10 bộ đôi đạo diễn - diễn viên có tầm ảnh hưởng nhất trong lịch sử điện ảnh

Thỉnh thoảng, một đạo diễn tài năng tìm được một diễn viên hợp ý mình và họ tiếp tục thực hiện nhiều bộ phim cùng nhau. Sự tin tưởng và tình bạn giữa họ phát triển song song đó là quá trình sáng tạo tiếp tục đi lên, tạo ra nhiều tác phẩm để đời. Càng nhiều tác phẩm hay thực hiện cùng nhau, mối quan hệ giữa họ càng bền vững. Dưới đây là 10 cặp đôi đạo diễn - diễn viên nổi tiếng với nhiều tác phẩm tuyệt vời nhất trong lịch sử điện ảnh.

10. Vương Gia Vệ và Lương Triều Vỹ (7 phim)

Phim hay nhất: Trùng Khánh Sâm Lâm, Xuân Quang Tạ Tiết và Tâm Trạng Khi Yêu.

Vương Gia Vệ là vị đạo diễn thường xuyên làm việc chung với một số diễn viên nhất định, trong số đó có Lương Triều Vỹ - nam chính trong hầu hết các phim của ông. Bộ đôi đạo diễn - diễn viên bắt đầu hợp tác từ năm 1990 và trong số 9 phim mà Vương Gia Vệ đạo diễn ở Hồng Kông thì Lương Triều Vỹ đóng chính trong 7 phim.

Phim đầu tiên của họ là A Phi Chính Truyện nhưng phim tiếp theo, Trùng Khánh Sâm Lâm mới là phim thực sự nổi bật, mang về giải Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và Nam chính xuất sắc nhất tại Hong Kong Film Awards, đưa danh tiếng bộ đôi vang xa trên nền điện ảnh thế giới. Bộ phim xuất sắc khác của Vương Gia Vệ là Tâm Trạng Khi Yêu cũng đoạt nhiều giải thưởng ở Hồng Kông và quốc tế. Tác phẩm gần đây nhất họ hợp tác chung là Nhất Đại Tông Sư, trong đó Lương Triều Vỹ đóng vai Diệp Vấn, sư phụ của Lý Tiểu Long. 

9. David Lean và Alec Guinness (6 phim)

Phim hay nhất: Great Expectations, Bridge on the River Kwai và Lawrence of Arabia.

Trong suốt 38 năm, David Lean và Alec Guinness đã thực hiện chung 6 phim. Hầu hết đều là các tuyệt phẩm và David Lean đã gọi Alec Guinness là “bùa may mắn" của mình. Họ bắt đầu bằng 2 phim chuyển thể từ tiểu thuyết của Charles Dickens là Great Expectations và Oliver Twist, ra mắt lần lượt vào năm 1946, 1948 và cả hai đều được đánh giá là giữ được tinh hoa của chất liệu gốc. 

Sau đó họ không làm chung với nhau phim nào suốt 19 năm, nhưng trong năm 1957, cả 2 quay lại hợp tác trong Bridge on the River Kwai, hit lớn của cặp đôi, ẵm giải Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất ở Oscar, BAFTA cũng như giải Quả Cầu Vàng.

Bridge on the River Kwai có vẻ còn chưa đủ, Lawrence of Arabia sau đó ra đời. Phim được đánh giá là sử thi của các phim sử thi, ra mắt vào năm 1962 và càn quét nhiều giải thưởng lớn. Thành công của họ tiếp tục với Doctor Zhivago năm 1965, và mất 19 năm nữa họ mới làm bộ phim cuối cùng chung với nhau là A Passage to India, cũng là bộ phim cuối cùng của đạo diễn David Lean.

8. Kenji Mizoguchi và Kinuyo Tanaka (15 phim)

Phim hay nhất: The Life of Oharu, Ugetsu và Sansho the Bailiff.

Trong suốt 10 năm, Kenji Mizoguchi & Kinuyo Tanaka đã thực hiện chung tất cả 15 phim, bắt đầu bằng Danjuro Sandai năm 1944 và kết thúc bằng The Woman in the Rumor năm 1954. Kenji Mizoguchi nổi tiếng với việc khắc hoạ đậm nét vai trò của người phụ nữ trong phim của ông, phơi bày địa vị bị xem thường của họ trong xã hội Nhật Bản và ông đã tìm thấy nàng thơ hoàn hảo của mình trong Kinuyo Tanaka. Ông được coi là vị đạo diễn "nữ quyền" lớn đầu tiên. 

