Dưới Đáy Hồ - 5 Điểm nhấn khác biệt so với điện ảnh kinh dị Việt
Phim Kinh Dị · Đánh giá phim · Ivy_Trat ·
5 Yếu tố đã làm nên một Dưới Đáy Hồ khác biệt và độc đáo trong nền phim kinh dị Việt.
Điện ảnh kinh dị Việt Nam đã chứng kiến nhiều thay đổi táo bạo đến từ các nhà làm phim gan dạ. Từ ý tưởng đến phong cách, họ đem hơi thở của văn hóa tâm linh đến văn hoá dân gian vào câu chuyện, sáng tạo những bộ phim mới mẻ.
Nhưng giữa làn sóng kinh dị dân gian đang trở thành xu hướng, một tựa phim hẹn gặp khán giả trong tháng 6 này lại mang đến một ý tưởng còn mạo hiểm hơn. Truyền thuyết đô thị, thuyết song trùng,... Dưới Đáy Hồ làm thế nào đã tạo nên một điểm nhấn khác biệt như vậy cho thể loại phim kinh dị Việt?
1. Câu chuyện nhào nặn từ truyền thuyết đô thị và thuyết song trùng
Dưới Đáy Hồ bắt đầu khi nhóm bạn trẻ gồm Tú (Karen Nguyễn), Trung (Kay Trần) và Hùng (Thanh Duy) đến Hồ Đá, địa danh bị bủa vây bởi những sự kiện tâm linh bí ẩn, để chụp ảnh cưới. Nhưng Tú, người đã bị ám ảnh bởi nơi đây, đã có một dự cảm chẳng lành.
Nhưng rồi Hưng (chú rể của buổi chụp ảnh) mất tích bí ẩn rồi tái xuất như một người khác, mọi thứ càng kinh hoàng hơn. Tú nhận ra những người thân cận đã trở thành người xa lạ, đẩy cô rơi vào vòng xoáy điều tra ám ảnh, chỉ để phát hiện sự thật rùng rợn của Hồ Đá.
Khác với các phim kinh dị Việt trước đây thường lấy cảm hứng từ truyền thuyết dân gian, Dưới Đáy Hồ khai thác một nguồn cảm hứng đặc sắc nhưng cũng vô cùng thách thức: truyền thuyết đô thị kết hợp học thuyết Doppelgänger (song trùng).
Theo dân gian Việt Nam, sông nước nơi có người chết đuối thường là nơi có ma quỷ “đòi mạng” ẩn nấp dưới mặt nước, dùng những thủ đoạn quỷ dị kéo người sống xuống làm kẻ thế mạng. Song trùng là hiện tượng một bản sao của bạn xuất hiện chỉ để chiếm lấy cuộc sống của bản chính.
Hồ Đá làng đại học nổi tiếng với những vụ chết đuối như thể đang tiếp nối một chuỗi thế mạng liên tục khủng khiếp nay là trung tâm giữa hai truyền thuyết này. Mỗi một người rơi xuống hồ, một song trùng sẽ bước lên, tìm cách chiếm đoạt vị trí duy nhất từ bản chính.
Chính sự kết hợp giữa truyền thuyết đô thị, những câu chuyện tâm linh bí ẩn về một nơi có thật và học thuyết phương Tây đã tạo nên một Dưới Đáy Hồ đặc biệt rùng rợn và gây tò mò.
2. “Bản thân” là thứ nguy hiểm hơn cả
Nhưng Dưới Đáy Hồ - đứa con tinh thần của đạo diễn Trần Hữu Tấn còn đi xa hơn nữa. Khi để các song trùng là hiện thân của những chấp niệm đã bị tha hóa, bộ phim đã thổi hồn cho một thực thể kinh dị đáng sợ hơn nhiều: bản ngã tăm tối nhất trong từng người.
Nếu trước đây phim kinh dị Việt thường xoay quanh hình ảnh ma nữ, âm binh, hoặc bùa ngải, sử dụng báo thù và nghiệp quả làm mồi cảm xúc, thì Dưới Đáy Hồ gây sợ hãi bằng phiên bản giống mình nhưng chẳng phải mình. Đó là hiện thân của ác niệm, chấp niệm và hết thảy phần tối mà “bản chính” còn không ngờ đến được.
Đặt "bản ngã" làm trung tâm thôi thúc một phong cách kể chuyện tạo cảm giác tương tự như khi xem Us (Jordan Peele) hay Enemy (Denis Villeneuve), nhưng vẫn đậm chất Á Đông ở cách gợi mở từ từ. Từ đó, một dàn nhân vật đa chiều ra đời. Dưới Đáy Hồ không chỉ sử dụng những màn kinh dị vật lý, mà còn cố gắng mở cánh cửa nhìn vào nội tâm đáng sợ ẩn sâu trong lòng người cũng như ma quỷ dưới mặt hồ yên ả.
Chính điều này làm nên sự khác biệt rõ rệt giữa Dưới Đáy Hồ và các phim kinh dị Việt khác. Phim không mượn ma để dọa, mà mượn song trùng để khắc họa tổn thương không thể buông bỏ và thứ bóng tối bên trong con người được che đậy kỹ càng, cùng thông điệp một khi chúng bùng nổ, hậu quả thật khủng khiếp.
