelia những đêm dài mất ngủ là nguyên nhân khiến cô trở nên mong manh trước nanh vuốt của thực thể bí ẩn. The Babadook là một bộ phim về nỗi mất mát, nhưng nó cũng là lới phản bác luận điểm “làm mẹ là điều vô cùng trọn vẹn” thường được gắn liền với tình mẫu tử.

[Review] Hoon Payon: Bùa Hình Nhân (2023)

Hoon Payon: Bùa Hình Nhân lại đầu voi đuôi chuột như Ngôi Đền Kỳ Quái.

[Review] Ông Kẹ (The Boogeyman)

Ông Kẹ (The Boogeyman) có đủ sự sâu sắc để đem lại những giây phút giải trí cho khán giả.

6 lý do khiến Midsommar trở thành bộ phim kinh dị tuyệt vời

Điều gì khiến bộ phim kinh dị gây tranh cãi Midsommar trở nên đáng xem đến thế?