Hầu hết các phim của ông và Tanaka đều được đánh giá cao, và cũng không có gì lạ khi cả hai quyết định kết thúc mối hợp tác lâu dài với những bộ phim đỉnh cao trong những năm cuối cùng còn làm việc chung. Tất cả các phim đó như The Life of Oharu, Ugetsu và Sansho the Bailiff đều được xem là phim kinh điển của điện ảnh Nhật Bản. 

Hai người đột ngột kết thúc việc hợp tác khi Mizoguchi phản đối việc Tanaka trở thành đạo diễn. Lý do không được tiết lộ nhưng Tanaka không bao giờ tha thứ cho ông và họ không làm phim chung nữa. Tanaka cũng là nữ diễn viên thường góp mặt trong phim của Yasujirô Ozu, và cùng thực hiện nhiều phim hay khác với vị đạo diễn bậc thầy của Nhật Bản.  

7. John Ford và John Wayne (21 phim)

Phim hay nhất: Stagecoach, The Quiet Man và The Searchers.

Một trong những bộ đôi có số lượng phim hợp tác chung nhiều nhất trong danh sách, John Ford và John Wayne đã thực hiện 21 bộ phim cùng nhau và tạo nên những phim miền Tây biểu tượng nổi tiếng nhất Hollywood. 

Wayne lần đầu xuất hiện trong một bộ phim của Ford là vào năm 1928 với Mother Machree, dù chỉ là vai phụ không được ghi credit. Hai người làm việc chung trong suốt những năm 20 nhưng phải đến Stagecoach mới đánh dấu được bước ngoặt mới cho cả 2. Wayne sở hữu một vai nổi bật và vị đạo diễn có một hit phòng vé. Đây cũng là phim tạo nên chuẩn mực cho các phim miền Tây nhiều thập niên sau này và giúp hồi sinh thể loại. 

Thập niên tiếp theo, rất nhiều phim chung mà đạo diễn - diễn viên hợp tác đã ra đời và trở thành những phim bom tấn như The Quiet Man năm 1952, bộ phim mà Ford đoạt giải Oscar thứ 4 và cũng là giải Oscar cuối cùng của ông ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất. Vài năm sau, họ tạo ra bộ phim khác định hình nên thể loại miền Tây trong thập niên đó là The Searchers. Dù nó không được nhìn nhận là bộ phim miền Tây quan trọng nhất trong thời đại những năm 50, bộ phim càng lúc càng được đánh giá cao khi thời gian qua đi. 

Bộ phim miền Tây cuối cùng mà 2 John làm chung đáng nhắc đến nhất là The Man Who Shot Liberty Valance, ra mắt năm 1962, sau khi cả John Ford và John Wayne đều đã là những cái tên gắn liền với thể loại miền Tây. 

6. Alfred Hitchcock & James Stewart (4 phim)

Phim hay nhất: Rope, Rear Window và Vertigo.

Trong sự nghiệp làm phim dài của một nhà làm phim nổi tiếng thì có thể nói James Stuart đã mang đến cho Hitchcock nhiều phim thành công nhất khi hợp tác với một diễn viên. 

Tác phẩm đầu tiên của cả hai ra mắt vào năm 1948 mang tên Rope, phim màu đầu tiên của Hitchcock và cả bộ phim được xây dựng từ các đoạn long-take, biên tập để mang lại cảm giác là một bộ phim one-shot. Phim không thành công lắm nhưng sau này, nó càng lúc càng được nhìn nhận vì kỹ thuật làm phim thú vị và độc đáo của Hitchcock. 

Mãi 6 năm sau, cả 2 mới hợp tác trở lại trong một bộ phim khác nhưng lần này thì hiệu quả lại đặc biệt đáng chú ý. Đặt trong một bối cảnh quay duy nhất, Rear Window rất thành công ở thời điểm đó và ngày nay được xem là một trong những phim hay nhất của Hitchcock, cũng như là một trong những phim Hollywood xuất sắc nhất từng được thực hiện. 2 năm sau, họ remake bộ phim The Man Who Knew Too Much của chính Hitchcock, tạo nên phiên bản Mỹ cải tiến hơn từ phiên bản Anh gốc. 

Trong năm 1958, bộ đôi tạo nên một tác phẩm khác là Vertigo, phim kinh điển của Hitchcock và của Hollywood. Đây cũng là phim không được nhìn nhận đúng giá trị của nó ở thời điểm ra mắt ban đầu, nhưng hiện tại Vertigo thường xuyên nằm trong top các danh sách những phim hay nhất mọi thời đại. Steward và Hitchcock chỉ làm 4 phim cùng nhau nhưng quả ngọt sinh ra từ những bộ phim làm chung đó xứng đáng là "đào tiên" của điện ảnh. 

5. John Huston và Humphrey Bogart (6 phim)

Phim hay nhất: The Maltese Falcon, Treasure of the Sierra Madre và The African Queen.

