Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings (2021) - Bóng ma quá khứ vẫn ám ảnh siêu anh hùng gốc Á đầu tiên của MCU

Khi ra mắt vào tuần trước, Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings đã nhận được những hiệu ứng tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh những phản ứng tốt đẹp, nhiều fan người Trung Quốc có cơ hội xem phim lại không mấy hài lòng với bộ phim.

Nhiều người hâm mộ Trung Quốc cho rằng hình ảnh người hùng gốc Á của bộ phim không phải là một bước tiến bộ, mà cho rằng siêu anh hùng kung fu chỉ là một sự chế nhạo rẻ tiền của văn hóa Đông Á và là công cụ lợi dụng sự quan tâm ngày càng tăng của người Mỹ đối với nền điện ảnh võ thuật đã nở rộ những năm 1970, dẫn đầu bởi làn sóng phim có sự tham gia của huyền thoại Lý Tiểu Long.

Nhân vật Shang-Chi được ra mắt lần đầu năm 1973 trong tập truyện đặc biệt số 15 của Marvel xuất bản năm 1973, dưới ngòi bút của Steve Englehart và Jim Starlin. Shang-Chi ban đầu được dự định sẽ chuyển thể như một series võ thuật với diễn viên David Carradine thủ vai chính. Nhưng vì lý do bản quyền, Marvel lại chuyển hướng đến nhân vật phản diện Fu Manchu (Phúc Mãn Châu) và sáng tạo người hùng mới là con trai của ông ta, người sau này đã chống lại di sản tội ác của cha mình.

Sự thành công của màn ra mắt Shang-Chi (truyện tranh) đã mở đầu cho series solo của nhân vật này và theo đó là sự xuất hiện của một thế hệ người hùng võ thuật như Iron Fist và Colleen Wing. Sau khi bản quyền của Fu Manchu hết hạn, ông ta chỉ đơn thuần là bị loại bỏ khỏi tuyến truyện của Shang-Chi.

Fu Manchu là một nhân vật gây tranh cãi và mang tính xúc phạm rất cao đến cộng đồng người gốc Á ở Mỹ đương thời. Thậm chí, trong giai đoạn cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, Fu Manchu trở thành biểu tượng của phong trào “Cơn hiểm họa da vàng” – phong trào mà người da trắng ở Mỹ lập nên xuất phát từ mối e ngại của họ trước làn sóng di dân của người châu Á đến với Tân Thế Giới.

Hình tượng Fu Manchu được vẽ không có điểm giống người bình thường với móng tay dài và nhiều râu mặt, da nhợt nhạt hoặc “vàng” quá mức cần thiết. Âm mưu chính của ông ta là tiêu diệt hết các nam giới da trắng và bắt hết hết phụ nữ của họ - một động cơ rất khó hiểu nhưng rất xúc phạm. Đây là một trong những lý do người da trắng đã nên lên khi phân biệt chủng tộc người Mỹ gốc Phi. Sự phản ứng mạnh mẽ của cộng đồng gốc Á dã khiến Fu Manchu bị loại bỏ khỏi Pop Culture.

Nhưng cái bóng của Fu Manchu vẫn để lại hậu quả lâu dài. Gần đây nhất, Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings đã bị ảnh hưởng từ di sản đó. Mặc dù kẻ đối đầu với Shang-Chi là Mandarin thay vì Fu Manchu, người hâm mộ Trung Quốc vẫn xem đó chỉ là thay đổi gương mặt cho một hình tượng đại diện cho sự phân biệt chủng tộc đối với người châu Á. Madarin trong phim đại diện cho mối họa từ Cộng sản Chủ nghĩa đến từ Đông Á. Sự bất bình của bộ phận fan này dường như còn được vô tình củng cố khi Marvel chọn diễn viên Hồng Kông Lương Triều Vỹ làm phản diện, trong khi anh hùng lại do Lưu Tư Mộ, một công dân Canada gốc Á thay vì chọn diễn viên Trung Hoa.

Mặc dù Shang-Chi là một sản phẩm của thời đại của anh ta, phản ánh cả điều tốt lẫn xấu thời gian ấy, và được tạo ra trong cơn sốt võ thuật Bắc Mỹ để tận dụng thời hạn bản quyền Fu Manchu của Marvel, nhân vật này đã được cập nhật để trở nên phù hợp hơn, tôn trọng các giá trị hiện đại và nhận thức ngày càng cao về những định kiến phản cảm. Ví dụ, ban đầu được mô tả với màu da vàng sáng do di sản Anh-Trung của anh, các họa sĩ minh họa sau này đã cho Shang-Chi có nước da tự nhiên hơn, còn các khuynh hướng định kiến về nguồn gốc Trung-Anh của người hùng cũng được điều chỉnh để tỏ lòng tôn trọng với gốc gác châu Á.

Về phần Fu Manchu, nhà văn Ed Brubaker sau đó đã thay đổi danh tính ông ta thành Zheng Zhu, người đã sử dụng biệt danh trước đó để che giấu thêm danh tính của mình. Và như một hành động tỏ rõ thái độ bài trừ phân biệt chủng tộc của nhà văn và Marvel, Brubaker đã cho các Avengers và Moon Knight liên thủ với Zheng Zhu và Hội đồng Bóng tối để tiêu diệt cha của Shang-Chi – Mandarin. Với điều đó, siêu anh hùng Shang-Chi cuối cùng đã có thể vượt ra khỏi di sản quái ác của cha mình.

Rõ ràng là Shang-Chi là một anh hùng có nguồn gốc phức tạp. Ban đầu là một nhân vật được tạo ra để thu lời từ sự phổ biến của dòng phim võ thuật, với một người cha phản diện là hiện thân của hiểm họa da vàng, giờ đây, với Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings, nhân vật này được kỳ vọng sẽ dẫn đầu một làn sóng anh hùng truyện tranh mới ngay khi anh ta vượt qua những định kiến. Mặc dù lo ngại về bộ phim được bày tỏ trên mạng xã hội Trung Quốc chắc chắn là có cơ sở, nhưng hy vọng Marvel Studios sẽ quan sát những bài học kinh nghiệm rút ra từ những lần chuyển thể văn hóa thiếu tế nhị trong quá khứ, để mang một siêu anh hùng gốc Á đúng điệu đầu tiên của MCU đến với màn ảnh rộng và người hâm mộ.

Nguồn: CBR