3. Hồ Đá làng đại học - Phép ẩn dụ đầy ám ảnh
Các mọt phim thường nói thể loại kinh dị là một phép ẩn dụ công phu, nên câu chuyện cũng đầy những biểu tượng ẩn ý. Đối với một phim như Dưới Đáy Hồ, Hồ Đá làng đại học chính là biểu tượng đắt giá nhất được dàn dựng công phu và ám ảnh với một nỗi niềm chiêm nghiệm.
Trong điện ảnh, mặt nước luôn là biểu tượng của tiềm thức, của những điều chưa được hé lộ, và vùng tối trong tâm lý con người. Trong phim, hồ không đơn thuần là nơi xảy ra tai nạn hay chứa bí mật. Nó giống như một “tấm gương ngược”, một cánh cửa dẫn đến phần bản thể bị chối bỏ. Bản thân Hồ Đá kia thì như đang lặng thầm, đang "sống" và chờ đợi các nạn nhân của nó tìm về một lần nữa.
Mặt hồ yên ả nhưng giấu dưới đó là một thực thể hỗn loạn, phản ánh chính nội tâm của các nhân vật. Vẻ ngoài bình thường nhưng bên trong chất chứa lo lắng, dằn vặt và xung đột. Càng tiến gần mặt hồ, nhân vật càng tiến gần hơn tới sự thật, và cũng đối diện với nguy cơ bị chính “bản sao” của mình thay thế.
Nghe chuyện ma dân gian thì sợ thật, nhưng đối mặt với một thứ kinh dị có thật tồn tại chung không gian với chúng ta là một cảm giác rất khác. Dưới Đáy Hồ còn làm địa danh này thêm rùng rợn, khéo léo vận dụng một nó thành một hình ảnh ẩn dụ ma mị, kết hợp với tiếng tăm ma quái “rất thật”, ranh giới giữa đời và phim cứ thế mờ nhạt.
4. Ma rêu - Điểm nhấn kinh dị hàm súc
Nếu Hồ Đá là hình ảnh ẩn dụ đắt giá nhất của Dưới Đáy Hồ, thì ma rêu lại là hình tượng kinh dị hàm súc nhất được xây dựng. Yếu tố ma rêu được thể hiện ẩn dụ qua lớp rêu phủ đặc trên mặt hồ, thứ luôn gắn liền với bóng tối và âm u, thường phủ lên những thứ bị lãng quên bị chôn vùi trong một góc.
Lớp rêu phủ lên những thứ bị lãng quên, phủ lên cả các thi thể bị vùi xuống đáy hồ. Cùng là loài kiên cường nên cứ sống dai dẳng như chính những gì chúng ta muốn chôn vùi, cho đến khi một loài ma quỷ song trùng nhìn như bao người trồi lên từ đó. Chúng âm thầm kéo các bản chính xuống đáy hồ không bằng sức mạnh, mà bằng khả năng đánh tráo danh tính.
Không chỉ vậy, đạo diễn Trần Hữu Tấn để ma rêu đại diện cho chấp niệm ẩn giấu, những nỗi đau chưa được đối diện, những cảm xúc tiêu cực bị đè nén cho đến khi hóa thành ác niệm – và ác niệm ấy nảy nở mạnh mẽ như loài rêu.
Song trùng đem ác niệm đó đến với “bản chính”, buộc họ phải đối mặt không chỗ nào có thể lẩn trốn nữa. Cho nên, có thể nói, ma rêu, không như linh miêu hay chó mũi đỏ đại diện cho những con quỷ đến từ thế giới vô hình xa xăm, là một con quỷ gần gũi đến ám ảnh. Và sự gần gũi đáng sợ ấy chính điểm nhấn kinh dị hàm súc của Dưới Đáy Hồ.
5. Dưới Đáy Hồ - Cơn gió lạ hiếm hoi đến với phim kinh dị Việt
Dưới Đáy Hồ không chọn một lối mòn như những bộ phim thường thấy. Phim không trừ tà, không nghi lễ nhang khói, mà để lại một sự trống rỗng kéo dài, đúng như cách mà những ai từng trải qua cơn khủng hoảng bản dạng sẽ thẩm thấu sâu sắc. Nói tóm gọn là bộ phim mô tả một nỗi niềm ai cũng có thể gọi tên.
Có thể nói, bộ phim đã dũng cảm mở ra một hướng đi mới: không nói đến những thứ quá sức tưởng tượng, mà kinh dị hóa những gì gần gũi, không chỉ để dọa mà để khiến khán giả phải suy ngẫm, dồn vào một câu chuyện rùng rợn thêm chất slasher để trang hoàng.
Dưới Đáy Hồ không màu mè, mang đến từng cơn rùng mình khi chợt thấy một điều quen thuộc nhưng méo mó đang phản chiếu từ đâu đó sâu dưới mặt hồ. Có thể đó là bạn, hoặc… một thứ gì đó đang chờ thay thế bạn.
Khi nhiều phim kinh dị Việt vẫn đang vật lộn với mô-típ cũ kỹ, Dưới Đáy Hồ cho thấy rằng chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra nỗi sợ riêng độc đáo mang hơi thở hiện đại và nhấn mạnh yếu tố tâm lý thay vì hù dọa kiểu truyền thống. Đây là bộ phim chưa thể nói là hoàn hảo, nhưng là một cơn gió đến không thể đúng lúc hơn để thể loại kinh dị thêm nhiều sắc thái.