Humphrey Bogart đã làm nhiều phim trong nhiều thập kỷ trước đó với nhiều đạo diễn tuyệt vời nhất Hollywood, nhưng bộ phim The Maltese Falcon năm 1941, phim đầu tay của đạo diễn John Huston mới là tác phẩm giúp ông ghi dấu ấn sâu đậm trong nhận thức của đại chúng và tạo nên phong cách của một biểu tượng văn hoá Mỹ mà sau này ông trở thành. Bộ phim được đề cử 3 giải Oscar, trong đó có giải Phim hay nhất, Kịch bản chuyển thể hay nhất cho John Huston. 

Với 6 phim mà họ làm chung trong 12 năm, 4 phim trong số đó thực sự trở thành phim kinh điển của thời đại hoàng kim Hollywood. 2 phim trong số đó là The Maltese Falcon và Key Largo nằm trong những ví dụ điển hình của thể loại Noir trong khi 2 phim khác là The Treasure of the Sierra Madre (Huston thắng giải Đạo diễn xuất sắc nhất), và The African Queen đều là các phim phiêu lưu xuất sắc nhất ở thời điểm ra mắt. 

Cả hai sở hữu những phim hay của riêng mình, nhưng có một điều không thể chối cãi rằng việc hợp tác với nhau đã đưa sự nghiệp của bộ đôi lên một tầm cao khác. Những bộ phim tạo nên nhiều giấc mơ. 

4. Ingmar Bergman và Max Von Sydow (13 phim)

Phim hay nhất: The Seventh Seal, The Virgin Spring và Through a Glass Darkly.

Ingmar Bergman là đạo diễn thực hiện chung nhiều phim hay với Liv Ullman, nhưng số lượng không nhiều bằng các phim ông thực hiện với nam diễn viên khác là Max Von Sydow (9 phim so với 13). Tuy vậy, có một sự thật là 3 phim Bergman và von Sydow thực hiện chung: The Seventh Seal, Wild Strawberries và The Virgin Spring, đều nằm trong những phim nổi tiếng nhất của vị đạo diễn, và là bước ngoặt đối với bộ đôi. 

Họ làm chung gần ¼ thế kỷ trước khi kết thúc với The Touch năm 1971. Cả 2 đều có những phim xuất sắc khác độc lập với nhau, đặc biệt là đạo diễn Bergman, nhưng không nghi ngờ gì khi sự hợp tác tuyệt diệu giữa họ đã tạo nên nhiều phim có ảnh hưởng nhất đến điện ảnh của mọi thời đại. 

3. Martin Scorsese và Robert De Niro (9 phim)

Phim hay nhất: Taxi Driver, Raging Bull và Goodfellas.

Nếu so sánh Martin Scorsese & Robert De Niro với Martin Scorsese & Leonardo DiCaprio thì cặp đôi Marty-Bob đương nhiên tạo nên nhiều phim hay hơn, và là một trong những bộ đôi đạo diễn-diễn viên huyền thoại của điện ảnh. 

Scorsese và De Niro “hợp rơ" ngay từ đầu với phim xuất sắc Mean Streets vào năm 1973, mở đầu cho một tình bạn và mối hợp tác đã kéo dài hơn 20 năm. Nhưng Taxi Driver, phim tiếp theo mới là bộ phim nổi tiếng nhất của cả 2, được đề cử 4 giải Oscar và thắng giải Cành Cọ Vàng ở LHP Cannes năm 1976, giúp bộ đôi trở thành sao.

Tuy nhiên, New York, New York (1976) lại thất bại tại phòng vé, khiến Scorsese rơi vào trầm cảm, nghiện cocaine nặng nhưng cả 2 đã trở lại mạnh mẽ trong năm 1980 với Raging Bull, bộ phim tiểu sử về tay đấm bốc hạng trung Jake LaMotta, tác phẩm được khen ngợi hết lời và nhận 8 đề cử Oscar, thắng 2 giải trong số đó, bao gồm giải Nam chính xuất sắc nhất cho De Niro.

Sau đó, họ tạo nên bộ phim hài châm biếm The King of Comedy trước khi nghỉ hợp tác 8 năm. Trong năm 1990, cả hai một lần nữa bước lên đỉnh hoàng kim với Goodfellas, phim thắng nhiều giải quốc tế và trở thành một trong những phim gangster hay nhất mọi thời đại. Sau Goodfellas, bộ đôi cùng làm 2 phim trong thập niên 90 là Cape Fear và Casino. Những tưởng Casino trong năm 1995 sẽ là phim cuối cùng của họ, nhưng cả 2 đã trở lại trong năm 2019 với bộ phim tuyệt vời khác là The Irishman. Góp mặt trong phim này còn có các gương mặt gạo cội của Hollywood là Al Pacino và Joe Pesci. 

2. Yasujirô Ozu & Chishû Ryû (52 phim)

Phim hay nhất: Late Spring, Early Summer và Tokyo Story.

Dựa trên số lượng phim hợp tác và sự thật rằng Yasujirô Ozu là một trong những đạo diễn vĩ đại nhất, mối liên hệ giữa ông và nam diễn viên Chishû Ryû đáng lẽ phải đứng top đầu. Nhưng tôi xếp họ vị trí thứ 2 vì vị trí đầu dành cho một trong những bậc thầy của điện ảnh Nhật Bản mà cá nhân tôi rất thích. 

Tuy vậy, việc Ryû góp mặt trong 52 phim của tổng số 54 phim do Ozu đạo diễn, vẫn là điều khiến người ta kinh ngạc. Nhiều phim họ làm chung với nhau được xem là các phim hay nhất từng được thực hiện. Sự nghiệp của Ryû trải dài suốt 64 năm với tư cách là diễn viên, 34 năm ông hợp tác với Ozu, từ bộ phim đầu tiên của đạo diễn trong năm 1928 cho đến phim cuối cùng của Ozu trong năm 1962. 

Tên tuổi của họ đã gắn liền với nhau và cơ bản thì sẽ chẳng có Ozu nếu không có Ryû. Nam diễn viên tiếp tục gắn bó với phim ảnh 30 năm sau khi Ozu qua đời, nhưng thực sự những phim vĩ đại nhất của ông lại là các phim nằm trong nửa đời trước của sự nghiệp. Late Spring, Early Summer, Tokyo Story và nhiều phim hợp tác của cả 2 là tuyệt tác của điện ảnh. Là một mối hợp tác tuyệt vời giữa một đạo diễn và một diễn viên, bộ đôi Yasujirô Ozu và Chishû Ryû chính là huyền thoại. 

1. Akira Kurosawa & Toshirô Mifune (16 phim)

Phim hay nhất: Rashomon, Seven Samurai và Yojimbo.

Akira Kurosawa và Toshirô Mifune hợp tác với nhau 17 năm, tạo nên 17 phim, chiếm hơn phân nửa sự nghiệp của Kurosawa. 

Họ hợp tác chung lần đầu trong Drunken Angel năm 1948, được xem như bộ phim lớn đầu tiên của Kurosawa và là bộ phim mà ông có thể thoải mái bộc lộ bản thân. Dù Mifune không nhận được vai chính, ông gây ấn tượng với Kurosawa nhiều đến độ vị đạo diễn đã chuyển dần sự tập trung chú ý vào nhân vật của nam diễn viên trong quá trình quay phim. Phim thành công lớn ở Nhật Bản và họ tiếp tục hợp tác với nhau, tạo nên một phim bom tấn khác là Stray Dog năm 1949, một câu chuyện trinh thám với Mifune trong vai chính.

2 năm sau đó, Rashomon đưa danh tiếng cả 2 vang xa ngoài quốc tế khi thắng giải Sư Tử Vàng tại Liên Hoan Phim Venice. Rashomon chính là tuyệt phẩm đích thực đầu tiên của cặp đôi và mang tầm ảnh hưởng rộng lớn đến nền điện ảnh. Thêm vào đó, đây cũng là bộ phim về thời đại samurai đầu tiên của cả 2, thể loại mà sau này dần dần gắn liền với họ. 

Bộ phim tiếp theo củng cố việc hợp tác lâu dài giữa họ là The Seven Samurai ra đời 4 năm sau, bộ phim nổi tiếng nhất mà cả hai thực hiện chung và có lẽ là phim lừng danh nhất. The Seven Samurai được nối tiếp bằng rất nhiều phim về thời đại samurai như Throne of Blood, The Hidden Fortress, Yojimbo, Sanjuro và Red Beard, phim cuối họ hợp tác với nhau. Danh tiếng và ảnh hưởng của những bộ phim này trong văn hoá phương Tây là không thể chối bỏ và càng rõ ràng hơn nữa khi Rashomon, The Seven Samurai và Yojimbo được remake thành The Outrage, The Magnificent Seven và A Fistful of Dollars.

Các nhà phê bình đều đồng ý rằng thời đại vàng trong sự nghiệp của Kurosawa là 15 năm giữa Rashomon và Red Beard, tất cả các phim (trừ một phim duy nhất) sinh ra trong thời kỳ này đều có Mifune trong vai chính. Dù Mifune góp mặt trong 170 phim suốt sự nghiệp, những phim ông làm chung với Kurosawa là các phim thành công và nổi tiếng nhất.

Nguồn: Taste of Cinema